آرتروز ستون فقرات گردن و کمر- علائم، روش های پیشگیری و درمان غیر جراحی

آرتروز ستون فقرات چگونه درمان می شود؟

درمان اولیه شامل کاهش وزن بیمار و نگه داشتن وزن در محدوده ایده آل بر اساس قد بیمار می باشد (شاخص توده بدنی یا BMI زیر ۲۵ توصیه می شود). اصلاح رژیم غذایی و برنامه ورزشی منظم جهت کاهش وزن ضروری است. انجام ورزش منظم علاوه بر کاهش وزن و همچنین حفظ وزن در محدوده ایده آل باعث موارد زیر نیز می شود:

• افزایش انعطاف پذیری بدن
• بهبود حال روحی بیمار و جلوگیری از افسردگی
• تقویت سیستم قلبی عروقی
• بهبود جریان خون
• راحت تر شدن انجام فعالیت های روزانه شخص

ورزش هایی که در آرتروز ستون فقرات توصیه می شوند شامل :

شنا، پیاده روی، ورزش های هوازی در آب و … است.

تمرینات ورزشی به موارد زیر تقسیم می شوند :

1. ورزش های تقویتی : این ورزش ها سبب تقویت عضلاتی که از مفاصل محافظت می کنند می شوند. در این ورزش ها از مقاومت وزنه یا باندهای کشی استفاده می شود. این ورزش ها برای تقویت عضلات مرکزی بدن، تقویت عضلات کف لگن و عضلات پارااسپاینال (اطراف ستون فقرات) می باشند.
2. ورزش های هوازی : ورزش هایی هستند که سبب تقویت قلب و سیستم قلبی عروقی می شوند. این ورزش ها شامل استفاده از تردمیل، دوچرخه ثابت یا الپتیکال و … هستند.
3. ورزش های افزایش دهنده دامنه حرکتی: این ورزش ها سبب افزایش انعطاف پذیری بدن می شوند. مثال این ورزش ها کشش عضلات همسترینگ، پکتورالیس یا سینه ای، ذوزنقه ای یا تراپزیوس و لواتور اسکاپولا یا بالا برنده کتف هستند.

در بین جلسات ورزش بیمار می تواند استراحت نیز داشته باشد. ولی استراحت مطلق، بریس یا آتل ستون فقرات و کشش با وسیله (ترکشن) به مدت طولانی توصیه نمی شود.

درمان های غیر دارویی ستون فقرات شامل موارد زیر است :

• ماساژ
• طب سوزنی: استفاده از سوزن های باریک در مریدین های دوازده گانه جهت بازگشت نیروی چی به بدن
• کمپرس سرد یا گرم: در این روش ۲۰ دقیقه کمپرس سرد یا گرم را بر اساس نظر پزشک خود بر روی مفصل آسیب دیده بگذارید.در موارد آسیب حاد تا ۲ روز کمپرس سرد و در موارد آسیب تحت حاد یا مزمن کمپرس گرم توصیه می شود.
• تنس: این دستگاه یک وسیله فیزیوتراپی است که پالس های الکتریکی با مد های مختلف به نواحی دردناک می فرستد. شدت این پالس ها توسط اپراتور تنظیم می شود.
• لیزر پر توان: این وسیله از امواج لیزر با توان بالای نیم وات جهت ترمیم غضروف های آسیب دیده و کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفاصل استفاده می کند. معمولا هر دوره درمان ۶-۱۰ جلسه و به صورت یک روز در میان است. از مزایای این روش کم تهاجمی بودن، بدون درد جدی بودن و کم بودن عوارض جانبی آن است. برای جلوگیری از آسیب چشمی، اپراتور به شما یک عینک مخصوص می دهد.
• مگنت: این وسیله فیزیوتراپی با امواج مغناطیسی به کاهش درد و خشکی مفاصل کمک می کند.
• اولتراسوند: این دستگاه فیزیوتراپی با امواج اولتراسوند به مفاصل ستون فقرات گرمای عمقی می رساند و سبب کاهش درد و افزایش حرکت مفاصل آسیب دیده می شود.
• مکمل های تغذیه ای: این مکمل ها شامل قرص های کورکومین (زردچوبه) و قرص های حاوی سویا و آووکادو و … هستند.
• داروهای ضد درد: این داروها شامل قرص های OTC (داروهایی که می توانید بدون نسخه پزشک از داروخانه تهیه کنید) مانند استامینوفن است.
• ضد دردهای غیر استروئیدی: این داروها شامل ناپروکسن، ایبوپروفن، دیکلوفناک، ملوکسیکام و…هستند که در موارد تشدید بیماری برای فرد تجویز می شود. از عوارض این داروها، درد معده و خونریزی گوارشی در صورت استفاده بی رویه، آسیب ایسکمیک قلبی و با شیوع کمتر آسیب کلیوی است. این داروها در بیماران مبتلا به آسم منع مصرف دارند.
• داروها، پمادها و کرم های موضعی: این موارد شامل رزماری، متیل سالیسیلات، پیروکسیکام، پچ لیدوکائین و غیره است. از داروهای موضعی تنها پماد فلفل تائیدیه انجمن جهانی آمریکا را دارد.

• نارکوتیک ها (مخدرهای سبک مانند فاروکسی)

• تزریق کورتیکواستروئیدها تحت راهنمایی سونوگرافی یا اشعه ایکس در مفاصل فست کمری و گردنی شما و بلاک اعصاب مدیال برنچ کمری و گردنی در صورت عدم بهبود درد با روش های کمتر تهاجمی نیز یکی از روش های درمانی است. در صورت عود درد بیمار، این تزریقات می توانند تا ۳ بار در سال تکرار شوند. همچنین در صورت عود مجدد پس از کاهش قابل توجه درد پس از دو نوبت تزریق، استفاده از امواج رادیوفرکوئنسی جهت بلاک مدیال برنچ (شاخه حسی مفاصل فست)توصیه می شود.
• تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) در مفاصل فست: این تزریقات ۲ نوبت و با فاصله ۲ هفته جهت ترمیم غضروف مفصلی و بهبود حرکت مفاصل ستون فقرات توصیه می شود. یک هفته قبل از انجام PRP داروهایی مثل آسپرین یا پلاویکس باید قطع شوند. ۳ روز قبل از تزریق PRP نباید از ضد دردهای غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن، دیکلوفناک و ملوکسکام استفاده شود.
• تزریق سرم اتولوگ (ارتوکین): این تزریق به صورت ۲ یا ۳ نوبت در مفاصل فست جهت ترمیم غضروف آسیب دیده و بهبود حرکت مفاصل کمری و گردنی انجام می شود.

بیشتر موارد آرتروز ستون فقرات با درمان های غیر جراحی درمان می شوند. آرتروز ستون فقرات یکی از علل تنگی کانال نخاعی است. خارهای استخوانی ناشی از آرتروز به کانال نخاعی فشار آورده و سبب تنگی این کانال می شوند.

در چه مواردی نیاز به جراحی جهت آرتروز ستون فقرات هست؟

1. اختلال عملکرد روده یا مثانه به صورت بی اختیاری ادرار و مدفوع
2. آسیب عصبی شدید و حاد در نوار عصب و عضله که با ضعف در اندام همراه باشد.
3. زمانی که بیمار دچار سختی در راه رفتن شود و نتواند کارهای روزمره خود را علی رغم دریافت درمان های غیر جراحی انجام دهد.
4. اختلال تعادل ناشی از میلوپاتی (آسیب نخاعی)

منبع