درد دنبالچه، روش های درمانی و تشخیص

درد دنبالچه (کوکسی داینی) می تواند به دنبال ضربه به استخوان دنبالچه (کوکسیکس) یا سایر علل مستعد کننده مانند زایمان طبیعی و یا ساییدگی مفاصل رخ دهد.

این مشکل یکی از ناراحت کننده ترین دردها بوده و می تواند ناتوان کننده باشد چراکه به دنبال نشستن، ایستادن طولانی مدت و در زمان برخاستن از حالت نشسته (کارهایی که در طی روز بارها انجام می دهیم) رخ دهد. درد حتی در حین اجابت مزاج و رابطه ی جنسی هم می تواند وجود داشته باشد.

این احساس ناراحتی از طیفی به صورت درد بسیار شدید، درد مبهم و یا دردی که به بالا یا پایین تیر می کشد می تواند متفاوت باشد.

آناتومی استخوان دنبالچه

استخوان دنبالچه محل اتصال عضلات، تاندونها و لیگامانهای مختلف است. دنبالچه از ۳، ۴ یا ۵ استخوان کوچک تشکیل شده که در انتهای ستون فقرات و در زیر استخوان ساکروم (استخوان مثلثی شکل که بین مفاصل ران قرار گرفته) جای گرفته است.

درد دنبالچه خصوصا در میان زنان و افراد چاق شایع است. البته کسانی که به طور ناگهانی وزن کم می کنند هم خطر بیشتری برای ابتلا به درد دنبالچه دارند.

علایم درد دنبالچه

• درد در ناحیه ی دنبالچه
• درد شدیدتر موقع برخاستن از حالت نشسته به وضعیت ایستاده
• درد شدیدتر هنگام نشستن طولانی مدت
• درد در حین اجابت مزاج
• درد در حین رابطه ی جنسی
• در صورتی که درد طولانی شود، افراد ممکن است دچار علایم افسردگی، اضطراب و اختلال خواب شوند.

علل بروز درد دنبالچه

علل مختلفی برای درد دنبالچه وجود دارد که برخی از آنها شایع تر است.

شایع ترین علت درد دنبالچه، تروما (ضربه) است. این ضربه می تواند به صورت محکم و مستقیم وارد شده و یا در نتیجه ی ضربات تکراری باشد.

تروما (ضربه) عامل درد دنبالچه

درد دنبالچه ممکن است به دنبال افتادن به سمت عقب بر روی باسن و یا به اشکال دیگری باشد که به استخوان و لیگامان ها آسیب برساند. شدت آسیب می تواند از یک کوفتگی استخوان تا شکستگی واضح دنبالچه متفاوت باشد.

علاوه بر آن فعالیت هایی مانند اسب سواری یا دوچرخه سواری می تواند خطر ابتلا به درد دنبالچه را به دلیل ایجاد فشارهای مکرر یا تماس طولانی مدت در ناحیه ی نشیمنگاه، افزایش دهد. به همین دلیل نشستن ساده بر روی سطح سفت در طول رانندگی طولانی یا پروازهای هوایی و یا قطار ممکن است عامل درد دنبالچه باشد.

از آنجا که استخوان دنبالچه محل اتصال تعداد زیادی از عضلات و لیگامان هاست، هرگونه ترومایی که باعث کشیدگی عضلات کف لگن شده یا التهاب لیگامانها می تواند منجر به درد دنبالچه شود.

زایمان طبیعی و درد دنبالچه

زایمان طبیعی خصوصا زمانی که زایمان سخت بوده و با وسایل کمکی (فورسپس) انجام شده باشد، به دلیل فشار وارده بر ناحیه ی دنبالچه توسط سر بچه، می تواند عامل درد دنبالچه باشد.

معمولا در این موارد، درد به دنبال کوفتگی استخوان یا کشیدگی تاندون بوده و در موارد کمی می تواند شکستگی استخوان دنبالچه رخ دهد.

ساییدگی مفاصل عامل درد دنبالچه

مانند سایر مفاصل بدن، با افزایش سن و یا حرکات تکراری، ساییدگی مفاصل در استخوان دنبالچه که آرتروز نامیده می شود، می تواند رخ دهد.

استخوان دنبالچه با شکل های خاص

همانطور که قبلا اشاره شد هر فرد میتواند تعداد متفاوتی استخوان دنبالچه داشته باشد. افرادی که تعداد استخوان بیشتری داشته باشند در معرض خطر بیشتری قرار دارند. علاوه بر این برخی افراد یک خار استخوانی (اسپور) دارند که در انتهای دنبالچه قرار گرفته است. این خار استخوانی می تواند محل نشیمنگاه را در حین نشستن آزار دهد.

درد اعصاب درد دنبالچه

یک کلافه ای از عصب ها به نام گانگلیون ایمپار در قسمت جلویی و بالایی استخوان دنبالچه قرار گرفته اند. فعالیت بیش از حد و یا تحریک این عصب ها ممکن است منجر به درد مزمن دنبالچه شود.

اسپاسم عضلات کف لگن عامل درد دنبالچه

از آنجا که استخوان دنبالچه محلی برای اتصال لایه ی عمقی عضلات کف لگن (که لواتور آنی نامیده می شوند) می باشد؛ اسپاسم عضلات و تحریک آنها می تواند درد ایجاد کند که اغلب در ناحیه ی دنبالچه و کمی بالاتر از مقعد احساس می شود.

علل نادر:پزشک شما ممکن است این علل نادر را هم در نظر بگیرد و در پی رد کردن این تشخیص ها باشد، برای همین ویزیت و معاینه ی پزشک مهم است.

• سرطان: در موارد نادر، تومورهای بدخیم که به استخوان دنبالچه دست اندازی (متاستاز) می کنند (مانند سرطان های پروستات، تخمدان، دهانه رحم و یا روده ی بزرگ) می تواند منشا درد دنبالچه باشد. نادرتر از موارد قبل، خود استخوان دنبالچه هم ممکن است به صورت اولیه دچار نوعی سرطان استخوانی شود.
• عفونت: عفونت های حوالی ناحیه ی دنبالچه مانند کیست پیلونیدال می تواند منجر به تورم و درد بر روی دنبالچه و همچنین همراه با قرمزی، گرمی و خروج ترشحات چرکی باشد.