مور مور شدن دست و خواب رفتگی انگشتان

سندرم تونل کارپ (چسبندگی عصب مدین در مچ دست)

یکی از مهم ترین و شایع ترین علل بی حسی و خواب رفتن دست ها سندروم تونل کارپ می باشد. سندرم تونل کارپ در اثر فشار بر روی عصب مدین ایجاد می شود. تونل کارپ یک کانال باریک است که توسط استخوان ها و رباط ها در کف دست شما احاطه شده است. پس مور مور شدن انگشتان دست نشانه چیست ؟ می تواند ناشی از این سندروم باشد. وقتی عصب مدین فشرده می شود علایمی مثل درد، بی­حسی، سوزن سوزن شدن، گزگز و خواب رفتگی در انگشت شست، انگشت اشاره، انگشت میانی و انگشت حلقه ایجاد می­شود. این افراد همچنین می­توانند درد را در بازوهایشان نیز حس کنند.

بی حسی و خواب رفتگی ها بیشتر شبانه هست و حتی بیمار را از خواب بیدار می کند و بیمار با تکان دادن دست ها احساس بهتری دارد. در موارد شدید بیمار در طول روز هم علامت دار می شود. در خانم های خانه دار و بیماران با بیماری های زمینه ایی مثل دیابت، مشکلات تیروییدی و روماتیسم مفصلی بیشتر دیده می شود. همچنین کسانی که کار های تکراری با دست انجام می دهند مستعد این آسیب هستند.

با بروز این علایم حتما به پزشک متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید. در این موارد تست نوار عصب و عضله بسیار کمک کننده است. این تست به صورت دقیق عصب های دست شما را بررسی می کند و شدت آسیب آن را مشخص می کند. همچنین به افتراق عللی که منجر به خواب رفتگی دستها می شود ( مثل آرتروز گردن و یا سایر علل ) کمک می کند.

بسته به اینکه شدت آسیب عصب چقدر باشد پزشک شما درمان  مناسب را انتخاب می کند. در موارد درگیری خفیف استراحت دادن به دست ها، استفاده از آتلی که پزشک تان تجویز می کند و مصرف دارو اغلب کمک کننده است. در صورت عدم پاسخ به درمان های اولیه و یا در درگیری با شدت متوسط تزریق اطراف عصب انجام می گردد. این تزریق باید توسط پزشک متخصص انجام گردد. دارویی که اطراف عصب تزریق می گردد با کاهش التهاب کانال دست، فشار روی عصب را کم می کند. متاسفانه گاهی بیماران بی حسی و خواب رفتگی دست ها را جدی نمی گیرند و موقعی به پزشک مراجعه می کنند که آسیب عصب شدید است و در این موارد نیاز به عمل جراحی می باشد.

آرتروز مهره های گردن

آرتروز یک اصطلاح کلی برای بیان آسیب ها و ساییدگی های مربوط به سن است که بر مهره ها و دیسک های شما تأثیر می گذارد. با افزایش سن، ایجاد استخوان های اضافه، کم شدن آب دیسک ها و کوچک شدن آن ها علائم آرتروز ایجاد می شود.

آرتروز گردن بسیار شایع است و با افزایش سن بدتر می شود. بیش از ۸۵ درصد افراد بالای ۶۰ سال درجاتی آرتروز گردن دارند. اکثر مردم علامت زیادی ندارند و در صورت بروز علائم نیز اغلب به درمان های غیر جراحی پاسخ می دهند.

در بیشتر افراد آرتروز گردن هیچ علامتی ایجاد نمی کند. بیشترین علامت آن شامل درد و سفتی در گردن است. گاهی اوقات آرتروز گردن منجر به کم شدن فضای نخاع و ریشه های عصبی می شود. اگر نخاع یا ریشه های عصبی تحت فشار قرار گیرند ممکن است گزگز، مورمور، سوزن سوزن شدن، بی حسی و ضعف در بازوها، دست ها را تجربه کنید. بنابراین یکی از انواع علت مورمور شدن انگشتان دست می تواند مربوط به آرتروز باشد.

با ایجاد این علایم حتما به پزشک متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید . در این موارد تست نوار عصب و عضله برای شما انجام می شود تا میزان آسیب ریشه های عصبی بررسی شود و بر اساس آن درمان برای شما شروع می شود.

سندرم تونل کوبیتال (چسبندگی عصب اولنار در آرنج)

عصب اولنار یکی از اعصابی است که از قسمت داخلی آرنج عبور می کند و از آنجا وارد یک کانال می شود. اطراف این کانال  بافت استخوانی و رباط ها هستند و در نتیجه فضایی ست که مستعد گیر انداختن عصب است. به فشرده شدن و تحریک عصب در این کانال “سندرم تونل کوبیتال”  می گویند و می تواند منجر به بروز علایم تحریک عصب مثل مور مور شدن سر انگشتان دست شود. شایعترین این علایم شامل موارد زیر است:

• بی حسی، گزگز، مورمور شدن دست و یا سوزن سوزن شدن آن به ویژه در انگشت حلقه و انگشت کوچک (انگشت ۴ و ۵)
• درد در قسمت داخلی آرنج
• وجود ضعف در بعضی از حرکات دست
• لاغر شدن عضلات دست

سندرم تونل کوبیتال علل مختلفی دارد

• استفاده مکرر از آرنج
• دررفتگی یا بی ثباتی آرنج
• شکستگی استخوان های نزدیک عصب
• آرتروز قابل توجه آرنج

اگر در آرنج خود دردی دارید که با یک دوره استراحت کوتاه بهبود نمی یابد و اگر بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف حرکات مچ دست یا لاغر شدن عضلات دست را دارید باید به پزشک متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید.

پزشک متخصص طب فیزیکی در قدم اول از شما یک شرح حال دقیق و کامل می گیرید. پس از انجام معاینات برای شما تست نوار عصب و عضله انجام می دهد. در این تست با تمرکز بر عصب اولنار میزان آسیب آن را بررسی می کند و هم سایر علل احتمالی خواب رفتگی دست ها مثل دیسک گردنی و چسبندگی عصب در مچ دست را بررسی می کند.  بر اساس میزان درگیری عصب در نوار عصب و عضله درمان برای شما شروع می شود.

در آسیب های خفیف درمان های غیر جراحی شامل استراحت، اصلاح فعالیت ها و کم کردن حرکات مضر، داروهای ضد التهاب و پدهای آرنج خط اول درمان هستند و اغلب بسیار کمک کننده است و اکثر بیماران با این روشهای درمانی ساده علائم شان بهبود می یابد.  برای کسانی که با وجود این روشهای درمانی همچنان علائمی مثل مورمور شدن انگشتان دست دارند ممکن است تزریق در ناحیه ایی که عصب تحت فشار است انجام گردد. اگر علی رغم همه این درمان ها علائم مداوم یا شدید باشد ممکن است جراحی برای بیمار در نظر گرفته شود.

نوروپاتی ناشی از کمبود ویتامین

کمبود ویتامین ها اثرات مختلفی بر بدن می گذارند. یکی از مشکلاتی که ایجاد می کنند نوروپاتی محیطی است. نوروپاتی به معنی آسیب اعصاب محیطی بدن است. کمبود ویتامین های گروه “ب” می توانند سبب نوروپاتی شوند. به طور معمول با گزگز، مورمور، بی حسی و یا سوزش در کف پاها شروع می شود و کم کم به دست ها می رسد.

با پیشرفت نوروپاتی ضعف عضلانی نیز دیده می شود. در این موارد نوار عصب و عضله بسیار کمک کننده است. نوار عصب نشان می دهد که آیا علت این علایم بیمار نوروپاتی هست یا خیر و اگر بیمار مبتلا به نوروپاتی ست، شدت درگیری آن چقدر است. بر اساس نوار عصب و میزان درگیری درمان برای بیمار شروع می شود.

نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی نوعی آسیب عصبی است که در صورت ابتلا به دیابت یا مرض قند می تواند ایجاد شود. قند خون بالا (گلوکز) می تواند به اعصاب بدن آسیب برساند. نوروپاتی دیابتی اغلب به اعصاب پاهای شما آسیب می رساند.  با پیشرفت نوروپاتی کم کم اعصاب دست ها نیز درگیر می شود. بسته به اعصاب آسیب دیده علائم نوروپاتی دیابتی می تواند از درد و بی حسی در پاها تا مشکلات سیستم گوارشی، دستگاه ادراری، قلب و عروق باشد. برخی از افراد علائم خفیفی دارند اما برای بعضی از آنها نوروپاتی دیابتی می تواند کاملاً دردناک و ناتوان کننده باشد. نوروپاتی دیابتی یک عارضه جدی دیابت است که ممکن است تا ۵۰٪ افراد دیابتی را درگیر کند. اما شما اغلب می توانید با کنترل مداوم قند خون و داشتن یک سبک زندگی سالم از نوروپاتی دیابتی جلوگیری کرده و یا پیشرفت آن را کاهش دهید.

البته چهار نوع اصلی نوروپاتی دیابتی وجود دارد. اما ما در این مطلب تنها به نوروپاتی محیطی که شیوع بیشتری دارد می پردازیم. نوروپاتی محیطی شایعترین نوع نوروپاتی دیابتی است. نوروپاتی محیطی دیابتی ابتدا روی پاها تأثیر می گذارد و پس از آن بر روی دست ها و بازوها تأثیر می گذارد. علایم در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد. معمولاً علائم به تدریج ایجاد می شوند. ممکن است تا زمانی که آسیب عصبی قابل توجهی رخ نداده باشد، متوجه چیزی نشوید. علائم و نشانه های نوروپاتی محیطی اغلب در شب بدتر است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بی حسی یا کاهش توانایی در احساس درد یا تغییرات دما
• احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش در کف پاها و دست ها
• افزایش حساسیت به لمس. برای برخی از افراد حتی وزن روتختی نیز می تواند دردناک باشد

بنابراین اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید و خواب رفتگی دست و پا دارید هرچه سریعتر به متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید تا علت این خواب رفتگی مشخص گردد و درمان هرچه سریعتر آغاز گردد.

نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی

نوروپاتی محیطی به معنی درگیری اعصاب محیطی هست. عوامل مختلفی می توانند به اعصاب محیطی بدن آسیب بزنند. یکی از آنها داروهای شیمی درمانی است. نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی‌درمانی، عارضه شدید بسیاری از داروهای شیمی‌درمانی است. این عارضه دارویی در میان ۳۰ تا ۴۰ درصد از بیماران دریافت‌کننده شیمی‌درمانی دیده می شود و شیوع آن با افزایش تعداد داروهای مورد استفاده در شیمی‌درمانی بیشتر می‌شود. گاهی حتی پزشک مجبور می شود دوز داروهای شیمی‌درمانی کاهش دهد و یا درمان را متوقف کند.

فاکتورهای خطرساز ابتلا به نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی‌درمانی عبارتند از یک رژیم‌ درمانی حاوی چندین دارو شیمی درمانی، شروع با دوز بالا، مدت درمان طولانی، سن بالا، نژاد سیاه، بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، سوء مصرف الکل، بیماری‌های مزمن کبدی، عفونت HIV، بیماری عروق محیطی و کمبودهای تغذیه‌ای. شروع علائم نوروپاتی ناشی از شیمی‌درمانی در داروهای مختلف، متفاوت است. گاه چند هفته یا چند ماه پس از شروع درمان، آغازشده و طی درمان و یا پس از قطع آن به حداکثر می‌رسند. در برخی از بیماران تا مدت‌ها پس از قطع درمان، علائم نوروپاتی ادامه داشته و ممکن است دائمی باشند.

تظاهرات نوروپاتی محیطی بسته به نوع فیبرهای عصبی درگیر دارد. آسیب اعصاب حسی با احساس گزگز، مورمور و سوزش همراه است. آسیب اعصاب حرکتی اغلب با اسپاسم‌های عضلانی یا شلی عضلات تظاهر می‌کند و طی آن قدرت عضلات کاهش می‌یابد. بهترین روش بررسی اعصاب محیطی و تعیین شدت آن نوار عصب و عضله است. نوار عصب با بررسی تک تک اعصاب محیطی مشخص می کند که آیا درگیری وجود دارد یا نه و درگیری از چه نوعی و با چه شدتی ست. درمان های لازم بر اساس آن شروع می شود.