آنچه باید در مورد التهاب فاشیای کف پا یا خار پاشنه بدانید
در این نوشته دکتر لیلا باقرزاده در مورد آنچه باید در مورد التهاب فاشیای کف پا یا خار پاشنه بدانید توضیحاتی اارائه داده اند
اگر صبح ها که از خواب بیدار میشین اولین قدم هاتون دردناکه این مقاله رو با دقت بخونین!!!
فاشئیت پلانتار ( که گاهی بصورت عامیانه خار پاشنه نامیده میشود ) به التهاب فاشیای پلانتار و یا لایه لیگامانی کف پا گفته میشود.فاشیای پلانتار بافت محکمی از جنس مشابه لیگامان و تاندون می باشد که در کف پا قرار گرفته و به صورت لایه محافظ از انگشتان پا تا پاشنه پا کشیده می شود.
فاشئیت پلانتار یکی از شایع‌ترین علل درد پاشنه است. این بیماری ۱۰ درصد آسیب های ورزشی را تشکیل می‌دهد. علاوه بر این
ده درصد افراد را در برهه ای از زندگی درگیر میکند و به طور متوسط بیش از شش ماه درمان کامل آن طول می کشد . خبر خوش اینکه اکثر بیماران با درمان غیر جراحی بهبود می یابند.
اهمیت فاشیای کف پا یا فاشیای پلانتار
وجود این فاشیا و لایه محافظ باعث میشود که قوس کف پا حفظ شده و از کف پا در مقابل نیروهای استاتیک و داینامیک محافظت می کند. در حقیقت به صورت یک داربست استخوان های مختلف کف پا را کنار هم نگه میدارد.
محل اتصال این لایه را می توانید در شکل زیر ببینید.
چرا استفاده از کلمه خار پاشنه برای التهاب تاندون کف پا مناسب نیست؟
همانطور که از اسم خارپاشنه مشخص میشود این بیماری به ایجاد یک زائده استخوانی در ناحیه پاشنه پا اشاره دارد. زایده استخوانی می تواند به صورت مادرزادی وجود داشته باشد یا در اثر التهاب مزمن فاشیای کف پا ایجاد شود. التهاب فاشیای پلانتار در غیاب خار پاشنه هم اتفاق می افتد و وجود خار پاشنه برای تشخیص التهاب فاشیای کف پا الزامی نیست.
چه چیزی باعث ایجاد التهاب و دردناک شدن فاشیای کف پا و پاشنه میشود؟
اکثراوقات فشار بیش از حد به قوس کف پا باعث کشیدگی و پارگی های کوچک در محل اتصال فاشیای پلانتار به پاشنه شده و درد و التهاب ایجاد می شود.عواملی که باعث ایجاد فشار بیش از حد به پاشنه پا می شوند شامل موارد زیر می باشند:
- محدودیت حرکت مچ پا
- قوس بیش از حد کف پا
- صاف بودن کف پا
- چرخش بیش از حد پا حین راه رفتن
- فعالیت ورزشی سنگین یا مکرر
- کفش نامناسب
- راه رفتن طولانی مدت در سطوح ناهموار
- وزن بالا
- دیابت
- اختلاف طول دو اندام تحتانی
- سفتی و گرفتگی در عضلات پشت ساق پا
نکات مهم در شرح حال و معاینه بیماران مبتلا به فاشئیت پلانتار:
درد بیماران ممکن است به صورت موضعی در بخش داخلی پاشنه پا حس شود.
درد معمولا یک طرفه است هرچند امکان درگیری دو طرفه هم وجود دارد.
این درد به طور مشخص در اولین قدم های صبحگاهی شدیدتر است.
درد بیمار با بالا آوردن مچ پا تشدید میشود.
فعالیت‌هایی مثل بالا رفتن از پله، با پای برهنه راه رفتن و راه رفتن روی پنجه پا ممکن است درد بیمار را تشدید کند.
ویژگی های درد ناشی از التهاب فاسیای کف پا چیست؟
درد در اولین قدم های صبحگاهی شدیدتر بوده و بعد از مدتی راه رفتن درد بیمار کاهش می یابد. درد با لمس قسمت داخلی پاشنه پا تشدید می شود. در صورت وجود کوتاهی یا سفتی همزمان تاندون آشیل بیمار ممکن است دچار لنگش شود.
گاهی اوقات بیماران اظهار می کنند که قبل از شروع درد فعالیت سنگینی داشته اند برای مثال به مدت طولانی پیاده روی کرده اند و یا روی سطح ناهموار دویده اند.
آیا هر درد پاشنه ای مربوط به التهاب فاشیای کف پاست؟
هر چند فاشئیت پلانتار یکی از شایع ترین علل درد پاشنه است اما نباید هر درد پاشنه ای را به آن نسبت داد و از سایر علل غافل بود.
سایر علل درد پاشنه :
علل مربوط به گیر کردن اعصاب پا (مثلاً گیر افتادگی عصب ابداکتور انگشت کوچک درگیری شاخه تیبیال خلفی )
افتراق این بیماری ها از خار پاشنه گاهی ممکن است دشوار باشد.در گیر افتادگی یا تحت فشار قرار گرفتن عصب، بیماران در کنار درد از گزگز و بی حسی قسمت هایی از کف پا شکایت دارند.
علل مرتبط با ستون فقرات (شامل تنگی کانال نخاع و بیرون‌زدگی دیسک کمر)
گاهی اوقات تحت فشار قرارگرفتن ریشه های عصبی در کانال ستون فقرات میتواند منجر به درد در کف پا شود. در این موارد معمولا بیماران شرح حالی از سابقه کمردرد یا بیحسی پا ذکر میکنند و درد عصر ها شدید تر از صبح هاست.
از بین رفتن چربی کف پا
خیلی از اوقات این تحلیل بافت چربی علت مشخصی ندارد. در معاینه کف پاشنه این بیماران سفت تربوده و بافت چربی کمتری دارد.
گاهی اوقات منظور بیماران از درد در ناحیه پاشنه ، درد در قسمت پشت پاشنه است (محلی که در تماس با لبه پشتی کفش قرار میگیرد). در این موارد ممکن است بیمار دچار التهاب تاندون آشیل و یا بورسیت رتروکالکانئال باشد. معاینه دقیق به افتراق این موارد از فاشئیت پلانتار کمک میکند.
فاشئیت پلانتار ( که گاهی بصورت عامیانه خار پاشنه نامیده میشود ) به التهاب فاشیای پلانتار و یا لایه لیگامانی کف پا گفته میشود.فاشیای پلانتار بافت محکمی از جنس مشابه لیگامان و تاندون می باشد که در کف پا قرار گرفته و به صورت لایه محافظ از انگشتان پا تا پاشنه پا کشیده می شود.
آیا تصویربرداری از پا لازم است؟
معمولا تشخیص پلانتار فاشئیت بر اساس شرح حال و معاینه بیمار صورت میگیرد.
در صورتی که در شرح حال و معاینه نکته مبهمی وجود داشته باشد، ممکن است پزشک شما درخواست گرافی کف پا انجام دهد و یا با سونوگرافی پاشنه پا و فاشیای آن را بررسی کند.
همان طور که گفته شد در موارد زیادی از التهاب فاشیای کف پا، خار پاشنه و زائده استخوانی اضافی وجود ندارد .
بنابراین نبودن خار و این زائده در عکس کف پای بیمار برای تشخیص فاشئیت پلانتار ضروری نیست.
همینطور جالب است بدانید افرادی هستند که با وجود خار و زائده استخوانی اضافه در پاشنه پا هیچگاه درد پاشنه پا را تجربه نمی‌کنند.
روش های درمانی غیر جراحی
اولین قدم در درمان خارپاشنه استفاده از روش‌های غیرجراحی است.
در اکثر موارد استراحت نسبی و کاهش موقت فعالیت و اصلاح کفش باعث کاهش قابل توجه درد میشود.
درمان دارویی
استفاده از ضد التهاب های غیر استروئیدی مثل بروفن و ناپروکسن تا حد بسیار زیادی باعث کاهش درد و التهاب میشود.
توجه داشته باشید که مصرف بی رویه این داروها ممکن است منجر به عوارض کلیوی، قلبی عروقی و گوارشی شود (جهت آشنایی بیشتر با این گروه دارویی به مبحث داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی در همین سایت مراجعه نمایید)
قرار دادن یخ روی محل التهاب
می توانید یک بطری آب معدنی کوچک را پر آب کرده و داخل فریزر بگذارید.
هرروز صبح قبل از شروع فعالیت های روزانه و شبها قبل از خواب بطری یخ زده را روی محل درد در قسمت داخلی پاشنه به مدت ۱۰ دقیقه مالش دهید و در پایان چند ضربه با کف آب معدنی به محل درد وارد نمایید. یکی دیگر از حرکات مفید قراردادن ظرف یخ زده اب معدنی زیر کف پا و غلطاندن آن است.
استفاده از کفی های سیلیکونی که با نام کفی های خار پاشنه در داروخانه ها موجود می باشند.
انجام کشش عضلات پشت ساق پا و تاندون آشیل
بهتر است در دو نوبت (صبح ها و شب ها) انجام شود. میتوانید از یک حوله یا پارچه استفاده کرده و مطابق شکل زیر عضلات پشت ساق پا را بکشید.
اگر درد بیمار به این درمان ها جواب نداد می توان از روش های درمانی تکمیلی به صورت زیر استفاده کرد:
شاک ویو تراپی
برای اطلاعات بیشتر در مورد این روش درمانی میتوانید به مبحث شاک‌ویو در همین سایت مراجعه نمایید.
انجام تزریق در ناحیه التهاب
تزریق کورتیکواستروئید یا کورتون : کورتون ها یکی از بهترین ضد التهاب های شناخته شده هستند.
توجه نمایید که تزریق موضعی کورتون در پاشنه پا باعث پوکی استخوان نمی شود. تزریق را میتوان با سونوگرافی انجام داد به این صورت که پزشک محل تزریق را دقیقا به کمک امواج سونوگرافی دیده و تزریق را در محل مناسب انجام می دهد.
تزریق کورتون در فاشئیت پلانتار یک روش درمانی بی خطر است. هر چند تزریق در محل نامناسب می تواند باعث اتروفی یا تحلیل چربی موجود در پاشنه پا شود.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP
پلاسمای غنی از پلاکت یکی از روش های درمانی جدید فاشئیت پلانتار است.
در این روش مقدار کمی از خون بیمار گرفته شده و به وسیله دستگاه سانتریفیوژ پلاکت های ان جدا میشود. این پلاکت ها غنی از فاکتور های رشد بوده و تزریق آن در محل التهاب باعث ترمیم آسیب دیدگی میشود. برای آشنایی بیشتر با این روش درمانی می توانید به مقاله پلاسمای غنی از پلاکت در همین سایت مراجعه نمایید.
و در نهایت اگر درمان های غیر تهاجمی موثر نبود بیمار بایستی تحت عمل جراحی و آزادسازی فاشیای کف پا قرار بگیرد.
ورزش ها و حرکات کششی موثردر درمان فاشئیت پلانتار
حتما توجه داشته باشید که در کنار درمانهای دیگر انجام ورزش های کششی باعث تسریع بهبود و کوتاه شدن دوره درمان می شود.
برای اشنایی با ورزش های مناسب فاشئیت پلانتار به قسمت ورزش ها در همین سایت مراجعه کنید.
ویزیت در تهران
ویزیت در آبادان
ویزیت در بابل
ویزیت در بجنورد
ویزیت در بندرعباس
ویزیت در بیرجند
ویزیت در دماوند
ویزیت در زنجان
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.