بورسیت چیست؟
بورسیت چیست؟ در این نوشته دکتر عاطفه جوادی در مورد بورسیت، علت بورسیت، علائم بورسیت، تشخیص و درمان بورسیت توضیحاتی داده اند.
تعریف بورس (Bursae)
در بدن انسان به هنگام حرکت مفاصل، بافت هایی مانند تاندون ها، لیگامان ها، عضلات و پوست بر روی استخوان حرکت می کنند. بورس ها (bursae) ، کیسه های کوچک و حاوی مایع می باشند که اطراف استخوان ها قرار داشته و مانند بالشتک عمل کرده و لغزش سطوح بر روی یکدیگر را تسهیل می نمایند.
بیش از ۱۴۰ بورس در بدن انسان وجود دارد، که هر یک مانند بالشتکی کوچک حاوی مقداری مایع بوده و بین استخوان و بافت های نرم قرار گرفته اند. هر بورس از یک پوشش به نام غشاء سینویال تشکیل شده است که به صورت یک لایه نازک بوده و سلول های آن، مایع داخل بورس که مایع سینویال نام دارد را می سازند.
از جمله مناطقی که بورس ها در آنجا قرار دارند می توان به اطراف مفاصل شانه، آرنج، لگن و زانو اشاره نمود.
بورسیت چیست؟
بورسیت وضعیت دردناکی است که بعلت تحریک و یا ایجاد التهاب در بورس، ایجاد می شود . در هنگام التهاب، خونرسانی به ناحیه مبتلا افزایش می یاید که باعث ایجاد درد و تورم می گردد . معمولا بورسیت در اطراف مفاصل شانه، آرنج، لگن و یا زانو اتفاق میافتد، اگرچه در سایر مناطق مانند اطراف پاشنه و هم چنین قاعده انگشت شست پا نیز مشاهده می شود.
علت بورسیت چیست؟
در اغلب موارد، بورسیت بدنبال حرکات تکراری مفاصل و یا قرار گرفتن در وضعیت های بدنی که باعث افزایش فشار بر مفصل و بورس می شوند ایجاد می گردد مانند تکیه دادن به مدت طولانی بر روی آرنج ها و یا زانو زدن بر روی سطوح سخت. سایر علل بورسیت که شیوع کمتری دارند شامل موارد زیر می باشند: عفونت، ضربه ، ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند روماتیسم مفصلی و نقرس.
از جمله فاکتورهای خطر ایجاد بورسیت می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- سن: با افزایش سن خطر بروز این بیماری افزایش می یابد.
- شغل: انجام فعالیت های تکراری و یا ایجاد فشار طولانی مدت بر روی مفاصل ، فرد را در معرض ابتلا به بورسیت قرار می دهند. از جمله فعالیت ها و مشاغل مستعد کننده به بورسیت می توان به باغبانی، نقاشی، خدمتکارانی که طولانی مدت بر روی زمین زانو می زنند و نوارندگان سازهای موسیقی اشاره نمود.
- وجود برخی بیماری های زمینه ای همزمان باعث افزایش ریسک ابتلا به بورسیت می باشند مانند: نقرس، دیابت، آرتروز و روماتیسم مفصلی.
- چاقی: افراد دچار اضافه وزن در معرض خطر ابتلا به بورسیت زانو و لگن می باشند.
علائم بورسیت کدامند؟
- درد (به خصوص هنگام لمس ناحیه ملتهب)
- تورم و قرمزی ناحیه درگیر
- خشکی مفصل
- راه رفتن دشوار به ویژه در بورسیت لگن و اطراف پاشنه پا (رتروکالکانئال)
نوشته های اخیر دکتر جوادی
در صورت وجود بورسیت عفونی، علاوه بر درد، قرمزی، گرمی و تورم در ناحیه مبتلا، بیمار دچار تب و بی حالی نیز می باشد که نیاز به مراجعه فوری به پزشک و انجام اقدامات تشخیصی و درمانی سریع می باشد.
در صورت وجود موارد زیر بهتر است سریعتر به پزشک مراجعه نمایید:
- درد شدید و ناتوان کننده در مفصل
- ناتوانی در حرکت دادن مفصل که بطور ناگهانی ایجاد شود
- وجود تورم، قرمزی و یا ضایعات پوستی بر روی ناحیه درگیر
- وجود تب و بی حالی
آیا آزمایشی جهت تشخیص این بیماری وجود دارد؟
بله. پس از بررسی شرح حال و انجام معاینات بالینی کامل، پزشک متخصص بر اساس یافته ها تصمیم می گیرد کدام آزمایش های تکمیلی را درخواست نماید از جمله تست شمارش کامل سلول های خون (CBC)، تست قند ناشتا و بررسی HbA1C، تست های بررسی عملکرد تیروئید و کلیه، تست های روماتولوژیک و همینطور بررسی سطح اسیداوریک خون و سایر مواردی که با توجه به بیماری های زمینه ای هر فرد و در صورت لزوم درخواست می شوند.
در صورت وجود علایم و نشانه های عفونت بورس، پزشک با استفاده از سرنگ مقداری از مایع داخل بورس را آسپیره کرده و جهت بررسی میکروب شناسی به آزمایشگاه ارسال می کند تا بر اساس جواب آن درمان های آنتی بیوتیک مناسب تجویز گردد.
انجام روش های تصویربرداری مانند رادیوگرافی، MRI و یا سونوگرافی نیز در صورت صلاحدید پزشک توصیه می گردند. به عنوان مثال در افرادی که سابقه ضربه داشته اند، رادیوگرافی جهت بررسی شکستگی استخوانی درخواست می گردد.
برای درمان بورسیت چه باید کرد؟
در صورت عدم شروع درمان مناسب ، فرد دچار بورسیت مزمن به همراه دوره های تشدید و عود علایم می گردد که نتیجه آن کاهش عملکرد و افت کیفیت زندگی فرد می باشد. درمان اولیه بورسیت به صورت غیرجراحی و شامل موارد زیر می باشد:
- استراحت و محافظت از ناحیه مبتلا: بهتر است در اوایل بیماری، استراحت کرده و از حرکات زیاد و سنگین اجتناب گردد. به عنوان مثال، افراد با درد شدید ناحیه شانه بعلت بورسیت این ناحیه، برای مدتی از بلند کردن و حمل وسایل سنگین اجتناب کرده و از بازوبند استفاده نمایند و یا مبتلایان به بورسیت اطراف زانو از زانو زدن بر روی سطوح سفت پرهیز کنند. افراد دارای بورسیت اطراف پاشنه نیز بهتر از پدهای پاشنه استفاده کنند که باعث کاهش فشار و ضربه به پاشنه می شود
- کمپرس سرد (Ice): در روزهای اول جهت کاهش درد، تورم و التهاب استفاده از کمپرس سرد توصیه می گردد. برای این منظور می توان از کیسه های یخ ، کیسه های منجمد نخود فرنگی و یا بسته های ژله ای سرد به مدت ۲۰ دقیقه در روز استفاده کرد. بهتر است یخ را داخل حوله گذاشته و از تماس مستقیم یخ با پوست اجتناب گردد.
- بالا نگه داشتن مفصل درگیر جهت کاهش تورم
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID): مصرف کوتاه مدت داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، باعث کاهش التهاب و تجمع مایع داخل بورس شده و موجب کاهش درد می گردند.
- استفاده از بریس و یا سایر وسایل کمک حرکتی: در صورت بورسیت ناحیه لگن، استفاده از عصای زیر بغل به مدت چند هفته جهت کاهش فشار بر روی مفصل مبتلا توصیه می گردد.
- انجام ورزش های کششی و تقویتی: تقویت عضلات به خصوص عضلات اطراف مفاصل باعث کاهش درد، کاهش آسیب مفاصل و هم چنین کاهش خطر عود بیماری می شوند. متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی در کنار سایر روش های درمانی، ورزش های مناسب جهت افزایش قدرت و انعطاف را آموزش می دهند.
- تزریق کورتیکوستروئید: تزریق ترکیب کورتیکوستروئید و داروهای بی حسی یکی از روش های موثر در درمان بورسیت می باشد که باعث بهبود علایم به مدت چندین ماه و یا بطور دائم می گردد.
سایر روش های درمانی که در مبتلایان به بورسیت عفونی استفاده می گردند شامل تجویز آنتی بیوتیک مناسب و همینطور خارج کردن مایع عفونی بورس می باشد.
در صورت عدم پاسخ به روش های درمانی غیرجراحی و وجود درد و علایم طولانی و آزاردهنده، استفاده از روش های جراحی پیشنهاد می گردد.
پیشگیری از بورسیت
اگرچه در تمام موارد نمی توان از بروز بورسیت پیشگیری نمود، با رعایت نکات زیر می توان خطر عود یا بدتر شدن التهاب را کاهش داد:
- استفاده از ابزار های کمکی جهت جلوگیری از فشار زیاد به مفاصل و بورس ها: به عنوان مثال افرادی که برای مدت طولانی در حالت نشسته هستند بهتر است از کوسن یا بالشتک مناسب استفاده نمایند.
- اجتناب از انجام حرکات تکراری و قرار گرفتن طولانی مدت در وضعیت های مشخص که باعث فشار بر روی مفاصل می گردند به عنوان مثال نشستن و یا زانو زدن بر روی سطوح سفت
- در صورت احساس درد حین انجام فعالیت، بهتر است فعالیت متوقف شود.
- انجام ورزش های منظم جهت افزایش قدرت و انعطاف عضلات و مفاصل
- کاهش وزن به منظور کاهش فشار بر مفاصل
لینک مرتبط
ویزیت در دماوند
ویزیت در آبادان
ویزیت در بجنورد
ویزیت در بندرعباس
ویزیت در بیرجند
ویزیت در تهران
ویزیت در زنجان
با درود . بورسیه آرنج سمت چپم سه هفته قبل عود و ورم کرد. با پماد بتامتازون کمی جمع شد. ولی در کشاله آرنج به شدت کبود و بعد ده روز به مرور کم و ناپدید شد . بعد از عود دوباره به پزشک ارتوپدی مراجعه و نظر به کشیدن مایع ذو همه اش خون بود و نظر احتمال خونریزی ناحیه ای داخل . با انتوبیوتیک و کپسول ضد التهاب ده روزی سر کردم ولی از دیشب باز کرم زیاد شده و انگشتان درد آلود … لطفن راهنمایی. ایشان گفتند اگه این درمان چاره نبود باید جراحی کوچکی انجام بدن.چرا؟ تبعات لطفن. بدون درد است. سپاس خانم دکتر