مثانه نوروژنیک ( زمانی که آسیب اعصاب، باعث اختلال در عملکرد مثانه می شود)

روش های درمانی اختلال عملکرد مثانه

اختلال عملکرد مثانه باعث بروز مشکلات متعددی در زندگی بیماران می شود. بسیاری افراد ممکن است از بیرون رفتن، انجام فعالیت های قبلی و یا رفتن به مسافرت اجتناب کنند و در نهایت دچار افسردگی، اضطراب و یا احساس تنهایی گردند. هم چنین در صورت بی اختیاری و یا نشت ادرار ممکن است ناراحتی و یا عفونت های پوستی ایجاد شوند.

در صورت درمان مناسب، بهبود چشمگیری در کیفیت زندگی افراد ایجاد می گردد. پزشک بر اساس موارد زیر درمان های اختصاصی و متناسب با هر فرد را انجام می دهد: سن بیمار، وضعیت سلامت و سابقه بیماری های قبلی، علت آسیب اعصاب، نوع و شدت علایم، تحمل و همکاری بیمار در مصرف داروها یا انجام پروسیجرها.

⦁ تغییر سبک زندگی:

برای بسیاری از بیمارانی که آسیب جدی اعصاب مثانه ندارند، قدم اول درمان شامل تغییر در سبک زندگی یا رفتار درمانی می باشد. به این صورت که با ایجاد برخی تغییرات در برنامه روزمره، علایم فرد کنترل می گردد. این تغییرات شامل موارد زیر می باشند:

⦁ ادرار کردن زمانبندی شده:

در گروهی از بیماران، دستشویی رفتن سر ساعت مشخص باعث کنترل علایم می گردد.

⦁ تعدیل رژیم غذایی:

کاهش وزن و محدود کردن مصرف مواد غذایی محرک مانند چای، قهوه، الکل، نوشابه، مرکبات و ادویه در بهبود علایم مبتلایان به اختلال عملکرد مثانه کمک کننده می باشند.

⦁ ادرار کردن در دو مرحله (Double Voiding):

در افرادی که تخلیه کامل مثانه ندارند، بهتر است در هر نوبت که به دستشویی می روند بعد از ادرار کردن، به مدت چند دقیقه صبر کرده و مجدد ادرار کنند.

⦁ انقباض های سریع عضلات کف لگن (Quick flicks) :

انجام انقباض های سریع (۵ تا ۱۰ بار) در عضلات کف لگن با ارسال پیام به مثانه باعث شل شدن و مهار انقباض های ناگهانی مثانه می گردد.

⦁ به تاخیر انداختن ادرار (Delayed voiding) :

در صورت وجود علایم مثانه “بیش فعال” ، می توان در ابتدا به مدت سی ثانیه تا چند دقیقه ادرار کردن را به تاخیر انداخت. بتدریج می توان این زمان را به چند ساعت افزایش داد.
در افراد مبتلا به “مثانه بیش فعال” ، در صورت بازآموزی عضلات مثانه می توان به بیماران کمک کرد مدت زمان بیشتری ادرار خود را نگه دارند. آموزش تمرین های کگل Kegel exercises) ( و انجام بیوفیدبک روش های غیر تهاجمی هستند که به بیماران کمک می کنند احساس فوریت ادرار کردن را به تعویق بیندازند.

⦁ داروها و سونداژ

در صورتی که رفتار درمانی و تغییر در سبک زندگی باعث بهبود علایم بیماران نشوند، استفاده از درمان های دارویی و سونداژ مثانه توصیه می گردد.
⦁ داروهای مورد استفاده در “مثانه بیش فعال” شامل داروهایی می باشند که باعث کاهش انقباض مثانه می شوند و به صورت خوراکی استفاده می گردند.
⦁ داروهای مورد استفاده در “مثانه شل” مواردی هستند که با تحریک اعصاب مثانه باعث افزایش انقباضات آن می گردند.

⦁ سونداژ مثانه

با استفاده از سوند می توان مثانه را به طور کامل تخلیه کرد. در “سونداژ دایمی مثانه” ، کاتتر (سوند) بطور دایم جهت تخلیه ادرار داخل مثانه قرار گرفته است در حالیکه در روش “سونداژ متناوب مثانه” (CIC) ، برای هر نوبت تخلیه ادرار و چندین بار در روز سوند تعبیه شده و سپس خارج می گردد. سونداژ متناوب در افراد با آسیب اعصاب یا سایر مشکلاتی که دچار اختلال در هماهنگی دست ها می باشند، دشوار می باشد.

⦁ سایر روش های درمانی:

در صورت عدم پاسخ به درمان های اشاره شده، پزشک متخصص بر حسب علایم و تشخیص هر بیمار، روش های درمانی دیگر مانند تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) به داخل مثانه، تحریک الکتریکی اعصاب (مانند ساکرال نورومدولیشن و یا تحریک پوستی عصب تیبیال) و یا روش های جراحی را پیشنهاد می دهد.

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

بروز ترین روش های درمانی دنیا

منابع :

www.urologyhealth.org