نقاط ماشه ای یا تریگر پوینت چیست؟
در این نوشته دکتر عاطفه جوادی در مورد نقاط ماشه ای یا تریگر پوینت توضیحاتی ارائه داده اند
اختلالات سیستم اسکلتی عضلانی یکی از شایعترین علل ناتوانی در میان افراد شاغل و سایر گروه های جمعیتی می باشد. سندرم درد میوفاشیال یک اختلال دردناک عضلانی می باشد که بعلت وجود نقاط ماشه ای متعدد ایجاد می گردد. این اختلال، از سندرم فیبرومیالژی که مشخصه آن نقاط حساس متعدد در بدن می باشد، متفاوت است.
نقاط ماشه ای (trigger points) به صورت نقاط کانونی و متعدد داخل گره های عضلانی قرار دارند که در صورت فشار بر روی آنها دردناک بوده و گاهی باعث ایجاد دردهای ارجاعی در سایر نقاط بدن، اختلال عملکرد حرکتی و بروز پدیده های اتونوم نیز می شوند. اندازه این نقاط از سایز کوچک به اندازه نخود تا بزرگ، متغیر می باشد. انقباض در فیبرهای عضلانی باعث تشکیل نوار سفت عضلانی می شود. به نقاط ماشه ای موجود در عضلات و پرده نازک پیرامون هر عضله که فاشیا نام دارند نقاط ماشه ای میوفاشیال گفته می‌شود.
نقاط ماشه ای با توجه به خصوصیات بالینی خود، به دو گروه فعال و نهفته تقسیم می شوند. نقاط ماشه ای فعال باعث ایجاد درد در حالت استراحت می شوند و در هنگام معاینه و لمس دردناک بوده و باعث ایجاد دردهای ارجاعی با الگوی مشابه با دردهای قبلی بیمار می گردند. دردهای ارجاعی اغلب در ناحیه دورتر از منشا اولیه درد ایجاد می شوند، مثلا ممکن است نقاط ماشه ای در ناحیه گردن و یا شانه باعث ایجاد دردهای ارجاعی در دست و یا انگشتان شوند.
نقاط ماشه ای نهفته باعث درد به صورت خود به خودی نمی شوند و بیماران اغلب در صورت فشار بر روی این نقاط، درد را احساس می کنند. اما ممکن است باعث ایجاد ضعف و یا محدودیت حرکت عضلات و یا مفاصل شوند.
نکته مهم در معاینه بیماران دچار نقاط ماشه ای، ایجاد انقباض عضلانی گذرا (twitch response ) در صورت فشار بر روی این نقاط می باشد.
تفاوت اسپاسم عضلانی با نقاط ماشه ای چیست؟
در اسپاسم عضله ، انقباض غیرارادی در کل عضله وجود دارد اما در نقاط ماشه ای، تنها چندین فیبر عضلانی که بخش کمتری از کل عضله را تشکیل می دهند دچار فعالیت انقباضی می باشند.
علت ایجاد نقاط ماشه ای یا تریگر پوینت چیست؟
بطور کلی بسیاری از محققان و پزشکان بر این باورند که آسیب های حاد و یا آسیب های کوچک و مکرر از علل ایجاد نقاط ماشه ای می باشند.
فعالیت بدنی کم، قرار گرفتن بدن در وضعیت نامناسب به مدت طولانی، کمبود ویتامین ها، اختلال خواب و درگیری مفاصل از علل زمینه ساز برای ایجاد آسیب های کوچک عضلانی می باشند.
برخی فعالیت های شغلی و یا ورزشی با ایجاد فشار مکرر و استرس مزمن بر روی گروه خاصی از عضلات، سبب ایجاد نقاط ماشه ای یا تریگر پوینت می شوند. از جمله این فعالیت ها می توان به موارد زیر اشاره نمود: نشستن طولانی مدت پشت میز، نشستن بر روی صندلی با پشتی یا دسته نامناسب، جا به جایی اشیا با وضعیت بدنی نامناسب و یا نگه داشتن طولانی مدت گوشی تلفن بین سر و شانه .
نوشته های اخیر دکتر جوادی
علایم و شکایت بیماران دچار نقاط ماشه ای چیست؟
اغلب افراد شکایت از دردهای دایمی در نواحی خاصی از بدن را دارند که گاهی باعث ایجاد محدودیت حرکتی نیز می گردد. در اغلب موارد، عضلات تثبیت کننده وضعیت بدن درگیر می شوند مانند عضلات ناحیه کمر، گردن، شانه ها و هم چنین عضلات کمربند لگنی. اگرچه در اغلب موارد درد با فعالیت ماهیچه ها مرتبط می باشد، اما ممکن است به صورت دایم نیز احساس شود. درد اغلب در مسیر یک عصب مشخص نبوده و در معاینه بیماران نقایص عصبی مانند ضعف عضلانی مشاهده نمی شود.
دردهای ناشی از نقاط ماشه ای در ناحیه سر و گردن ممکن است به صورت سردردهای تنشی، درد ناحیه فک و یا ناحیه چشم و اطراف آن تظاهر نمایند. در اندام های تحتانی، نقاط ماشه ای باعث درد در عضلات چهارسر ران و عضلات پشت ساق پا شده و می توانند سبب محدودیت حرکتی در مفاصل زانو و مچ پا شوند. دردهای ناشی از نقاط ماشه ای در عضلات ناحیه باسن (گلوتیوس مدیوس و گلوتیوس ماگزیموس) اغلب به ناحیه کمر منتشر می شوند. در شکل زیر مناطق شایع ایجاد نقاط ماشه ای نشان داده شده است.
معاینه بیماران با نقاط ماشه ای
پزشک در هنگام معاینه، عضلات بیمار را لمس می کند. در اغلب موارد در هنگام لمس عضلات، نقاطی دردناک با قوام سفت تر از عضلات اطراف وجود دارند. تشخیص نقاط ماشه ای براساس ایجاد دردی مشابه با دردهای قبلی بیمار در هنگام لمس و هم چنین بر اساس مشاهده و یا لمس پرش عضلانی (Twitch response) می باشد. از دیگر علایم بیماران ، انتشار درد به سایر نقاط در هنگام لمس می باشد. در شکل زیر نقاط ماشه ای در عضلات مختلف و هم چنین مسیر انتشار درد نشان داده شده است.
تشخیص نقاط ماشه ای به صورت بالینی بر اساس شرح حال بیمار و انجام معاینه فیزیکی کامل توسط پزشک بوده و نیاز به انجام روش های تصویربرداری و آزمایشگاهی روتین ندارد. با این حال در برخی مقالات از روش هایی مانند سونوگرافی، الکترومیوگرافی و بیوپسی عضلانی استفاده شده است.
نقاط ماشه ای با توجه به خصوصیات بالینی خود، به دو گروه فعال و نهفته تقسیم می شوند. نقاط ماشه ای فعال باعث ایجاد درد در حالت استراحت می شوند و در هنگام معاینه و لمس دردناک بوده و باعث ایجاد دردهای ارجاعی با الگوی مشابه با دردهای قبلی بیمار می گردند. دردهای ارجاعی اغلب در ناحیه دورتر از منشا اولیه درد ایجاد می شوند، مثلا ممکن است نقاط ماشه ای در ناحیه گردن و یا شانه باعث ایجاد دردهای ارجاعی در دست و یا انگشتان شوند.
درمان بیماران دچار درد ناشی از نقاط ماشه ای
اهداف درمانی در بیماران با نقاط ماشه ای شامل موارد زیر می باشد:
- بهبود گردش خون در ناحیه دردناک
- کشش گره های عضلانی
- آزادسازی غشای پیرامون عضله (فاشیا)
اولین قدم در درمان بیماران با نقاط ماشه ای، حذف و یا تعدیل علل زمینه ای آسیب و فشار بر روی عضلات می باشد. درمان های دارویی در بیماران با درد مزمن عضلات شامل داروهای شل کننده عضلانی و مسکن ها می باشند. دارو های ضد افسردگی و داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی (NSAIDs) نیز به منظور درمان علایم بیماران تجویز می شوند.
روش های درمانی غیردارویی موثر در نقاط ماشه ای شامل موارد زیر می باشند:
- طب سوزنی
- روش های درمانی دستی (منوال تراپی)
- ماساژ
- درای نیدلینگ
- مدالیته های فیزیوتراپی مانند اولتراسوند ، تنس (TENS) و یا دیاترمی
- گرما درمانی یا سرما درمانی
- تکنیک ها و ورزش های کششی عضلات
- تزریق موضعی داروهایی مانند کورتیکواسترویید، سالین و یا داروهای بی حسی داخل نقاط ماشه ای
درای نیدلینگ یا استفاده از سوزن خشک یکی از روش های درمانی موثر در مبتلایان به تریگر پوینت می باشد.
پزشک متخصص با توجه به شرایط هر بیمار، ممکن است یک یا تعداد بیشتری از این روش ها را تجویز کرده و یا از ترکیب روش های درمانی دارویی و غیردارویی استفاده نماید.
در مواردی که نقاط ماشه ای به صورت حاد بوده و تغییرات پاتولوژیک ثانویه ایجاد نشده باشند، استفاده از روش های درمانی دستی و فیزیوتراپی در اغلب موارد موثر می باشند.
درمان های دستی در مواردی استفاده می شوند که بیمار دچار ترس زیاد از تزریق داخل عضلات بوده و یا نقاط ماشه ای در قسمتی از عضلات می باشند که به راحتی قابل تزریق نمی باشند (مانند عضله ایلیاکوس یا پسواس).
احتمال نیاز به استفاده از سایر روش های درمانی در کنار روش های درمانی دستی بیشتر بوده و هم چنین در مقایسه با روش های تزریق داخل نقاط ماشه ای، شروع پاسخ به درمان دیرتر می باشد.
تزریق داخل نقاط ماشه ای اغلب جهت بیماران علامتدار با نقاط ماشه ای فعال می باشد که در صورت فشار بر روی نقاط ، پرش عضلانی و یا دردهای ارجاعی ایجاد می گردند. تزریق های داخل نقاط ماشه ای در موارد زیر ممنوع می باشند:
مصرف داروهای ضد انعقاد و یا سابقه بیماری های خونریزی دهنده
وجود عفونت موضعی و یا سیستمیک
سابقه حساسیت به داروهای بی حسی
آسیب حاد عضلانی
ترس شدید بیمار از سوزن
ویزیت در دماوند
ویزیت در آبادان
ویزیت در بابل
ویزیت در بجنورد
ویزیت در بندرعباس
ویزیت در بیرجند
ویزیت در تهران
ویزیت در زنجان
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.