زمین خوردن و سقوط در سالمندان

در این نوشته دکتر عاطفه جوادی در مورد زمین خوردن و سقوط در سالمندان، پیشگیری، روش های درمانی و علل بروز این حادثه توضیحاتی داده اند.

آیا زمین خوردن و سقوط در سالمندان شایع است؟

زمین خوردن و سقوط از علل اصلی آسیب و مراجعات به اورژانس در افراد بالای ۶۵ سال می باشند. با افزایش سن ، میزان مرگ و میر ناشی از زمین خوردن و سقوط در هر دو جنس افزایش می یابد، به طوری که این حوادث ۷۰ درصد علل مرگ های ناگهانی در افراد بالای ۷۵ سال را شامل می شوند. زمین خوردن می تواند نشانه ای از ضعف سلامتی وکاهش عملکرد افراد بوده و اغلب مرتبط با بیماری زمینه ای مهم می باشد. بیش از ۹۰ درصد شکستگی های لگن به دنبال زمین خوردن و سقوط رخ داده و اغلب در افراد بالای ۷۰ سال اتفاق می افتد. عوامل خطر افتادن و زمین خوردن در افراد مسن شامل افزایش سن، مصرف دارو، وجود اختلالات شناختی و نقایص حسی می باشد. ارزیابی سرپایی بیمارانی که دچار زمین خوردن شده اند شامل گرفتن شرح حال با تاکید بر داروهای مصرفی، معاینه بالینی و انجام تست های ساده جهت بررسی تعادل و عملکرد کلی فیزیکی بیمار می باشد. درمان شامل تصحیح علل زمینه ای منجر به زمین خوردن و بازگرداندن بیمار به سطح فعالیتی قابل قبول می باشد.

آیا زمین خوردن و سقوط در سالمندان شایع است؟

مراجعات اورژانس بعلت زمین خوردن و سقوط در دو گروه سنی زیر شایعتر است : کودکان زیر ۵ سال و بالغین با سن بیشتر از ۶۵ سال. در مقایسه با کودکان، سالمندانی که دچار سقوط شده اند ۱۰ برابر بیشتر احتمال دارد که در بیمارستان بستری شده و ۸ برابر بیشتر احتمال مرگ و میر بدنبال سقوط وجود دارد. میزان آسیب های ناشی از زمین خوردن و سقوط در افراد با سن بیشتر از ۸۵ سال حداکثر می باشد. در افراد مسن که دچار سقوط شده اند مدت زمان بستری در بیمارستان، دو برابر سالمندانی است که به علل دیگری در بیمارستان بستری می باشند. هم چنین کاهش عملکرد و اختلال در انجام فعالیت های روزمره در سالمندانی که سقوط داشته اند، بیشتر می باشد.

افتادن و عدم تعادل، نشانگری از وضعیت سلامتی نامناسب و کاهش عملکرد فرد می باشند. زمین خوردن و سقوط در سالمندان می توانند تظاهری غیر اختصاصی از بیماری های حاد مانند پنومونی، عفونت ادراری یا سکته قلبی بوده و یا علامتی از تشدید بیماری مزمن زمینه ای باشد.  بسیاری از آسیب های جدی از جمله ضربه مغزی، آسیب های بافت نرم، شکستگی و دررفتگی های استخوانی در افرادی که دچار سقوط شده اند اتفاق می افتد. شکستگی لگن، یکی از شایعترین علل بستری سالمندان بدنبال زمین خوردن می باشد که باعث افزایش مرگ و میر و کاهش کیفیت زندگی افراد می گردد.

در اغلب موارد، زمین خوردن باعث آسیب های فیزیکی جدی و یا مرگ نمی شود. با این وجود بسیاری از افراد مسن پس از یک نوبت سقوط، دچار ترس از افتادن مکرر و به دنبال آن کاهش فعالیت می گردند که نتیجه آن افزایش بی تحرکی و وابستگی می باشد.

خانه ای برای سالمندان

 راهنمای انتخاب، خرید و نحوه استفاده صحیح از عصا و واکر

ارزیابی سالمندان با سابقه زمین خوردن

ممکن است یک نوبت افتادن و سقوط بطور تصادفی اتفاق افتاده و به معنای وجود مشکل زمینه ای جدی و یا افزایش خطر سقوط مجدد نباشد. در حالیکه حملات مکرر سقوط در سالمندان که طبق تعریف بیش از دو نوبت افتادن در مدت ۶ ماه می باشد نیاز به ارزیابی علل زمینه ای و قابل درمان دارد. در مواردی که زمین خوردن باعث آسیب بیمار شده و یا همراه با اختلال هوشیاری ، تب و یا اختلال فشار خون باشد، نیازمند ارزیابی و درمان فوری می باشد.

بررسی شرح حال و ارزیابی فاکتورهای خطر

به منظور بررسی علل و یافتن فاکتورهای خطری که منجر به سقوط و زمین خوردن فرد شده اند، نیاز به گرفتن شرح حال کامل و جامع می باشد. میزان آسیب دیدن فرد بدنبال زمین خوردن به فاکتورهای محیطی و هم چنین فاکتورهای مرتبط با بیمار بستگی دارد. فاکتورهای خطر زمین خوردن و سقوط به صورت زیر خلاصه شده اند:

فاکتورهای دموگرافیک: سن بالا ( به خصوص افراد با سن بیشتر از ۷۵ سال) ، نژاد سفید، تنها زندگی کردن

بیماری های زمینه ای: سابقه زمین خوردن قبلی، ابتلا به بیماری های حاد، ابتلا به بیمای های مزمن به خصوص درگیری سیستم عصبی-عضلانی، سابقه دارویی به خصوص مصرف داروهای زیر: داروهای آرامبخش و خواب آور (به ویژه بنزودیازپین های طولانی اثر) ، ضدافسردگی های سه حلقه ای، داروهای کاهنده فشارخون، داروهای قلبی، کورتیکواستروئیدها ، داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی، داروهای آنتی کولینرژیک، داروهای کاهنده قند خون و هر داروی دیگری که بر روی سیستم تعادلی تاثیر منفی دارد

.

  • مشکلات جسمی: نقایص شناختی، کاهش شنوایی، کاهش بینایی مرتبط با سن ( مانند کاهش حدت بینایی و قدرت تطابق چشم، پیرچشمی، کاهش دید در شب و کاهش دید محیطی)، مشکلات پا، تغییرات سیستم عصبی مرتبط با سن (مانند بی ثباتی وضعیتی، کاهش درک حسی محرک های لمس سطحی و ارتعاش و دما ، کاهش هماهنگی سنترال بین حس عمقی، تعادل و بینایی
  • سایر علل: فاکتورهای محیطی مربوط به محل زندگی مانند وجود قالیچه های لیز در منزل، وجود سیم و یا اشیاء ریز بر روی زمین، نور ناکافی محیط، عدم وجود دستگیره در حمام و دستشویی

عواملی که باعث افتادن و سقوت سالمندان میشود

به طور کلی فاکتورهای خطر مرتبط با سقوط به دو دسته کلی علل داخلی (مانند تغییرات فیزیولوژیک مرتبط با افزایش سن، وجود بیماری های زمینه ای و مصرف داروها ) و علل خارجی (مانند فاکتورهای محیطی مربوط به محل زندگی ) تقسیم می گردند.

شایعترین علل سقوط و افتادن در افراد مسن

  • تصادف ها، فاکتورهای محیطی مربوط به محل زندگی و افتادن از تخت
  • اختلال در راه رفتن و تعادل و یا ضعف و درد بعلت آرتروز و التهاب مفاصل
  • سرگیجه
  • مصرف داروها یا الکل
  • وجود بیماری حاد
  • اختلال شناختی و کاهش هوشیاری
  • افت فشارخون وضعیتی
  • مشکلات بینایی
  • اختلالات سیستم عصبی مرکزی (سنکوپ، تشنج و …)

شایعترین علل سقوط و افتادن در افراد مسن

نکته مهم در گرفتن شرح حال از بیمار با سابقه سقوط، بررسی تاریخچه داروهای مصرفی شامل داروهای تجویز شده توسط پزشک و همچنین مصرف داروهای گیاهی و داروهایی است که بدون نسخه در داروخانه ها به فروش می رسند. علایم خطر شامل مصرف بیش از چهار دارو و یا شروع مصرف یک داروی جدید در دو هفته اخیر می باشند.

معاینه فیزیکی 

برخی اختلالات شایعی که باعث سقوط و زمین خوردن افراد مسن شده و به درمان پاسخ میدهند شامل موارد زیر می باشند: التهاب یا آرتروز مفاصل، افت فشار خون وضعیتی، اختلالات شنوایی و بینایی، لرزش (بعلت پارکینسون یا سایر بیماری هایی که همراه با لرزش می باشند)، اختلال تعادل، مشکلات پا، مشکلات قلبی (مانند آریتمی ها، بلوک قلبی یا بیماری های دریچه قلب)، اختلاف طول دو اندام تحتانی و مشکلات تغذیه ای.

در اغلب موارد سقوط، چند علت همزمان وجود دارند و به ندرت تمامی علل زمینه ای پاسخ کامل به درمان می دهند. با این حال، در صورت ایجاد تغییرات مثبت اندک در یک یا چند علت زمینه ای، بهبود زیادی در کیفیت زندگی بیماران ایجاد خواهد شد.  در صورت امکان، بازدید از محل سکونت فردی که دچار سقوط شده است بسیار سودمند می باشد زیرا می توان علل محیطی که باعث افزایش خطر سقوط می شوند را شناسایی کرده و راه حل مناسب را ارایه نمود.

برخی مواردی که بهتر است در محل سکونت افرادی که دچار سقوط شده اند رعایت شود شامل موارد زیر می باشند:

  • قالیچه های کوچک و لیز در مسیر رفت و آمد نباشند
  • لبه های فرش به زمین چسبانده شوند
  • چهارپایه، سیم و وسایل اضافه روی زمین و در مسیر رفت و آمد نباشند
  • نور محیط کافی باشد ( خصوصا شب ها در مسیر توالت روشنایی کافی وجود داشته باشد)
  • در راه پله ها دستگیره و نرده نصب شود
  • در داخل حمام و کنار دستشویی دستگیره نصب شود
  • داخل سرویس های بهداشتی از کفپوش های ضدلغزش استفاده گردد
  • بهتر است داخل منزل از دمپایی مناسب و غیر لیز استفاده شود

معاینه فیزیکی اختلالات شایعی که باعث سقوط و زمین خوردن افراد مسن شده

در معاینه افراد با سابقه زمین خوردن و سقوط، تست های اختصاصی جهت بررسی تعادل، راه رفتن و کنترل تنه نیز انجام می شوند که شامل تست های زیر می باشند:

  1. One-leg balance Testing
  2. The timed Up & Go test
  3. Get-Up and Go test

  پیشگیری از زمین خوردن و سقوط در سالمندان

در مواردی که علت زمین خوردن مشخص نباشد و یا بیمار در معرض خطر زمین خوردن مکرر باشد، بهتر است برنامه های پیشگیری از سقوط برای بیماران در نظر گرفته شود. مطالعات اخیر نشان داده اند که این برنامه ها باعث کاهش زمین خوردن در افراد مسن می شوند. این برنامه ها شامل مداخلاتی در زمینه تغییرات در محیط زندگی به منظور ایمن تر شدن آن، ارزیابی و درمان فشارخون، بررسی مشکلات بینایی و ارزیابی اختلالات خلقی مانند افسردگی می باشد.

بهتر است در افرادی که از داروهای آرام بخش و خواب آور مانند بنزودیازپین ها استفاده می کنند، عوارض احتمالی این داروها را یادآوری کرده و در صورت امکان از روش های غیردارویی در اختلالات خواب استفاده گردد. در صورت وجود اختلال در راه رفتن، می توان در کنار آموزش صحیح راه رفتن، از وسایل کمک حرکتی مانند عصا یا واکر استفاده نمود. انجام تمرین های تقویت عضلات و ورزش های تعادلی موجب بهبود اختلال در راه رفتن و تعادل می گردند. در افراد با کاهش قدرت عضلات، تمرین های مقاومتی دو تا سه بار در هفته توصیه می گردد.

  در معاینه افراد با سابقه زمین خوردن و سقوط، تست های اختصاصی جهت بررسی تعادل، راه رفتن و کنترل تنه نیز انجام می شوند که شامل تست های زیر می باشند:         I.            One-leg balance Testing.         II.            The timed Up & Go test      III.            Get-Up and Go test   پیشگیری از زمین خوردن و سقوط در سالمندان در مواردی که علت زمین خوردن مشخص نباشد و یا بیمار در معرض خطر زمین خوردن مکرر باشد، بهتر است برنامه های پیشگیری از سقوط برای بیماران در نظر گرفته شود. مطالعات اخیر نشان داده اند که این برنامه ها باعث کاهش زمین خوردن در افراد مسن می شوند. این برنامه ها شامل مداخلاتی در زمینه تغییرات در محیط زندگی به منظور ایمن تر شدن آن، ارزیابی و درمان فشارخون، بررسی مشکلات بینایی و ارزیابی اختلالات خلقی مانند افسردگی می باشد. بهتر است در افرادی که از داروهای آرام بخش و خواب آور مانند بنزودیازپین ها استفاده می کنند، عوارض احتمالی این داروها را یادآوری کرده و در صورت امکان از روش های غیردارویی در اختلالات خواب استفاده گردد. در صورت وجود اختلال در راه رفتن، می توان در کنار آموزش صحیح راه رفتن، از وسایل کمک حرکتی مانند عصا یا واکر استفاده نمود. انجام تمرین های تقویت عضلات و ورزش های تعادلی موجب بهبود اختلال در راه رفتن و تعادل می گردند. در افراد با کاهش قدرت عضلات، تمرین های مقاومتی دو تا سه بار در هفته توصیه می گردد.

آدرس و شماره تماس دکتر عاطفه جوادی

آدرس کلینیک:

  • تهران، تقاطع فرمانیه و پاسداران، نارنجستان هفتم (جهانبخش نژاد)، پلاک ۱۲ ساختمان مهر طبقه پنجم
  • تماس: ۰۹۳۷۵۴۰۳۵۳۴

آدرس و شماره تماس دکتر زینب بساق زاده

آدرس کلینیک:

  • مطب: خیابان امیری، خیابان پرویزی، فرعی بانک آینده، ساختمان دلارام، طبقه سوم، واحد ۱۰
  • تلفن: ۰۹۳۳۹۴۸۷۷۷۰

آدرس و شماره تماس دکتر روژین نیک رای

آدرس کلینیک:

  • کرمانشاه، پارکینگ شهرداری، خیابان موید، ساختمان پارسیان، طبقه دو، واحد هفت
  • تلفن:  ۰۸۳۳۷۲۳۰۸۵۰- ۰۹۰۱۶۴۵۸۹۱۶

آدرس و شماره تماس دکتر مهسا عدیلی

آدرس کلینیک:

  • خیابان سید جمال الدین اسد آبادی، سه راه پلنگ صورتی، کوچه پویش ۶ (شهید توسلی)، ساختمان پزشکان آرام، طبقه ۲.
  • تلفن:
    ۰۹۱۷۰۳۱۱۰۶۰
    ۰۹۳۰۴۲۸۲۱۱۱

آدرس و شماره تماس دکتر مریم رحیمی

آدرس کلینیک:

  • بیرجند، خیابان شهدا، شهدا ۲، پلاک ۱۲، ساختمان پزشکان رضوان، طبقه دوم
  • نوبت دهی: تماس با ۰۹۳۷۵۶۱۰۳۰۹ از ۸ صبح تا ۸ شب

آدرس و شماره تماس دکتر محمد احمدی دستگردی

آدرس کلینیک:

  • تهران، کلینیک توانبخشی سکته مغزی تبسم؛باقر خان غربی
  • شنبه ها ۱۱ تا ۱۳
  • نظر آباد کرج، خیابان مطهری، جنب مسجد الغدیر، ساختمان پزشکان شفا
  • تلفن: ۰۲۶۴۵۳۵۰۰۰۸ – ۰۲۶۴۵۳۵۸۵۳۵ – ۰۹۳۸۲۶۰۱۸۹۴
  • پنج شنبه ها ۴ تا ۷

آدرس و شماره تماس دکتر لیلا باقرزاده

آدرس کلینیک:

  • تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، روبروی اریکه ایرانیان، قبل از خروجی نیایش، خیایان تربیت معلم، کوچه گلبان، پلاک ۶، ساحتمان مداوا، طبقه پنجم، کلینیک درد مداوا
  • تلفن: ۰۲۱۸۸۶۸۸۸۸۱ – ۰۲۱۸۸۶۸۸۸۸۲
  • سه شنبه ها  ۳ تا ۷ عصر

آدرس و شماره تماس دکتر الهام لونی

آدرس کلینیک:

  • تهران، قیطریه، خیابان شهید برادران سلیمانی، کوچه نعمتی، بیمارستان توانبخشی رفیده
  • تلفن: ۰۲۱۲۲۶۷۸۵۱۹
  • نوبت دهی: مراجعه به سایت شفاداک و جستجوی دکتر لونی و رزرو نوبت  www.shafadoc.ir
  • ویزیت بیماران: یکشنبه و سه شنبه ها ساعت ۱۰ تا ۱۲
  • نوارعصب و عضله: شنبه و چهارشنبه ها ساعت ۱۰ تا ۱۲

آدرس و شماره تماس دکتر محمد رسول نظام آبادی

آدرس کلینیک:

  • کلینیک استقلال
    ورودی ۱: تهران، خیابان خواجه عبدالله انصاری، انتهای خیابان چهاردهم، کوچه زروان، پلاک ۱۲
    ورودی ۲: تهران، رسالت شرق به غرب، قبل از پل سیدخندان، بعد از بیمارستان قمر بنی هاشم
  • تلفن: ۰۲۱-۲۲۸۶۶۸۹۰
  • سه شنبه ها از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۸ عصر
  • تهران، خیابان خواجه عبدالله انصاری، انتهای خیابان چهاردهم، کوچه زروان، پلاک ۱۲، کلینیک استقلال
  • تلفن: ۰۲۱۲۲۸۶۶۸۹۰
  • سه شنبه ها عصر از ساعت ۱۴ تا ۱۸

آدرس و شماره تماس دکتر آزاده قاروی آهنگر

آدرس کلینیک:

  • بابل، میدان کشوری، سرداران ۴، ساختمان پزشکان مهر، طبقه ۶، واحد ۳۰
  • تلفن: ۰۱۱۳۲۲۸۸۹۹۷ – ۰۹۹۲۳۳۷۳۶۴۴

آدرس و شماره تماس دکتر زهرا هاشمی

آدرس مطب:

  • زنجان، خیابان دلجویی، ساختمان نسیم، طبقه ۴، واحد ۱۸
  • تلفن: ۰۹۹۳۴۵۳۶۲۹۱
۰ پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

امتیاز دهید post