پاسخ به پرسش های رایج در مورد شانه یخ زده(شانه منجمد)
در این نوشته دکتر مهسا عدیلی در مورد شانه یخ زده، روش های تشخیص شانه یخ زده، پیشگیری و درمان آن همچنین ورزش های جهت بهبود و کاهش درد حاصل از این عارضه توضیحاتی داده اند.
شانه یخ زده چیست؟
شانه یخ زده یا شانه منجمد که کپسولیت چسبنده هم نامیده می شود، حالتی است که منجر سفتی و درد در شانههای افراد شده و باعث عدم حرکت آسان آنها خواهد شد. مفصل شانه یکی از مفاصل پیچیده ی بدن است. عضلات متعددی به شانه وصل می شوند و سبب دامنه حرکتی وسیع آن می شوند. همچنین چند رباط بسیار مهم هم در این ناحیه وجود دارد که استخوان ها را محکم کنار هم نگه می دارد. بنابراین هر چیزی که این استخوان ها، رباط ها، تاندون ها و عضلات را تحت تاثیر قرار دهد؛ می تواند فعالیت آن را مختل کند.
چرا به آن کپسولیت چسبنده می گویند؟
استخوان ها، رباط ها و تاندون هایی که در مفصل شانه شما هستند، در یک کپسول از بافت همبند قرار گرفته اند. شانه یخ زده زمانی اتفاق می افتد که این کپسول در اطراف مفصل شانه ضخیم شده و سفت شود و حرکت آن را محدود کند. این اتفاق زمانی خواهد افتاد که شانههای شخص آسیب دیده و یا تحت عمل جراحی قرار گیرد.
علائم و نشانه های شانه یخ زده چیست؟
افراد مبتلا به این عارضه معمولاً شانه های سفت و دردناکی دارند و به تبع آن محدودیت حرکت شانه دارند. اغلب در انجام کارهای روزانه دچار مشکل هستند. نمی توانند در حمام سرشان را بشورند یا موهای شان را شانه کنند. لباس پوشیدن برای شان دشوار می شود و نیاز به کمک دیگران دارند.
البته بسته به این که شانه یخ زده در چه مرحله ایی باشد این علایم متفاوت هستند.
در مرحه اول که مرحله انجماد است هر حرکتی از شانه باعث درد می شود و دامنه حرکت شانه شما شروع به محدود شدن می کند.
در مرحله دوم یا مرحله یخ زده درد ممکن است کاهش یابد. با این حال، شانه شما سفت شده و استفاده از آن دشوارتر می شود.
در مرحله سوم یا مرحله ذوب دامنه حرکت در شانه شما شروع به بهبود می کند.
برای برخی از افراد، درد شب هنگام بدتر می شود و گاهی خواب را مختل می کند. هر مرحله می تواند چند ماه طول بکشد. طول دوره ی بیماری حدود یکسال طول می کشد و البته گاها تا ۳ سال ادامه دار می شود.
فاکتورهای خطر ایجاد شانه یخ زده چیست؟
علت شانه منجمد کاملا مشخص نیست اگرچه بعضی از فاکتورهای خطر آن شناخته شده است.
- افرادی که بیماری هایی زمینه ایی مثل دیابت، کم کاری یا پرکاری تیروئید، بیماری قلب و عروقی و یا بیماری پارکینسون دارند در معرض خطر بیشتر ابتلا هستند.
- کسانی که اخیراً مجبور شده اند شانه خود را برای مدت طولانی بی حرکت کنند، مثلا بعد از آسیب های تاندون های شانه و یا پس از شکستگی و جراحی بازو مستعد شانه یخ زده هستند.
- بعد از بهبودی از یک بیماری پزشکی یا روشی که مانع از حرکت بازوی شما می شود – مانند سکته مغزی یا عمل جراحی در قفسه سینه – خطر ابتلا به شانه منجمد افزایش می یابد.
- در افراد ۴۰ سال به بالا، به ویژه زنان، احتمالا ابتلا به شانه یخ زده بیشتر می شود.
تشخیص شانه یخ زده
آیا جهت تشخیص این عارضه نیازی به تست است؟
احتمالاً بله. پزشک تان یک شرح حال دقیق و کامل از بیماری های زمینه ایی و آسیب های اخیر به مفصل شانه خواهد گرفت و مفصل شانه شما را معاینه می کند. اغلبم موارد با این شرح حال و معاینه تشخیص قطعی می گردد اما ممکن است عکسبرداری با اشعه ایکس را درخواست دهد.
گاهی اوقات ام آر ای هم به صلاحدید پزشک درخواست می شود زیرا ام آر آی تصاویر دقیقی از ساختار های مفصل شانه، رباط ها و تاندون ها دراختیار خواهد گذاشت و به پزشک کمک می کمد که بهترین روش درمان را با توجه به شرایط بیمار انتخاب کند. در صورت لزوم آزمایشات خون هم درخواست می شود جهت بررسی فاکتور های التهابی و بیماری های زمینه ایی مثل مشکلات تیروئید و دیابت.
درمان شانه یخ زده
در اغلب موارد، این حالت خود به خود درمان خواهد شد. اما درمان کامل آن میتواند ماهها و یا سالها به طول انجامد. جهت کمک به بهبود آن شما میتوانید موارد فوق را رعایت کنید:
- به شانههایتان استراحت دهید و از بلندکردن وسایل سنگین جداً خودداری کنید.
- برروی شانههایتان یخ قرار دهید؛ چراکه کمپرس و یا کیسههای مخصوص یخ بر روی ناحیه آسیب دیده به مدت ۱۵ دقیقه هر ۱ یا ۲ ساعت میتواند کارساز باشد. بعد از فروکش کردن التهاب از حوله گرم می توانید کمک بگیرید. گرما جریان خون منطقه را افزایش می دهد و سبب خارج شدن فاکتورهای التهابی از منطقه توسط جریان خون می شود و در نتیجه درد شما را تسکین می دهد.
- مصرف داروی ضد درد و ضد التهاب. مصرف داروهای ضد درد و ضد التهاب مانند استامینوفن، ایبوپروفین و ناپروکسن کمک کننده است.
آیا چیز دیگری وجود دارد که با انجام آن احساس بهتری داشته باشم؟
بله. انجام ورزشهای متعددی که میتوانند به بهتر شدن وضعیت شما کمک کنند.
در واقع نکته بسیار مهم انجام اقدامات توانبخشی و فیزیوتراپی است. چون اغلب این بیماران به دلیل درد از مفصل شانه شان استفاده نمی کنند و دامنه حرکتی شانه محدود می گردد. بنابراین بعد از کنترل درد باید اقدامات توانبخشی هر چه زودتر آغاز گردد. چندین ورزش مهم را به اختصار توضیح می دهیم.
ورزش شماره یک یا ورزش آونگی: دست سالم را روی میز گذاشته و دست مشکل دار را بصورت شکل آویزان کنید. سپس دست را در جهت جلوعقب، چپ راست و چرخشی حرکت دهید (ده مرتبه).
ورزش شماره دو یا کشش حوله ایی : پارچه یا حوله ای را به صورت شکل با دست های خود بگیرید و به سمت بالا پایین حرکت دهید. اینکار را برای دست مقابل نیز تکرار کنید (ده مرتبه).
ورزش شماره سه یا پیاده روی روی دیوار: از روبرو یا پهلو در کنار دیوار قرار بگیرید و دستانتان را بوسیله انگشتان خود به سمت بالا حرکت دهید (ده مرتبه). سعی کنید هر روز نسبت به روز قبل دستتان را بالاتر ببرید.
ورزش شماره چهار: میله و یا چوبی را به صورت شکل در دست گرفته و در جهت چپ و راست حرکت دهید (ده مرتبه).
زمانی که این ورزشها را انجام میدهید، مهم است که موارد فوق را رعایت کنید:
- شانههایتان را درابتدا با دوش آب گرم و یا قرار دادن یک کیسه آب گرم بر روی آنها گرم کنید.
- ورزش را به تدریج شروع کرده و بعد از مدتی ورزشهای سنگین را انجام دهید.
- به این نکته توجه داشته باشید که بسیاری از دردها حین ورزش نرمال هستند. اگر درد شدیدی را احساس کردید به پزشک تان مراجعه کنید.
گاهی بیماران در انجام این ورزش ها افراط می کنند و در تلاش هستند با ورزش مکرر هر چه زودتر دامنه حرکتی شانه برگردد اما یادتان باشد که فشار زیادی وارد کردن به مفصل، تاندون ها و رباط های آن نتیجه عکس می دهد. پس هر زمانی که احساس درد در شانه تان کردید ورزش را متوقف کنید. از کیسه آب سرد یا گرم جهت تسکین درد استفاده کنید و در نوبت بعدی ورزش را با شدت کمتری انجام دهید.
شاید پزشک تان برای شما چندین جلسه فیزیوتراپی نیز تجویز کند. در فیزیوتراپی از دستگاهی به اسم اولتراسوند استفاده می شود. اولتراسوند با ایجاد حرارت عمقی و افزایش جریان خون منطقه درد شما را کاهش می دهد در نتیجه شما می توانید حرکات ورزشی را راحت تر انجام دهید.
درمان شانه یخ زده
|
اگر این عارضه بهبود نیابد چه اتفاقی خواهد افتاد؟
درصد زیادی از بیماران با این اقدامات اولیه بهبود می یابند. اما در موارد مقاوم تر که علائم و نشانههای بیماری بهبود نیافت، پزشک تان درمان های دیگری را پیشنهاد می دهد مانند:
- تزریق داخل مفصلی داروهایی مثل کورتیکواستروئیدها (تریامسینولون) به همراه داروهای بی حسی (لیدوکائین) و همچنین گاز ازن و یا پی آر پی بنا به صلاحدید پزشک معالج تان.
- درصد کمی از بیماران ممکن است به این اقدامات درمانی نیز پاسخ ندهند و جراحی آرتروسکوپی برای آزاد سازی کپسول مفصلی انجام گردد.
آیا می توان از بروز شانه منجمد پیشگیری کرد؟
بله. یکی از مهمترین دلایل یخ زدگی شانه، بی تحرکی است که ممکن است در طی بهبودی از آسیب دیدگی شانه، شکستگی بازو یا سکته مغزی ایجاد شود. اگر دچار این آسیب دیدگی ها شده اید که حرکت دادن شانه شما را دشوار می کند، در مورد تمریناتی که می توانید برای حفظ دامنه حرکت در مفصل شانه خود انجام دهید با پزشک خود صحبت کنید. از انجام حرکات ورزشی و کششی بدون مشورت پزشک جدا خودداری کنید چون حرکات ورزش نادرست می تواند فشار بیشتری را بر رباط ها و تاندون های شما وارد کند و علایم شما تشدید شود.
آیا شانه یخ زده عود هم می کند؟
عود مجدد شانه یخ زده در همان شانه غیرمعمول است، اما متاسفانه برخی از افراد می توانند آن را در شانه مخالف تجربه کنند.
لینک مرتبط
تمرینات ورزشی در درمان نیمه دررفتگی شانه
پارگی تاندون عضله ی دوسری در شانه
ویزیت در بندرعباس
ویزیت در آبادان
ویزیت در بجنورد
ویزیت در بیرجند
ویزیت در تهران
ویزیت در دماوند
ویزیت در زنجان
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.