آسیب های مینیسک زانو

پارگی مینیسک از جمله شایع ترین آسیب های مفصل زانو به شمار می رود و همه ی افراد، در هر سنی ممکن است در معرض خطر این آسیب باشند

گرچه شیوع آن در میان ورزشکاران بیشتر است.

آناتومی :

سه استخوان ران (فمور) ، درشت نی (تیبیا) و کشکک (پتلا) مفصل زانو را تشکیل می دهند.

مینیسک ها بافت تقریبا غضروفی هستند که در بین استخوان های ران و درشت نی قرار گرفته و نقش “ضربه گیر ” را ایفا می کنند لذا در پایداری مفصل زانو موثر هستند.

تعریف :

پارگی مینیسک ها ممکن است به اشکال مختلف روی دهد و در ورزشکاران اغلب همراه با آسیب سایر ساختارهای مفصل زانو مانند لیگامان (رباط) صلیبی قدامی خواهد بود.

علل :

پارگی ناگهانی مینیسک اغلب در حین ورزش رخ می دهد.

گرچه پارگی اغلب به دنبال خم شدن و چرخش همزمان مفصل زانو رخ می دهد ولی گاهی ضربات مستقیم به مفصل زانو مانند “تکل” در ورزش فوتبال می تواند عامل آسیب باشد.

در افراد با سن بالاتر ، پارگی مینیسک به دلیل تخریب تدریجی آن رخ می دهد. در طول زمان , بافت غضروفی به تدریج نازک و ضعیف شده و مستعد پارگی می گردد.

در این افراد ، گاهی تنها یک چرخش ناگهانی در مفصل زانو مانند زمان برخاستن از روی صندلی می تواند برای پارگی مینیسک کافی باشد.

علائم:

ممکن است حین پاره شدن ناگهانی مینیسک ، صدای “پاپ” مانند شنیده شود.

اغلب بیماران پس از پارگی مینیسک همچنان می توانند با پای آسیب دیده راه بروند و اغلب ورزشکاران نیز می توانند به بازی خود ادامه دهند. ۲ تا ۳ روز پس از آسیب به تدریج به خشکی و تورم مفصل آسیب دیده افزوده می شود.

شایع ترین علائم پارگی مینیسک عبارتند از :

• درد
• سفتی و تورم مفصل زانو
• احساس قفل شدن زانو
• احساس خالی کردن زانو
• محدود شدن دامنه ی حرکتی مفصل

روش های تشخیصی :

پزشک معالج با گرفتن شرح حال و معاینه ی فیزیکی دقیق و مخصوص آسیب های مینیسک ، می تواند به تشخیص برسد.

از آنجا که گاهی سایر مشکلات می توانند آسیب دیدگی مینیسک را تقلید کنند و یا همراه با آسیب مینیسک سایر ساختارهای مفصل هم آسیب دیده باشد

پزشکان بر اساس صلاحدید از روش های تصویربرداری مانند گرافی ساده یا MRI کمک میگیرند.

درمان :

درمان بر اساس سن ، میزان فعالیت فیزیکی بیمار ، نوع ، سایز و محل آسیب در مینیسک و وجود یا عدم وجود آسیب همزمان در سایر ساختارهای زانو تعیین می گردد.

درمان اولیه :

قدم اول در مدیریت آسیب های ناگهانی مینیسک ، در نظر گرفتن اصول زیر می باشد :

• استراحت : بهتر است به زانوی آسیب دیده استراحت بدهید. گاهی پزشک استفاده از عصای زیر بغل را جهت جلوگیری از وزن گذاری بر روی زانوی آسیب دیده توصیه می کند.

• یخ :در مرحله ی ابتدایی آسیب ، استفاده از کمپرس سرد به مدت ۲۰ دقیقه چند بار در روز برای زانوی آسیب دیده توصیه می گردد. یخ را نباید به طور مستقیم بر روی پوست قرار داد.

• کمپرس کردن : برای کاهش تورم مفصل می توان از بانداژهای الاستیکی استفاده کرد. روش صحیح بستن این بانداژها را از پزشک خود یاد بگیرید.

• بالا قرار دادن عضو: برای کاهش تورم ، در هنگام استراحت زانو را بالاتر از قلب قرار دهید.

ممکن است پزشک جهت کاهش درد و التهاب ، استفاده از دارو را نیز به شما پیشنهاد نماید.

درمان جراحی :

بر اساس نوع آسیب اولیه و یا باقی ماندن علایم علی رغم درمان غیر جراحی ممکن است پزشک معالج به سراغ درمان های جراحی برود.

“آرتروسکوپی مفصل زانو” یکی از شایع ترین اقدامات جراحی به شمار می رود.

در این روش ، یک دوربین کوچک از طریق برش کوچکی وارد فضای مفصلی شده و نمای واضحی از داخل مفصل را در اختیار جراح قرار میدهد که می تواند همزمان در تشخیص و درمان کمک کننده باشد.

در برخی اعمال جراحی قسمت آسیب دیده ی مینیسک از داخل مفصل زانو خارج می شود درحالی که در بعضی موارد امکان ترمیم مینیسک از طریق بخیه زدن دو جزء آسیب دیده فراهم بوده و مینیسک خارج نمی گردد.

توانبخشی :

پس از آن که ترمیم اولیه ی مینیسک صورت گرفت ، تجویز ورزش به منظور بازتوانی انجام می شود.

ورزش منظم با هدف حفظ قدرت عضلات اطراف زانو و محدوده ی حرکتی مفصل ضروری می باشد.

بخش مهمی از برنامه ی توانبخشی ، انجام تمرینات تجویز شده در منزل است .

زمان لازم برای ترمیم مواردی که در آنها برداشتن مینیسک انجام شده ، ۳ تا ۴ هفته و در مواردی که مینیسک بدون برداشتن ، ترمیم شده است تا ۳ ماه ممکن است طول بکشد.

خلاصه :

پارگی مینیسک یکی از آسیب های بسیار شایع زانو به شمار می رود. با تشخیص ، درمان و توانبخشی مناسب ؛ اغلب بیماران می توانند به سطح فعالیت قبل از آسیب بازگردند.

برگرفته از سایت : https://orthoinfo.aaos.org

ترجمه توسط : دکتر  زهرا هاشمی