ورزش آرتروز زانو با تمرینات حرفه ای و حرکات اصلاحی برای درمان
ورزش آرتروز زانو و شناخت انجام تمرینات و حرکات اصلاحی که می تواند برای درمان این بیماری نتیجه بخش باشد برای افرادی که از این بیماری رنج میبرند دارای اهمیت فوق العاده می باشد. به همین خاطر بهتر است این ورزش ها را به صورت صحیح و اصولی و با استفاده از عکس ها و تصاویر حرفهای آموزش ببینند.
در این نوشته دکتر محسن چراغی و دکتر محمد رسول نظام آبادی فلوشیپ ستون فقرات و توانبخشی ضایعات نخاعی، در مورد علائم، تشخیص و درمان آرتروز زانو با تمرینات ورزشی توضیحات کاملی ارائه کرده اند.
مقدمه ای بر درمان و ورزش آرتروز زانو
استئوآرتریت یا همان آرتروز یک مشکل شایع برای بسیاری از افراد بعد از میانسالی است. استئوآرتریت گاهی اوقات به عنوان آرتریت دژنراتیو یا فرسودگی شناخته میشود.
آرتروز معمولاً مفصل زانو را تحت تأثیر قرار میدهد. در واقع آرتروز زانو شایعترین علت ناتوانی است. در گذشته، مردم به این باور رسیده بودند که نمیتوان کاری برای مشکل آنها انجام داد و بعد از مدتی به پی آر پی زانو روی می آوردند. اکنون پزشکان راههای درمان زیادی از جمله تمرنیات و ورزش آرتروز زانو دارند تا بیماران درد کمتر، حرکت بهتر و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.
در ادامه مطلب آرتروز زانو متوجه میشوید که:
- چگونه آرتروز زانو ایجاد می شود؟
- آرتروز چه مشکلاتی را برای بیمار ایجاد میکند؟
- پزشکان چه درمانها و ورزش هایی برای آرتروز زانو پیشنهاد میکنند؟
آناتومی
کدام بخشهای زانو درگیر هستند؟
مشکل اصلی در آرتروز زانو ساییدگی غضروف مفصلی است. غضروف مفصلی پوشش صافی است که انتهای استخوانهای پا را در جایی که به هم میرسند و مفصل زانو را تشکیل میدهند، می پوشاند. غضروف با کاهش اصطکاک، اجازه حرکت آزادانه مفصل را میدهد. لایه استخوان زیر غضروف مفصلی استخوان زیر غضروفی نامیده میشود.
هنگامی که غضروف مفصلی فرسوده میشود، استخوان زیر آن بدون پوشش میشود و به استخوان مقابل میساید. ممکن است برآمدگیهای کوچکی به نام خار استخوان یا استئوفیت در مفصل ایجاد شود.
علت ایجاد استئوآرتریت یا آرتروز زانو چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم بفهمیم چه ورزش آرتروز زانو می تواند برای درمان این بیماری مفید باشد لازم است دلیل ایجاد آن را باهم بررسی کنیم:
آرتروز زانو اصولاً به دلیل آسیبدیدگی زانو در اوایل زندگی ایجاد میشود. همچنین این بیماری می تواند از سالها فشار مکرر روی زانو که بسیار ضرر دارد ایجاد شود. شکستگیهای سطوح مفصلی، پارگی رباطها و آسیبهای منیسک همگی میتوانند باعث ساییدگی و پارگی در سطوح مفصلی شود. بااینحال، همه موارد آرتروز زانو به آسیب قبلی مربوط نمیشود. دانشمندان معتقدند ژنتیک برخی افراد را مستعد ابتلا به آرتروز زانو میکند. چاقی ارتباط قوی با آرتروز زانو دارد. کمکردن تنها ۱۰ کیلوگرم می تواند خطر ابتلا به آرتروز زانو در آینده را تا ۵۰ درصد کاهش دهد.
آرتروز زانو با چه علائمی بروز میکند؟
استئوآرتریت یا آرتروز زانو معمولا به آرامی و طی چندین سال پیشرفت میکند. درد، تورم و سفت شدن زانو از مهمترین علائم بیماری است. درد معمولاً پس از فعالیت، مانند پیاده روی و راهرفتن، بدتر میشود. در اوایل بیماری، ممکن است متوجه شوید که زانو در حین راه رفتن نسبتاً خوب عمل میکند، سپس پس از چند دقیقه نشستن، زانوی شما سفت و دردناک می شود. با پیشرفت بیماری، درد میتواند در فعالیتهای ساده روزانه اختلال ایجاد کند. در مراحل پایانی، درد میتواند مداوم باشد و حتی بر الگوهای خواب تاثیر بگذارد.
نحوه تشخیص آرتروز زانو توسط پزشکان؟
تشخیص آرتروز زانو معمولاً بر اساس شرح حال و معاینه اولیه انجام میشود.
تصاویر و عکس رادیولوژی در حالت ایستاده میتواند به تشخیص بیماری کمک کند و ممکن است برای تشخیص بیماری کافی باشد. البته ممکن است هیچ نیازی به عکس رادیولوژی برای تشخیص آرتروز زانو نباشد و تنها بر اساس شرححال و معاینه این بیماری تشخیص داده شود.
برای تجویز نحوه تمرین ، حرکات اصلاحی و ورزش آرتروز زانو ممکن است برای بررسی دقیقتر زانو، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا همان امآرآی (MRI) تجویز شود. امآرآی استخوانها، رباطها، غضروف مفصلی و منیسکها را با دقت بسیار بالا نشان می دهد.
در موارد بسیار نادری از آرتروسکوپی برای دیدن داخل زانو و تشخیص علت درد استفاده میشود تا از تجویز ورزشی که برای آرتروز زانو ضرر دارد جلوگیری شود.
درمان آرتروز زانو به چند روش انجام می شود؟
درمان غیرجراحی آرتروز زانو
استئوآرتریت قابل درمان نیست، اما درمانهایی برای کاهش علائم و کند کردن روند بیماری در دسترس هستند. اطلاعات اخیر نشان می دهد که موارد خفیف استئوآرتریت زانو ممکن است بدون جراحی حفظ و در برخی موارد بهبود یابد.
داروی درمان آرتروز زانو
به جز ورزش آرتروز زانو به طور قطع داروهایی هستند که می تواند شما را در درمان این بیماری کمک کند که در ادامه با تعدادی از مهمترین آنها آشنا می شویم:
پزشک شما ممکن است دارویی برای کمک به کنترل درد شما تجویز کند. استامینوفن یک مسکن خفیف با عوارض جانبی اندک است. زانو درد برخی از بیماران با داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن و آسپرین نیز کاهش مییابد. داروهای ضدالتهاب جدیدتر به نام مهارکنندههای COX-2 نتایج امیدوارکنندهای را نشان میدهند و باعث ناراحتی معده و سایر مشکلات روده نمیشوند. سلکاکسیب از جمله این داروهاست.
مطالعات پزشکی نشان داده است که گلوکزآمین و کندرویتین سولفات نیز میتوانند به افراد مبتلا به آرتروز زانو کمک کنند. به نظر میرسد این مکملها تقریباً فوایدی مشابه داروهای ضدالتهاب با عوارض جانبی کمتری دارند. بسیاری از پزشکان احساس میکنند که تحقیقات از این مکملها حمایت میکند و بیماران خود را تشویق به استفاده از آنها میکنند.
اگر با این درمانها درد کاهش پیدا نکند میتوان در داخل زانو کورتون تزریق کرد. کورتون یک داروی ضد التهابی قوی است، اما دارای اثرات ثانویه است که مفید بودن آن را در درمان آرتروز زانو محدود می کند. تزریقهای متعدد کورتون ممکن است در واقع روند فرسایش را تسریع کند. تزریق مکرر همچنین خطر ابتلا به عفونت مفصل زانو را افزایش میدهد که به آن آرتریت سپتیک می گویند. هر زمانی که یک مفصل با سوزن وارد شود، احتمال عفونت وجود دارد. اکثر پزشکان از به صورت محدود از تزریق کورتون استفاده میکنند و از تزریق های متعدد خودداری می کنند مگر اینکه درگیری مفصل شدید باشد و مرحله بعدی تعویض مفصل زانو است. البته برخلاف تصور مردم تزریقهای محدود کورتون در زانو اثر منفی بر پوکی استخوان ندارد.
انواع جدیدی از داروهای تزریقی در دسترس هستند. اسید هیالورونیک یا همان ژل زانو در اروپا استفاده میشود و چندین سال است که در اروپا و کانادا استفاده میشود. پزشکان سه تا پنج دوز را در یک دوره یک ماهه به مفصل تزریق می کنند. این دارو به روان کردن مفصل، کاهش درد و بهبود توانایی افراد برای بازگشت به برخی از فعالیتهایی که از آن لذت میبرند کمک میکند. برخی از افراد تا هشت ماه پس از انجام این درمان ها نتایج خوبی داشته اند.
تزریق پیآرپی زانو که طی ۲ یا ۳ مرحله انجام میشود از بهترین درمانهای آرتروز زانو است. تاثیر این درمان حتی از ژل نیز طولانیمدتتر است. البته پیآرپی زانو باید با دقت فراوان و توسط پزشکان ماهر تهیه شود تا حداکثر اثربخشی را داشته باشد.
فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی آرترزو زانو
فیزیوتراپی و انجام حرکات اصلاحی آرتروز زانو نقش مهمی در درمان غیرجراحی استئوآرتریت زانو دارد. هدف اصلی این است که به شما کمک کند چگونه علائم را کنترل کنید و سلامت زانوی خود را به حداکثر برسانید. راههایی برای آرامکردن درد و علائم، که ممکن است شامل استفاده از استراحت، گرما، یا مالش موضعی باشد، یاد خواهید گرفت.
فیزیوتراپیست ها به بیماران خود می آموزند که اصول سلامت استخوان چیست و چگونه از مفصل زانو محافظت کنند. این با نکاتی در مورد انتخاب فعالیتهایی که ضربه و نیروهای پیچشی روی زانو را به حداقل میرساند شروع میشود. افرادی که فعالیتهای خود را تغییر میدهند در واقع می توانند اثرات آرتروز زانو را کاهش دهند. به عنوان مثال، افرادی که به طور معمول آهسته دویدن دارند، ممکن است تصمیم بگیرند که پیاده روی، دوچرخه سواری یا شنا کنند تا تاثیر روی مفصل زانو خود را کاهش دهند. ورزشهایی که نیاز به پریدن و شروع و توقف سریع دارند ممکن است برای محافظت از مفصل زانو نیاز به تغییر یا توقف داشته باشند.
کفیهای ضربهگیر که در کفش شما قرار میگیرند نیز می توانند ضربه را کاهش داده و از مفصل محافظت کنند. در موارد پیشرفته استئوآرتریت زانو یا زمانی که زانو به خصوص دردناک است، ممکن است عصا یا واکر برای کاهش فشار مفاصل هنگام راه رفتن توصیه شود. افرادی که به طور منظم راه میروند تشویق میشوند سطح پیادهروی نرمی مانند چمن را انتخاب کنند.
نوع جدیدی از زانوبند زانو می تواند در زمانی که استئوآرتریت یک طرف مفصل زانو را تحت تاثیر قرار می دهد کمک کند. در آرتروز زانو بیشتر قسمت داخلی تحت تاثیر قرار میگیرد. این نوع از زانوبند سه نقطه فشار به گونهای طراحی شده است که فشار را از روی قسمت داخلی زانو کم کرده و درد را کاهش میدهد.
برای بهبود حرکت زانو از حرکات کششی و تقویتی استفاده میشود. تمرینات تقویتی لگن و زانو به شما آموزش داده میشود تا به ثابت نگهداشتن زانو کمک کرده و از مفاصل محافظت بیشتری در برابر شوک و ضربه داشته باشید. افراد مبتلا به آرتروز زانو که عضلات ساق پا قوی دارند علائم کمتری دارند و عمر مفصل زانو آنها را طولانیتر میکند.
درمان قطعی آرتروز زانو
طبق مطالعات انجام شده هیچگونه درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارد و به نوعی شبیه به جلوگیری از سفید شدن موها و رفع چین و چروک صورت می باشد که هنوز هیچ درمان قعطی برای آنها پیدا نشده است.
تنها در موارد شدید با تعویض مفصل می باشد که می توان تا حدودی آن را درمان قطعی بشمار آورد و در غیر اینصورت اگر شخصی این ادعا را داشته باشد؛ چیزی به جز دروغ نمی باشد.
عمل جراحی برای درمان آرتروز زانو لازم است؟
آرتروسکوپی
جراحان می توانند از آرتروسکوپ برای بررسی وضعیت غضروف مفصلی استفاده کنند. آنها همچنین می توانند مفصل را با برداشتن قطعات شل غضروف تمیز کنند. ممکن است از یک ابزار سوراخ کردن برای زبری لکه های غضروفی که به شدت فرسوده شده اند استفاده شود. این امر باعث رشد غضروف جدیدی به نام فیبروغضروف می شود. مانند بافت اسکار این روش اغلب برای تسکین موقت علائم تا دو سال مفید است.
استئوتومی پروگزیمال تیبیا
آرتروز زانو معمولاً سمت داخلی زانو را بیشتر از قسمت خارجی تحت تاثیر قرار میدهد. زاویه زانو به گونهای است که باعث این وضعیت میشود. یک روش برای تنظیم مجدد زوایای ساق پا، استئوتومی پروگزیمال تیبیا نامیده می شود
در این روش، قسمت فوقانی استخوان ساق پا (درشتنی) بریده میشود و زاویه مفصل تغییر میکند. با اصلاح ناهنجاری مفصل، فشار از قسمت داخلی غضروف مفصل زانو برداشته میشود. زاویه مناسب مفصل در واقع به غضروف اجازه رشد مجدد میدهد، فرآیندی که به آن بازسازی میگویند.
این روش جراحی همیشه موفقیت آمیز نیست. به طور کلی، درد شما را کاهش میدهد اما آن را به طور کامل از بین نمیبرد. مزیت این روش این است که افراد بسیار فعال هنوز مفصل زانوی خود را دارند و پس از بهبودی استخوان هیچ محدودیتی برای فعالیت وجود ندارد.
استئوتومی پروگزیمال تیبیا در بهترین شرایط احتمالاً موقتی است. تصور می شود که این عمل مدتی قبل از اینکه نیاز به تعویض کامل زانو باشد، انجام میشود. در صورت موفقیت آمیز بودن، فواید این جراخی معمولاً پنج تا هفت سال طول می کشد.
جایگزینی زانو مصنوعی
جایگزینی زانوی مصنوعی بهترین راه حل برای آرتروز پیشرفته زانو است.
جراحان ترجیح میدهند در بیماران کمتر از ۶۰ سال، مفصل زانو جدیدی قرار ندهند و با استفاده از تمرین و ورزش آرتروز زانو و روش های دیگر، برای درمان قطعی بیماری تلاش کنند. این به این دلیل است که بیماران جوانتر معمولاً فعالتر هستند و ممکن است فشار زیادی به مفصل وارد کنند و باعث شل شدن یا حتی ترک خوردن آن شوند. انجام جراحی تجدید نظر برای جایگزینی پروتز آسیب دیده دشوارتر است، عوارض احتمالی بیشتری دارد و معمولاً نسبت به جراحی تعویض مفصل برای اولین بار موفقیتآمیزتر است.
توانبخشی در درمان غیرجراحی آرتروز زانو
درمانهای غیرجراحی برای به حداکثر رساندن سلامت زانوی شما و طولانیتر کردن زمان قبل از جراحی مورد نیاز است. ممکن است برای کاهش درد و بهبود تحرک، قدرت و عملکرد به فیزیوتراپی نیاز باشد. تمرکز توانبخشی کمک به شما در یادگیری کنترل علائم و همچنین یادگیری استراتژیهایی برای محافظت از زانوی خود در طول سالها است. دو تا چهار هفته برای آموزش بیماران کافی است.
توانبخشی بعد از عمل جراحی آرتروز زانو
درمانهای فیزیوتراپی بعد از جراحی آرتروز زانو به نوع جراحی انجامشده بستگی دارد. توانبخشی به طور کلی پس از عمل تعویض زانو و انواع خاصی از استئوتومی تیبیا کندتر و با احتیاط بیشتری انجام می شود. پس از انجام اقدامات ساده مانند آرتروسکوپی، ممکن است بلافاصله ورزش درمانی را شروع کنید.
توانبخشی و فیزیوتراپی زانو معمولا از روز بعد پس از جراحی شروع میشود. چند جلسه اول توانبخشی شما برای کاهش درد و تورم استفاده می شود، به شما کمک می کند تا حرکات ملایم زانو و تمرینات سفت کردن ران را شروع کنید، و ایمن راه بروید. ممکن است بعد از جراحی نیاز به استفاده از واکر یا عصا داشته باشید. ممکن است به برخی از بیماران دستور داده شود که وزن خود را برای چهار تا شش هفته روی زانو محدود کنند.
پس از بازگشت از بیمارستان به خانه، برخی از بیماران ممکن است قبل از شروع فیزیوتراپی سرپایی برای یک دوره کوتاه درمان خانگی ویزیت شوند. درمانهای سرپایی برای بهبود دامنه حرکتی و قدرت زانو و ارتقای ایمن توانایی شما در راه رفتن و انجام فعالیتهای روزانه طراحی شدهاند.
هدف درمانگر کمک به شما برای کنترل درد، به حداکثر رساندن تحرک زانو و بهبود قدرت و کنترل عضلانی است. هنگامی که به خوبی در حال پیشرفت هستید، بازدیدهای منظم از مطب درمانگر پایان می یابد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.