آرتروز ستون فقرات گردن و کمر و روش های درمان غیرجراحی
استئوآرتریت چیست؟
استئوآرتریت یا آرتروز که به عنوان بیماری تخریبی مفصل نیز شناخته می شود، حالتی است که غضروف محافظ مفصلی که مانند بالشتک بین استخوان ها قرار می گیرد، آسیب میبیند و تخریب می شود. این اتفاق تورم و درد و خشکی ایجاد می کند. این واقعه همچنین می تواند باعث ایجاد استئوفیت یا خار استخوانی شود. آرتروز ستون فقرات علائم مختلفی دارد که متخصصین حوزه طب فیزیکی در مرکز درمانی ستون فقرات فردیس تشخیص داده و سپس روش درمانی مناسب را برای آن انتخاب می کنند.
آرتروز ستون فقرات چیست؟
آرتروز ستون فقرات ناشی از تخریب غضروف مفاصل فست (مفاصل جانبی زایگوفیزیال) ستون فقرات و تحلیل دیسک های گردن و کمر است. گاهی آرتروز باعث ایجاد خارهای استوانی می شود که بر روی اعصاب خروجی از کانال نخاعی فشار وارد می کنند و سبب درد و ضعف در اندام های فوقانی و تحتانی می شود.
چه کسی به آرتروز ستون فقرات دچار می شود؟
به طور معمول آرتروز با افزایش سن ایجاد می شود. افراد جوان تر به دلایل مختلفی از جمله موارد زیر به این بیماری دچار می شوند:
1. آسیب یا ضربه به مفصل (تروما)
2. نقص ژنتیکی غضروف مفصلی
در سن کمتر از ۴۵ سال، آرتروز در مردان شایع تر است اما در افراد بالای ۴۵ سال، استئوآرتریت در بانوان شایع تر می باشد. آرتروز با شیوع بالاتر در افراد مبتلا به اضافه وزن رخ می دهد. این بیماری همچنین با بروز بیشتر در افراد با شغل سنگین، انجام دهندگان ورزش های تماسی که استرس بیشتری بر مفاصل خاص خود وارد می کنند دیده می شوند.
علائم آرتروز ستون فقرات چیست؟
استئوآرتریت ستون فقرات ممکن است خشکی یا درد کمر و گردن ایجاد کند. این بیماری اگر به اندازه ای شدید باشد که سبب آسیب طناب نخاعی یا اعصاب نخاعی شود، می تواند باعث ضعف یا بی حسی در اندام های فوقانی و تحتانی شود. معمولا درد پشت و کمر با دراز کشیدن بهتر می شود. بعضی افراد در کارهای روزانه خود دچار اختلال می شوند و برخی به شدت ناتوان می شوند. علاوه بر آثار فیزیکی، فرد دچار آرتروز ممکن است دچار مشکلات احساسی و اجتماعی نیز بشود. برای مثال فرد مبتلا به آرتروز ستون فقرات که کارهای روزانه و شغلی خود را عقب می اندازد، ممکن است احساس افسردگی یا بی فایدگی کند.
آرتروز ستون فقرات چگونه تشخیص داده می شود؟
بهترین راه تشخیص آرتروز ستون فقرات استفاده از اشعه ایکس است. پزشک در بدو ورود شما شرح حال بیماریتان را می گیرد و شما را معاینه کامل می کند. این معاینه از جهت وجود درد، حساسیت در لمس و محدودیت حرکتی در گردن یا کمر می باشد. اگر علائمی مانند ضعف، افت رفلکس های عمقی یا از بین رفتن حس وجود داشته باشد، می تواند بیانگر آسیب اعصاب نخاعی باشد. در این موارد نوار عصب و عضله به تعیین شدت و حاد یا مزمن بودن آسیب عصبی کمک می کند. پزشک متخصص در مرکز درمانی ستون فقرات فردیس از روش های تشخیصی متفاوتی که شامل موارد زیر است استفاده می کند:
رادیوگرافی ساده با اشعه ایکس: در این روش آسیب استخوانی، خارهای استخوانی، از بین رفتن غضروف مفاصل فست و باریک شدن دیسک ها نشان داده می شود. اگرچه اشعه ایکس آسیب غضروف در مراحل اولیه را نشان نمی دهد.
ام آر آی: در این روش آسیب احتمالی به دیسک و باریک شدن خروجی اعصاب نخاعی در نتیجه فتق دیسک یا خارهای استخوانی و آسیب های استخوانی مهره ها نشان داده می شود.
تست های خونی: جهت بررسی علل عفونی مانند تب مالت، سل استخوانی و علل روماتولوژیک مانند اسپوندیلیت انکلیوزان، آرتریت واکنشی، آرتریت پسوریاتیک و آرتریت مرتبط با بیماری التهابی روده ای و رد سایر علل درد ستون فقرات استفاده می شود.
“بهترین راه تشخیص آرتروز ستون فقرات استفاده از اشعه ایکس است. پزشک در بدو ورود شما شرح حال بیماریتان را می گیرد و شما را معاینه کامل می کند. این معاینه از جهت وجود درد، حساسیت در لمس و محدودیت حرکتی در گردن یا کمر می باشد. اگر علائمی مانند ضعف، افت رفلکس های عمقی یا از بین رفتن حس وجود داشته باشد، می تواند بیانگر آسیب اعصاب نخاعی باشد. در این موارد نوار عصب و عضله به تعیین شدت و حاد یا مزمن بودن آسیب عصبی کمک می کند”
آرتروز ستون فقرات چگونه درمان می شود؟
درمان اولیه شامل کاهش وزن بیمار و نگه داشتن وزن در محدوده ایده آل بر اساس قد بیمار می باشد (شاخص توده بدنی یا BMI زیر ۲۵ توصیه می شود). اصلاح رژیم غذایی و برنامه ورزشی منظم جهت کاهش وزن ضروری است. انجام ورزش منظم علاوه بر کاهش وزن و همچنین حفظ وزن در محدوده ایده آل باعث موارد زیر نیز می شود:
- افزایش انعطاف پذیری بدن
- بهبود حال روحی بیمار و جلوگیری از افسردگی
- تقویت سیستم قلبی عروقی
- بهبود جریان خون
- راحت تر شدن انجام فعالیت های روزانه شخص
ورزش هایی که در آرتروز ستون فقرات توصیه می شوند شامل :
شنا، پیاده روی، ورزش های هوازی در آب و … است.
تمرینات ورزشی به موارد زیر تقسیم می شوند :
- ورزش های تقویتی : این ورزش ها سبب تقویت عضلاتی که از مفاصل محافظت می کنند می شوند. در این ورزش ها از مقاومت وزنه یا باندهای کشی استفاده می شود. این ورزش ها برای تقویت عضلات مرکزی بدن، تقویت عضلات کف لگن و عضلات پارااسپاینال (اطراف ستون فقرات) می باشند.
- ورزش های هوازی : ورزش هایی هستند که سبب تقویت قلب و سیستم قلبی عروقی می شوند. این ورزش ها شامل استفاده از تردمیل، دوچرخه ثابت یا الپتیکال و … هستند.
- ورزش های افزایش دهنده دامنه حرکتی: این ورزش ها سبب افزایش انعطاف پذیری بدن می شوند. مثال این ورزش ها کشش عضلات همسترینگ، پکتورالیس یا سینه ای، ذوزنقه ای یا تراپزیوس و لواتور اسکاپولا یا بالا برنده کتف هستند.
در بین جلسات ورزش بیمار مبتلا به آرتروز ستون فقرات می تواند استراحت نیز داشته باشد. ولی استراحت مطلق، بریس یا آتل ستون فقرات و کشش با وسیله (ترکشن) به مدت طولانی توصیه نمی شود.
درمان های غیر دارویی در کلینیک درمانی ستون فقرات فردیس کرج شامل موارد زیر است :
- ماساژ
- طب سوزنی: استفاده از سوزن های باریک در مریدین های دوازده گانه جهت بازگشت نیروی چی به بدن
- کمپرس سرد یا گرم: در این روش ۲۰ دقیقه کمپرس سرد یا گرم را بر اساس نظر پزشک خود بر روی مفصل آسیب دیده بگذارید.در موارد آسیب حاد تا ۲ روز کمپرس سرد و در موارد آسیب تحت حاد یا مزمن کمپرس گرم توصیه می شود.
- تنس: این دستگاه یک وسیله فیزیوتراپی است که پالس های الکتریکی با مد های مختلف به نواحی دردناک می فرستد. شدت این پالس ها توسط اپراتور تنظیم می شود.
- لیزر پر توان: این وسیله از امواج لیزر با توان بالای نیم وات جهت ترمیم غضروف های آسیب دیده و کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفاصل استفاده می کند. معمولا هر دوره درمان ۶-۱۰ جلسه و به صورت یک روز در میان است. از مزایای این روش کم تهاجمی بودن، بدون درد جدی بودن و کم بودن عوارض جانبی آن است. برای جلوگیری از آسیب چشمی، اپراتور به شما یک عینک مخصوص می دهد.
- مگنت: این وسیله فیزیوتراپی با امواج مغناطیسی به کاهش درد و خشکی مفاصل در بیماران مبتلا به آرتروز ستون فقرات کمک می کند.
- اولتراسوند: این دستگاه فیزیوتراپی با امواج اولتراسوند به مفاصل ستون فقرات گرمای عمقی می رساند و سبب کاهش درد و افزایش حرکت مفاصل آسیب دیده می شود.
- مکمل های تغذیه ای: این مکمل ها شامل قرص های کورکومین (زردچوبه) و قرص های حاوی سویا و آووکادو و غیره هستند.
- داروهای ضد درد: این داروها شامل قرص های OTC (داروهایی که می توانید بدون نسخه پزشک از داروخانه تهیه کنید) مانند استامینوفن است.
- ضد دردهای غیر استروئیدی: این داروها شامل ناپروکسن، ایبوپروفن، دیکلوفناک، ملوکسیکام و…هستند که در موارد تشدید بیماری برای فرد تجویز می شود. از عوارض این داروها، درد معده و خونریزی گوارشی در صورت استفاده بی رویه، آسیب ایسکمیک قلبی و با شیوع کمتر آسیب کلیوی است. این داروها در بیماران مبتلا به آسم منع مصرف دارند.
- داروها، پمادها و کرم های موضعی: این موارد شامل رزماری، متیل سالیسیلات، پیروکسیکام، پچ لیدوکائین و غیره است. از داروهای موضعی تنها پماد فلفل تائیدیه انجمن جهانی آمریکا را دارد.
-
نارکوتیک ها (مخدرهای سبک مانند فاروکسی)
- تزریق کورتیکواستروئیدها تحت راهنمایی سونوگرافی یا اشعه ایکس در مفاصل فست کمری و گردنی شما و بلاک اعصاب مدیال برنچ کمری و گردنی در صورت عدم بهبود درد با روش های کمتر تهاجمی نیز یکی از روش های درمانی است. در صورت عود درد بیمار، این تزریقات می توانند تا ۳ بار در سال تکرار شوند. همچنین در صورت عود مجدد آرتروز ستون فقرات پس از کاهش قابل توجه درد پس از دو نوبت تزریق، استفاده از امواج رادیوفرکوئنسی جهت بلاک مدیال برنچ (شاخه حسی مفاصل فست)توصیه می شود.
- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) در مفاصل فست: این تزریقات ۲ نوبت و با فاصله ۲ هفته جهت ترمیم غضروف مفصلی و بهبود حرکت مفاصل ستون فقرات توصیه می شود. یک هفته قبل از انجام PRP در مجموعه درمانی ستون فقرات فردیس داروهایی مثل آسپرین یا پلاویکس باید قطع شوند. ۳ روز قبل از تزریق PRP نباید از ضد دردهای غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن، دیکلوفناک و ملوکسکام استفاده شود.
- تزریق سرم اتولوگ (ارتوکین): این تزریق به صورت ۲ یا ۳ نوبت در مفاصل فست جهت ترمیم غضروف آسیب دیده و بهبود حرکت مفاصل کمری و گردنی انجام می شود.
بیشتر موارد آرتروز ستون فقرات با درمان های غیر جراحی درمان می شوند. آرتروز ستون فقرات یکی از علل تنگی کانال نخاعی است. خارهای استخوانی ناشی از آرتروز به کانال نخاعی فشار آورده و سبب تنگی این کانال می شوند.
در چه مواردی نیاز به جراحی جهت آرتروز ستون فقرات هست؟
- اختلال عملکرد روده یا مثانه به صورت بی اختیاری ادرار و مدفوع
- آسیب عصبی شدید و حاد در نوار عصب و عضله که با ضعف در اندام همراه باشد.
- زمانی که بیمار دچار سختی در راه رفتن شود و نتواند کارهای روزمره خود را علی رغم دریافت درمان های غیر جراحی انجام دهد.
- اختلال تعادل ناشی از میلوپاتی (آسیب نخاعی)
ویزیت در تهران
ویزیت در آبادان
ویزیت در بجنورد
ویزیت در بندرعباس
ویزیت در بیرجند
ویزیت در دماوند
ویزیت در زنجان
ویزیت در بابل
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.