جراحت و آسیب انگشت
در این نوشته دکتر مهسا عدیلی در مورد جراحت ها و آسیب های انگشت، رگ به رگ شدن انگشت، پارگی تاندون های خم کننده، پارگی تاندون های باز کننده و عارضه انگشت ماشه ای توضیحاتی داده اند.
جراحت انگشت چیست؟
جراحت انگشت شامل آسیب های مختلفی است که به انگشت وارد می شود. این عارضه شامل موارد زیر میباشد:
رگ به رگ شدن انگشت
رگ به رگ شدن انگشت، حالتی که یکی از رباطها پاره شده و یا دچار کشیدگی میشود. رباطها بافتهای سختی هستند که یک استخوان را به استخوان دیگر وصل می کنند. علائم و نشانههای رگ به رگ شدن شامل درد، تورم، سفتی و ضعف میباشد. حرکات انگشت به ویژه خم شدن آن محدود می شود.
پارگی تاندون های خم کننده
پارگی تاندون های خم کننده، تاندونها بافتهای بسیار مستحکمی هستند، که ماهیچه را به استخوان متصل می کنند. در این عارضه، تاندون های موجود در کف دست پاره شده و یا ازبین میروند. اگر این پارگی نزدیک انگشت اتفاق بیافتد، انگشتان قادر به خم و راست شدن نخواهند بود. پزشکان به این حالت انگشت جرسی می گویند و در این شرایط انگشت همواره به صورت راست باقی خواهد ماند.
پارگی تاندون های باز کننده
پارگی تاندون های باز کننده، در این آسیب، تاندون های پشت دست پاره و یا از بین می روند. اگر پارگی و یا ازبین رفتن نزدیک نوک انگشت رخ دهد، باعث خم شدن دائمی انگشت میشود؛ بهطوری که شخص قادر به راست نگه داشتن انگشت خود نخواهد بود. یک نوع رایج این عارضه به انگشت چکشی معروف است. زمانی اتفاق میافتد که قسمت انتهایی انگشت، دچار خمیدگی شده و درد و ورم را در نزدیک مفصل احساس می کنید.
نوع دیگر این عارضه دفورمیتی بوتونیر (Boutonniere deformity) یا تغییرشکل بوتونیر نامیده میشود زمانی رخ میدهد که تاندون پاره شده و از جایگاه طبیعی خود خارج شود. که در این حالت مفصل انتهایی انگشت به صورت راست مانده و مفصل انگشت در بخش میانی خم میماند.
انگشت ماشه ای
انگشت ماشه ای، حالتی است که در آن انگشت نمیتواند به طور طبیعی صاف بماند. این وضعیت زمانی رخ میدهد که هنگام خم کردن انگشتان، انگشت تان قفل شود و معمولا باز شدن آن با یک صدایی (تق کردن) همراه است. در بیمارهایی مثل دیابت و آرتریت روماتویید ( روماتیسم مفصلی) این حالت بیشتر دیده می شود.در خانم های میانسال و کسانی که کارهای تکراری با دست انجام می دهند بیشتر دیده می شود. انگشت ماشه ای میتواند باعث ایجاد درد در انگشتان و کف دست تان شود.
آیا باید آزمایشی برای جراحت ها و آسیب های انگشت انجام دهیم؟
احتمالاً. پزشک تان از شما درباره علائم و نشانه های بیماری سوال خواهد کرد و شما را معاینه کرده و احتمالاً تصویربرداری با اشعه X برای انگشت و یا دستهای تان مینویسد. تصویربرداری با اشعه ایکس تصویری از استخوان ها را به پزشک نشان می دهد و اگر همراه با آسیب های ذکر شده شکستگی و کندگی بافت استخوانی وجود داشته باشد دیده می شود.
احتمالا روش درمان شما نیز بر اساس وجود یا عدم وجود این آسیب متفاوت خواهد بود. پزشک تان همچنین عکس برداری MRI و یا CT اسکن انجام میدهند؛ سی تی اسکن جزییات استخوانی را بهتر نشان می دهد و ام آر آی هم تصاویر دقیقی از رباط ها و تاندون ها را نشان می دهد.
جراحت ها و آسیب های انگشت چگونه درمان میشود؟
درمان این عارضه بستگی به نوع آسیب انگشت و شدت آن دارد. نکته بسیار مهم این است که هر چه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کنید و از درمان خودسرانه جدا پرهیز کنید. گاهی اوقات در مراحل اولیه با اقدامات ساده مشکل شما حل می شود اما با مراجعه دیر هنگام، تنها روش جراحی موثر خواهد بود. البته در مرحله حاد و تا زمان رسیدن به پزشک می توانید اقدامات اولیه را شروع کنید (مثل استراحت دادن به عضو آسیب دیده، گذاشتن یخ در محل آسیب و بالا نگه داشتن آن عضو جهت کاهش تورم).
پزشک شما داروهای ضد درد قوی را تجویز خواهد کرد. اگر آسیب ایجاد شده خفیف باشد، پزشک شما را به خوردن داروهای ضد دردی که بدون نسخه پزشک نیز خریداری میشوند توصیه میکند؛ که این داروها شامل استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن میباشند.
درمان جراحت ها و آسیب های انگشت
- استراحت دادن به دستها و پرهیز از انجام فعالیت های سنگین و کارهای تکراری با دست
- نگه داشتن دست ها بالاتر از سطح قلب تا تورم دست ها کاهش یابد
- گذاشتن یخ بر روی انگشت تان. جهت کاهش ورم ایجاد شده، کمپرس یخ در ناحیه پارگی هر ۱ تا ۲ ساعت به مدت ۱۵ دقیقه بگذارید. بر روی پوست تان یک حوله نازک قرارداده و سپس کمپرس یخ را قرار دهید. شما باید از کمپرس یخ حداقل به مدت ۶ ساعت بعد از ایجاد آسیب استفاده کنید. بعضی از افراد این کار را موثر دانسته و تا دو روز بعد از آسیب ایجاد شده نیز از آن استفاده میکنند.
- با یک باند نواری الاستیکی قسمت آسیب دیده را ببندید.
- از نوارها و چسب های متصل کننده انگشتان به هم استفاده کنید. این نوارها که انگشتان آسیب دیده را درکنار هم قرار داده و آنها را محکم بهم متصل میکند، بسیار پرکاربرد بوده و در اختلالاتی چون رگ به رگ شدن انگشتان مورد استفاده قرار میگیرند اما در درمان آسیب های تاندونی یا انگشت ماشهای نقشی ندارد.
- استفاده از اسپلینت یا آتل حمایتی. اسپلینتها معمولاً جهت درمان آسیبهای ایجاد شده در رباط ها و یا انگشت ماشه ای استفاده میشوند. در برخی از صدمات مانند انگشت ماشه ای به آنها توصیه میشود که به طور مداوم اسپلینت بپوشند.
- بعد از چند روز و فروکش کردن التهاب اولیه می توانید از حوله گرم و یا کیسه اّب گرم استفاده کنید. گرما با افزایش جریان خون منطقه و دور کردن فاکتورهای التهابی از محل آسیب به کاهش درد و التهاب و افزایش سرعت روند ترمیم کمک می کند. کیسه گرم را می توانید به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در موضع قرار دهید و هر ۳ تا ۴ ساعت تکرار کنید. تا زمانی که درد دارید می توانید از این روش استفاده کنید.
- عمل جراحی: برخی افراد جهت ثابت نگه داشتن رباط ها نیاز به انجام عمل جراحی خواهند داشت. جراحی دست در این افراد توسط یک جراح انجام میشود.
- ورزش درمانی: بعد از بهبودی ممکن است پزشک به شما توصیه ورزشی کند. پزشک تان میتواند ورزش های لازم جهت تقویت انگشتان را به شما آموزش دهد و کمک کند تا بتوانید آنها را به راحتی حرکت دهید.
- گاهی ممکن است چندین جلسه فیزیوتراپی نیز جهت شما تجویز شود. در جلسات فیزیوتراپی ابتدا مدالیته های گرمایی مثل کیسه آب گرم و یا اولتراسوند ( گرمای عمقی) برای شما گذاشته می شود و سپس حرکات ورزشی مخصوص با شدت و تعداد کم برای شما شروع می شود و به تدری[ افزایش می یابد. از حرکات ناگهانی و شدید پرهیز کنید چون می تواند منجر به افزایش درد و یا حتی آسیب مجدد گردد.
درمان اختصاصی جراحت ها و آسیب های انگشت
- رگ به رگ شدن انگشت: در مواردی که درد و تورم کم باشد نیازی به درمان وجود ندارد. در موارد شدیدتر انگشت آسیب دیده با چسب به انگشت کناری بسته میشود. چسب مرغوبی را تهیه کنید که سبب حساسیت پوستی نشود. همچنین چسب نباید محکم به دور انگشت چسبانده شود.
- آسیب تاندون های خم کننده و باز کننده: بسته به اینکه محل آسیب کجا باشد، نوع آسیب چگونه باشد ( در اثر ضربه دچار آسیب شده و یا با جسم تیز مثل چاقو بریده شده باشد) و چه مدت زمانی ازآسیب گذشته باشد، روش های درمانی متفاوتی وجود دارد و البته در اغلب موارد اقدامات جراحی لازم است.
- انگشت ماشه ای: از آتل جهت بی حرکتی انگشت استفاده می شود. یکی از بهترین درمان ها انجام تزریقات تخصصی در ناحیه درگیر می باشد. بیماران دیابتی و بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی احتمال پاسخ به درمان کمتر است و در موارد مقاوم جراحی توصیه می شود.
چه مدت طول میکشد تا انگشت تان درمان شود؟
درمان انگشت بسته به نوع آسیب ایجاد شده، میتواند هفته ها و یا ماه ها به طول انجامد که البته این موضوع هم بستگی به خود شخص دارد. بچهها معمولاً سریعتر درمان میشوند درحالی که افراد سالخورده و بزرگسالان به دلیل داشتن مشکلات زمینه ایی بسیار، درمان شان طولانیتر خواهد بود.
آیا شخص میتواند جهت بهبود فرآیند سلامتی کاری انجام دهد؟
بله. گفتههای پزشک را به دقت گوش داده و عمل کنید. برای مثال ممکن است اجازه نداشته باشید انگشت تان را برای مدت معینی خم و یا راست کنید و همچنین ممکن است به شما پرهیز از انجام فعالیتهای خاصی را توصیه کند. حتما دوره درمان خود را کامل کنید. بازگشت زودتر از موعد به فعالیت ها و استفاده مجدد از انگشت آسیب دیده نه تنها سبب افزایش درد می شود حتی ممکن است سبب توقف روند ترمیم گردد. با توجه به اینکه تاندون ها و رباط های شما آسیب دیده اند ممکن است با یک فشار و یا کشش ناگهانی آسیب مجدد با شدت بیشتری اتفاق بیافتد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
پزشک تان به شما خواهد گفت که چه زمانی میتوانید به او مراجعه کنید. در حالت کلی، شما میتوانید در موارد زیر به او مراجعه کنید:
- اگر درد شدیدی داشته باشید و یا درد و ورم ایجاد شده بدتر شده باشد.
- اگر احساس سوزش و بیحسی در انگشتان تان داشته باشید و یا انگشتان تان به رنگ آبی و یا بنفش شده باشند.
- اگر توانایی خم و راست کردن انگشتان تان را ندارید.
سلام من هم دقیقااا این اتفاق برام افتاده، شما بهتر شدین یا همون حس و دارین هنوز؟
سلام خسته نباشید من حدود یک هفته پیش انگشت اشاره دست چپم را خیلی عمیق بریدم الان بعد یک هفته با اینکه جوش خورد ولی نوک انگشتم سوزن سوزن میشود وحالت بیحسی میکنم ودرد زیادی در انگشتم حس میکنم علتش چيست و چکار باید بکنم
سلام من هم دقیقااا این اتفاق برام افتاده، شما بهتر شدین یا همون حس و دارین هنوز؟