علت و درمان سندرم پای بیقرار
در این نوشته دکتر محسن چراغی در مورد علل و بهترین درمان برای سندرم پای بیقرار توضیحاتی ارائه داده اند
سندرم پای بیقرار وضعیتی است که معمولاً به دلیل یک احساس ناراحت کننده، باعث میل غیرقابل کنترل برای حرکت دادن پاها می شود. معمولاً در ساعات عصر یا شب هنگام نشستن یا دراز کشیدن رخ می دهد. حرکت دادن پا احساس ناخوشایند را به طور موقت کاهش می دهد.
سندرم پای بیقرار که به عنوان بیماری ویلیس-اکبوم نیز شناخته می شود، می تواند در هر سنی شروع شود و به طور کلی با افزایش سن بدتر می شود. این بیماری می تواند خواب را مختل کند، که در فعالیت های روزانه اختلال ایجاد می کند.
علائم سندرم پای بی قرار
علامت اصلی، تمایل به حرکت دادن پاها است. ویژگی های مهم این بیماری عبارتند از:
۱-احساساتی که پس از استراحت شروع می شوند. این احساس معمولاً پس از دراز کشیدن یا نشستن برای مدت طولانی شروع میشود.
۲- تسکین با حرکت. احساسات ناخوشایند سندرم پای بیقرار با حرکت پا، مانند کشش، تکان دادن پاها، قدم زدن یا راه رفتن کاهش می یابد.
۳- تشدید علائم در عصر. علائم عمدتاً در شب رخ می دهد.
۴- پرش ناگهانی پا در شب. ممکن است سندرم پای بیقرار با وضعیت شایعتری به نام حرکت دورهای اندام در خواب مرتبط باشد که باعث میشود پاهای شما احتمالاً در طول شب به صورت ناگهانی تکان بخورند یا بپرند.
افراد معمولاً علائم سندرم پای بیقرار را به عنوان احساسات غیر طبیعی و ناخوشایند در پاهای خود توصیف می کنند. این احساسات معمولا در هر دو سمت بدن اتفاق می افتند. به ندرت، این علائم بر بازوها تأثیر می گذارد.
گاهی اوقات توضیح دادن احساسات ناخوشایند برای بیمار دشوار است یعنی بیمار به طور دقیق نمیتواند علائم خود را توصیف کند.
نوسان در شدت علائم معمول است. گاهی علائم برای دوره های زمانی نامشخصی از بین میروند و سپس عود می کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
برخی از افراد مبتلا به سندرم پای بیقرار هرگز به دنبال مراقبت های پزشکی نیستند زیرا نگران هستند که علائم آنها جدی گرفته نشود. اما سندرم پای بیقرار می تواند در خواب شما اختلال ایجاد کند و باعث خواب آلودگی در طول روز شود و کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. اگر علائم گفته شده را دارید با پزشک خود مشورت کنید.
علل
اغلب، هیچ دلیل شناخته شده ای برای سندرم پای بیقرار وجود ندارد. محققان بر این باورند که این بیماری ممکن است ناشی از عدم تعادل دوپامین مغز باشد که پیام هایی برای کنترل حرکت ماهیچه ها ارسال می کند.
وراثت
گاهی اوقات سندرم پای بیقرار در اکثر اعضای یک خانواده ایجاد می شود، به خصوص اگر این بیماری قبل از ۴۰ سالگی شروع شود. محققان مکان هایی را در کروموزوم ها شناسایی کرده اند که ممکن است ژن های سندرم پای بیقراردر آنها وجود داشته باشد.
بارداری
بارداری یا تغییرات هورمونی ممکن است به طور موقت علائم و نشانه های سندرم پای بیقرار را بدتر کند. برخی از زنان برای اولین بار در دوران بارداری، به خصوص در سه ماهه آخر بارداری، به سندرم پای بیقرار مبتلا می شوند. با این حال، علائم معمولا پس از زایمان ناپدید میگردد.
عوامل خطر
سندرم پای بیقرار می تواند در هر سنی ایجاد شود، حتی در دوران کودکی. این اختلال با افزایش سن بیشتر و در زنان شایع تر از مردان است. سندرم پای بیقرار معمولاً ارتباطی با یک بیماری خطرناک ندارد. با این حال، گاهی اوقات با شرایط دیگری ارتباط دارد مانند:
۱-نوروپاتی محیطی. این آسیب به اعصاب دست و پای شما گاهی به دلیل بیماری های مزمن مانند دیابت و اعتیاد به الکل است.
۲- کمبود آهن و سندرم پای بیقرار. حتی بدون کم خونی، کمبود آهن می تواند باعث ایجاد یا بدتر شدن سندرم پای بیقرار شود. اگر سابقه خونریزی از معده یا روده خود دارید، دوره های قاعدگی شدید را تجربه می کنید یا مکرراً خون اهدا می کنید، ممکن است کمبود آهن داشته باشید.
۳- نارسایی کلیه. اگر نارسایی کلیه دارید، ممکن است کمبود آهن نیز داشته باشید که اغلب همراه با کم خونی است. وقتی کلیه ها به درستی کار نمی کنند، ذخایر آهن در خون شما کاهش می یابد. این علت و سایر تغییرات شیمیایی در بدن ممکن است باعث ایجاد یا بدتر شدن سندرم پای بیقراردر مبتلایان به نارسایی کلیه شود.
۴- آسیبهای طناب نخاعی. ضایعات طناب نخاعی گاهی با سندرم پای بیقرار مرتبط است. انجام جراحی از طریق بیحسی نخاعی نیز خطر ابتلا به سندرم پای بیقرار را افزایش می دهد.
عوارض
همیشه این سوال برای مریض پیش میآید که آیا سندرم پای بیقرار خطرناک است؟ اگرچه سندرم پای بیقرار منجر به سایر بیماریهای جدی نمیشود، علائم میتوانند برای بیمار آزاردهنده تا ناتوان کننده باشند. بسیاری از افراد مبتلا به سندرم پای بیقرار به سختی می توانند بخوابند یا اینکه به علت شدت علائم از خواب بیدار میشوند.
سندرم پای بیقرار شدید می تواند باعث اختلال قابل توجه در کیفیت زندگی شود و می تواند منجر به افسردگی شود. بی خوابی ممکن است منجر به خواب آلودگی بیش از حد در طول روز شود.
تشخیص
پزشک پس از گرفتن شرح حال مناسب و بررسی سابقه بیماریها و انجام معاینه دقیق و بر اساس معیارهای تشخیصی به یافتن علت دقیق بیماری کمک خواهد کرد. تشخیص سندرم پای بیقرار بر اساس معیارهای زیر است که توسط گروه بینالمللی مطالعه سندرم پاهای بیقرار ایجاد شده است:
شما یک میل شدید و اغلب غیرقابل مقاومت برای حرکت دادن پاهای خود دارید که معمولاً با احساسات ناراحت کننده همراه است.
علائم شما هنگامی که در حال استراحت هستید، مانند نشستن یا دراز کشیدن، شروع می شود یا بدتر می شود.
علائم شما تا حدی یا به طور موقت با فعالیت هایی مانند راه رفتن یا کشش کاهش می یابد.
علائم شما در شب بدتر می شود.
علائم را نمی توان صرفاً با بیماری پزشکی یا رفتاری دیگری توضیح داد.
لازم است که پزشک شما یک معاینه فیزیکی و عصبی دقیق را برای رد سایر بیماریها مانند درگیری اعصاب محیطی انجام دهد. آزمایش خون، به ویژه برای کمبود آهن برای رد سایر علل احتمالی علائم شما تجویزمیشود. در صورتی که میزان فریتین سرم کمتر از مقدار مشخصی باشد مصرف قرص آهن پیش از درمان سندرم پای بیقرار توصیه میشود.
جهت تشخیص و درمان این بیماری به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه کنید. خدمات تشخیصی مانند نوار عصب-عضله و اقدامات درمانی و نیز در صورت لزوم فیزیوتراپی و طب سوزنی همگی در کلینیکهای طب فیزیکی و توانبخشی انجام میشود.
سندرم پای بیقرار که به عنوان بیماری ویلیس-اکبوم نیز شناخته می شود، می تواند در هر سنی شروع شود و به طور کلی با افزایش سن بدتر می شود. این بیماری می تواند خواب را مختل کند، که در فعالیت های روزانه اختلال ایجاد می کند
درمان سندرم پای بی قرار
گاهی اوقات، درمان بیماری زمینه ای، بویژه کمبود آهن، علائم را تا حد زیادی تسکین می دهد. اصلاح کمبود آهن ممکن است شامل دریافت مکمل آهن به صورت خوراکی یا وریدی باشد. با این حال، مکمل های آهن را فقط با نظارت پزشکی و پس از اینکه پزشک سطح آهن خون شما را بررسی کرد، مصرف کنید. به طور کلی در صورتی که کمبود آهن سرم به دنبال آزمایشات قطعی شد تنها اقدام درمانی مصرف قرص آهن است و به احتمال زیاد با مصرف این قرص علائم کاهش مییابد و تنها در صورتی که بهبودی بعد از ۳ ماه حاصل نشد باید به سراغ درمانهای سندرم پای بیقرار رفت.
اگر سندرم پای بیقرار بدون ارتباط با بیماری زمینه ای مانند کمبود آهن باشد، درمان بر اساس شدت سندرم پای بیقرار مشخص میشود. اگر علائم خفیف بود شاید نیازی به مصرف دارو نباشد و تنها با اصلاح سبک زندگی و بهبود کیفیت خواب بتوان به درمان بیماری کمک کرد اما در صورت شدید بودن بیماری باید درمان خوراکی با داروهایی که بعدا به آنها اشاره میشود شروع شود.
داروهای سندرم پای بیقرار
چندین داروی تجویزی، که بیشتر آنها برای درمان بیماری های دیگر ساخته شده اند، برای کاهش بی قراری در پاهای شما در دسترس هستند. این داروها و قرصها که برای سندرم پای بیقرار استفاده میشوند عبارتند از:
۱-داروهایی که دوپامین را در مغز افزایش می دهند
این داروها بر سطوح پیام رسان شیمیایی دوپامین در مغز شما تأثیر می گذارند. روپینیرول (Requip)، روتیگوتین (Neupro) و پرامیپکسول (Mirapex) برای درمان سندرم پای بیقرار متوسط تا شدید تایید شده است. عوارض جانبی کوتاه مدت این داروها معمولاً خفیف است و شامل حالت تهوع، سبکی سر و خستگی است. با این حال، آنها همچنین می توانند باعث اختلالات کنترل تکانه مانند قمار اجباری و خواب آلودگی در طول روز شوند.
۲- داروهای موثر بر کانال های کلسیم
داروهای خاصی مانند گاباپنتین (Neurontin, Gralise)، گاباپنتین اناکاربیل (Horizant) و پره گابالین (Lyrica)، برای برخی از افراد مبتلا به RLS موثر هستند.
۳- اپیوییدها.
داروهای مخدر می توانند علائم خفیف تا شدید این بیماری را تسکین دهند، اما اگر در دوزهای بالا استفاده شوند ممکن است اعتیادآور باشند. برخی از این داروها عبارتند ازترامادول (Ultram)، کدئین، اکسی کدون (Oxycontin) و هیدروکودون (Hysingla ER, Zohydro ER)
۴- شل کننده های عضلانی و داروهای خواب.
این داروها به شما کمک می کنند تا شب بهتر بخوابید، اما احساس بیقراری پا را از بین نمی برند و ممکن است باعث خواب آلودگی در طی روز شوند. این داروها معمولاً فقط در صورتی استفاده می شوند که هیچ درمان دیگری تسکین دهنده علائم این بیماری نباشد.
ممکن است چندین روز طول بکشد تا پزشکتان داروی مناسب یا ترکیبی از داروهایی را که گفته شد برای کاهش علائم شما پیدا کند.
برخی اقدامات مانند طب سوزنی و یوگا ممکن است به بهبود علائم کمک کند. تاثیر این روشها اگرچه قطعی نیست اما عوارض اندکی دارد. جهت انجام صحیح طب سوزنی به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شهر خود مراجعه کنید.
احتیاط در مورد داروها
گاهی اوقات داروهای دوپامین که برای مدتی برای تسکین سندرم پای بی قرار شما مؤثر بوده اند، بی اثر می شوند یا متوجه می شوید که علائم شما در اوایل روز عود کرده یا حتی بازوهای شما درگیر میشود.
پزشک شما ممکن است داروی دیگری را برای مقابله با مشکل جایگزین کند. اکثر داروهای تجویز شده برای درمان سندرم پای بی قرار در دوران بارداری توصیه نمی شوند.
در عوض، پزشک ممکن است تکنیک های خودمراقبتی را برای تسکین علائم توصیه کند. با این حال، اگر این احساسات در سه ماهه آخر بارداری شما آزاردهنده باشد، ممکن است پزشک استفاده از برخی داروها را تایید کند.
برخی از داروها ممکن است علائم سندرم پای بیقرار را بدتر کنند. این داروها شامل برخی از داروهای ضد افسردگی، برخی داروهای ضد روان پریشی، برخی داروهای ضد تهوع مانند متوکلوپرامید و برخی داروهای سرماخوردگی و آلرژی که از دسته آنتیهیستامینها هستند میباشد. پزشک شما ممکن است توصیه کند در صورت امکان از مصرف این داروها اجتناب کنید. با این حال، اگر نیاز به مصرف این داروها دارید، با پزشک خود در مورد افزودن داروها برای کمک به مدیریت سندرم پای بیقرار خود صحبت کنید. سوال مهمی که در مورد سندرم پای بیقرار وجود دارد این است که آیا داروهای گیاهی و یا طب سنتی میتواند در این زمینه کمک کننده باشد یا نه؟ در این خصوص تاکنون شواهد قطعی ارائه نشده است و باید منتظر مطالعات در آینده بمانیم.
تغییر شیوه زندگی و درمان های خانگی
ایجاد تغییرات ساده در شیوه زندگی می تواند به کاهش علائم کمک کند. این اقدامات عبارتند از:
۱-حمام و ماساژ را امتحان کنید.
حمام گرم و ماساژ پاها می تواند عضلات شما را شل کند و به بهبود علائم کمک کند.
۲- استفاده از کیسههای آب گرم و سرد.
استفاده از گرما یا سرما، یا استفاده متناوب از این دو، ممکن است احساسات بد پای شما را کاهش دهد.
۳- بهداشت مناسب خواب را رعایت کنید.
خستگی علائم را بدتر می کند، بنابراین مهم است که بهداشت خواب را به خوبی رعایت کنید. در حالت ایده آل، یک محیط خواب خنک، آرام و راحت داشته باشید. هر روز در یک زمان مشخص به رختخواب بروید و برخیزید. حداقل هفت ساعت در شب بخوابید. یک راهکار دیگر انجام برخی کارها مانند کار با کامپیوتر یا حل جدول در انتهای شب است که اندکی فکر را از احساسات ناخوشایند سندرم پای بیقرار دور کند.
۴- ورزش.
انجام ورزش با شدت متوسط و منظم ممکن است علائم را تسکین دهد، اما زیاده روی در آن یا ورزش کردن در اواخر روز ممکن است علائم را تشدید کند.
۵-از کافئین اجتناب کنید.
گاهی اوقات کاهش مصرف کافئین ممکن است به درمان پاهای بی قرار کمک کند. سعی کنید برای چند هفته از محصولات حاوی کافئین از جمله شکلات، قهوه، چای و نوشابه خودداری کنید تا ببینید آیا این به رفع علائم کمک می کند
یا خیر.
۶-استفاده از پوششهای مخصوص پا (foot wrap) را در نظر بگیرید.
این پوششها برای بیماران مبتلا به سندرم پای بیقرار کمک میکند و به
زیر پای شما فشار وارد می کند و ممکن است به کاهش علائم شما کمک کند.
۷-فیزیوتراپی در سندرم پای بیقرار.
تحریک سیستم عصب محیطی مانند TENS و انجام روشهای مکمل مانند طب سوزنی اندکی در کاهش علائم مفید است.
نحوه سازگار شدن با سندرم پای بیقرار
سندرم پای بیقرار به طور کلی یک بیماری مادام العمر است. در بسیاری از بیماران درمان قطعی برای سندرم پای بیقرار وجود ندارد و درمان دارویی تنها تا زمان مصرف دارو به کاهش علائم کمک میکند. زندگی با سندرم پای بیقرار شامل به کار گیری استراتژی های مقابله ای است که برای شما مفید است، مانند:
۱-از شرایط خود به دیگران بگویید. اشتراکگذاری اطلاعات در مورد سندرم پای بیقرار به اعضای خانواده، دوستان و همکاران شما کمک میکند تا زمانی که مدام پای خود را حرکت میدهید یا مرتب راه میروید شرایط را بهتر درک کنند.
۲- در مقابل نیاز خود به حرکت مقاومت نکنید. اگر سعی کنید میل به حرکت پا را سرکوب کنید، ممکن است علائم شما بدتر شود.
۳- یک دفترچه ثبت علائم داشته باشید. داروها و استراتژی هایی را که به نبرد شما با سندرم پای بیقرار کمک می کنند یا مانع آن می شوند را ثبت کنید و این اطلاعات را با پزشک خود در میان بگذارید.
۴- کشش و ماساژ. روز خود را با حرکات کششی یا ماساژ ملایم شروع کنید و به پایان برسانید.
ویزیت در کرمانشاه
ویزیت در آبادان
ویزیت در بابل
ویزیت در بجنورد
ویزیت در بندرعباس
ویزیت در بیرجند
ویزیت در تهران
ویزیت در دماوند
ویزیت در زنجان
عرض سلام و خسته نباشید بنده حدود ۲۰ سال است که به سندرم پاهای بیقرار مبتلا هستن همه نوع داروی گیاهی و شیمیایی استفاده کردم تنها چیزی که منو چندین سال است نجات داده (قرص پرامی پکسول ۰/۱۸) است که باید یکی دو ساعت قبل از خواب همراه با آب بلعیده شود تاکید میکنم که قرص را نجوید و یا در آب حل نکنید چون با این کار بعداز مدتی اثر خودش رو از دست میدهد تا کنون به هر کس که این مشکل رو داشته پیشنهاد کردم راضی بوده و دعابخیر کردند انشاالله که برای شما دوستان گرامی هم نتیجه خوب داشته باشد
(التماس دعا)