رادیو فرکانسی دیسک کمر جدیدترین روش برای درمان کمردرد
در این نوشته دکتر محسن چراغی در مورد رادیوفرکوئنسی عصب، بیماری‌هایی با رادیوفرکوئنسی عصب قابل درمان است، روش انجام و پیش نیاز های مورد نیاز و سوالاتی متداول توضیحاتی داده اند.
رادیوفرکوئنسی عصب چیست؟
رادیوفرکوئنسی عصب (radiofrequency ablation, radiofrequency neurotomy) روشی است که در آن با استفاده از امواج رادیویی ناحیه کوچکی از عصب به صورت موقت تخریب و یا غیرفعال میشود. امواچ رادیویی پس از رسیدن به بافت باعث حرکت سریع مولکول‌ها و ایجاد گرما میشود. گرمای ایجاد شده عصب را موقتا غیرفعال یا تخریب می‌کند و مانع از ارسال سیگنال‌های درد به مغز بیمار میشود. در این حالت بدون اینکه عامل ایجاد بیماری از بین رفته باشد درد حس نمی‌شود. از این روش در بیماری‌های مختلفی مانند آرتروز مفاصل زانو، کمر، گردن، شانه و ران استفاده میشود. البته بیماری‌های بسیار زیاد دیگری را نیز می‌توان با این روش درمان کرد.
چرا رادیوفرکوئنسی عصب انجام می شود؟
انجام رادیوفرکوئنسی عصب باعث موارد زیر میشود:
- کاهش درد
- بهبود عملکرد روزانه بیماران
- کاهش داروهای مصرفی بیماران که منجر به کاهش عوارض به‌ویژه در افراد مسن میشود
- اجتناب از جراحی یا به تعویق انداختن جراحی
چه بیماری‌هایی با رادیوفرکوئنسی عصب قابل درمان است؟
رادیوفرکوئنسی عصب برای درمان موارد زیر استفاده می شود:
- آرتروز و ساییدگی مفاصل مختلف بدن مانند زانو، کمر، گردن، شانه و ساکروایلیاک
- درد ناشی از سرطان
- درد ناشی از اعصاب محیطی
- آریتمی‌های قلبی
- تومور‌های قسمت‌های مختلف بدن
- درد ناشی از نورالژی تری‌ژمینال و سایر نورالژی‌های
محل‌های انجام رادیوفرکوئنسی در ستون فقرات کجاست؟
- عصب‌های مدیال برنچ در سراسر ستون فقرات گردنی، توراسیک و کمری مربوط به آرتروز مفاصل فاست
- عصب‌های مربوط به مفصل ساکروایلیاک در صورت ایجاد اختلال عملکرد و یا آرتروز این مفصل
- دیسک بین‌مهره‌ای
- عصب‌های داخل مهره‌ای
- توده‌های داخل مهره‌های کمری
مفاصل فاست یک جفت مفصل کوچک بین مهره های ستون فقرات شما هستند. این مفاصل به ستون فقرات شما انعطاف‌پذیری می‌دهند و امکان حرکت پشت شما مانند چرخش و خم شدن را فراهم می‌کنند. دو عصب کوچک، به نام اعصاب مدیال برنچ، به مفاصل فاست متصل هستند و سیگنالی را به مغز شما ارسال می کنند که از این مفاصل درد می آید.
مفاصل ساکروایلیاک در نزدیکی انتهای ستون فقرات، درست بالای دنبالچه قرار دارند. اعصاب لترال برنچ که به این مفاصل متصل هستند سیگنال های درد را از ستون فقرات به مغز شما ارسال می کنند.
چه کسانی کاندید رادیوفرکوئنسی مفاصل فاست و ساکروایلیاک هستند؟
بیمارانی که حداکثر درمان طبی مانند درمان دارویی و فیزیوتراپی را امتحان کرده‌اند و بهتر نشده‌اند و کاندید انجام جراحی نباشند. در ستون فقرات کمری انجام جراحی به دنبال آرتروز مفاصل فاست و ساکروایلیاک به ندرت کاربرد دارد. بنابراین ما به بیمارانی که به درمان طبی پاسخ نداده‌اند انجام رادیوفرکوئنسی را پیشنهاد می‌دهیم.
چه کسانی کاندید رادیوفرکوئنسی دیسک بین مهره‌ای، اعصاب داخل مهره و توده‌های مهره‌های کمری هستند؟
رادیوفرکوئنسی تنها محدود به مفاصل فاست و ساکروایلیاک نیست. البته از روش‌های دیگر کمتر استفاده میشود. در ادامه به سه کاربرد دیگر رادیوفرکوئنسی خواهیم پرداخت.
رادیوفرکوئنسی دیسک درمانی است که در درمان دردهای ناشی از دیسک و درد ناشی از سیاتیک به کار گرفته شده است. در این روش با یک یا دو سوزن وارد دیسک شده و از طریق گرم کردن دیسک حجم آن کاهش یافته و محل‌های ایجاد درد از بین می‌رود. با توجه به اینکه این درمان با چه تکنیکی انجام شود اسامی مختلفی دارد. روش‌هایی مانند Intradiscal electrothermal therapy, RF posterior annuloplasty, Biacuplasty, RF coblation (plasma discectomy) از جمله روش‌هایی است که با مکانیسم رادیو فرکانسی دیسک کمر باعث کاهش درد ناشی از دیسک میشود.
به تازگی مشخص شده است که دردهای ناحیه endplate مهره نقشی مهمی در ایجاد کمردرد در بیماران دارد. تا همین چند سال پیش هیچ روش درمانی برای از بین بردن این دردها وجود نداشت. اما اکنون با پیشرفت تکنولوژی و افزایش دانش ما نسبت به این دردها یک تکنیک درمانی با استفاده از رادیوفرکوئنسی اعصاب داخل مهره با نام Intracept توسعه یافته است که در حدود ۷۰٪ بیماران منجر به کاهش درد مناسب شده است.
توده‌هایی که در مهره‌های کمری ایجاد میشود ممکن است اولیه و یا ثانویه به متاستاز باشد. جهت از بین بردن این توده‌ها یک روش مرسوم این است که الکترود رادیوفرکوئنسی وارد توده مورد نظر شود و با ایجاد امواج رادیویی و گرما این توده را تخریب کند.
پیش از انجام رادیو فرکانسی دیسک کمر چه کارهایی را باید انجام داد؟
مرحله اول معاینه و بررسی بیمار توسط پزشک است. رادیوفرکوئنسی عصب قدم اول درمان نیست. شما باید پیش از انجام رادیوفرکوئنسی عصب سایر درمان‌های ساده‌تر را انجام داده باشید. تنها در صورت عدم پاسخ به درمان‌های ساده‌تر کاندید مناسبی برای انجام رادیوفرکوئنسی عصب هستید. پس از بررسی آزمایشات و تصاویر رادیوگرافی و انجام یک معاینه دقیق ممکن است بیمار کاندید انجام رادیوفرکوئنسی عصب شود.
اگر آسپرین یا سایر داروهای رقیق کننده خون مانند پلاویکس و وارفارین مصرف می کنید، ممکن است لازم باشد چند روز قبل از رادیو فرکانسی دیسک کمر مصرف آنها را قطع کنید. بلافاصله بعد از رادیوفرکوئنسی عصب می‌توانید داروها را شروع کنید. قطع داروها باید با هماهنگی پزشک تجویز‌کننده باشد تا از نتایج خطرناک مانند سکته قلبی و مغزی جلوگیری شود.
پیش از انجام رادیوفرکوئنسی عصب پزشک باید مطمئن شود که این کار باغث بهبود درد میشود. به این مرحله بلوک تشخیصی می‌گویند. در این مرحله پزشک با تزریق مقدار اندکی از ماده بی‌حسی میزان کاهش درد را بررسی می‌کند. گاهی بلوک تشخیصی در دو مرحله انجام میشود. در مرحله اول از یک ماده بی‌حس کننده با طول اثر کوتاه‌تر مانند لیدوکایین استفاده میشود.
در صورتی که این تزریق باعث کاهش درد بیمار شود در مرحله بعد از یک داروی بی‌حسی با طول اثر بیشتر مانند مارکایین استفاده میشود. انجام این کار دقت تشخیصی را بیشتر می‌کند اما در همه بیماران نیاز نیست. اگر به دنیال تزریق ماده بی‌حس کننده کاهش درد قابل توجه بیش از ۵۰٪ رخ داد یعنی بیمار کاندید مناسبی برای رادیوفرکوئنسی عصب است. اگر کاهش درد بیش از ۵۰٪ نباشد بیمار کاندید مناسبی برای رادیوفرکوئنسی عصب نیست.
روش انجام رادیوفرکوئنسی اعصاب کمری چگونه است؟
رادیوفرکوئنسی عصب یا با کمک دستگاه سونوگرافی و یا کمک فلوروسکوپ که همان اشعه ایکس است انجام میشود. اینکه پزشک از کدام روش استفاده کند به تبحر وی و امکانات بستگی دارد. البته در برخی نواحی نمی‌توان از هریک به تنهایی استفاده کرد. در صورتی که از فلوروسکوپ برای رادیو فرکانسی دیسک کمر استفاده شود باید اینکار در اتاق عمل باشد. اما در استفاده از دستگاه سونوگرافی لزومی به انجام اینکار در اتاق عمل نیست.
در طول انجام رادیوفرکوئنسی عصب کمری بیمار باید هوشیار باشد. پزشک شما از یک بی حس کننده موضعی برای بی حس کردن ناحیه ای از پوست شما که در آن سوزن وارد می شود استفاده می کند. سپس:
- ابتدا یک سوزن را در نایحه کمری در محل مورد نظر وارد میکنیم.
- قرار دادن سوزن توسط سونوگرافی و یا فلوروسکوپی هدایت می شود.
- هنگامی که سوزن به محل مورد نظر رساندیم، آزمایشی را برای تایید نزدیک بودن به عصب انجام می‌دهیم. این آزمایش شامل وارد کردن یک میکروالکترود از طریق سوزن توخالی است. ما از بیمار می‌پرسیم که آیا احساس سوزن سوزن شدن (یا ناراحتی یا انقباض عضلانی) دارید یا خیر. هدف از اینکار قرار دادن سوزن در مجاورت عصب است. هرچه فاصله از عصب کمتر باشد احتمال پاسخ‌دهی بیشتر است.
- مقدار بسیار کمی از لیدوکایین را از طریق سوزن تزریق میکنیم تا ناحیه مورد نظر بی حس شود.
- یک جریان فرکانس رادیویی از طریق سوزن ارسال می شود تا قسمت مشخص شده عصب را گرم کنیم.
- جریان آن ناحیه از عصب را از بین می برد و مانع از ارسال سیگنال های درد به مغز شما می شود.
- اینکار را می‌توانیم برای چند عصب به طور همزمان انجام دهیم.
مدت زمان انجام رادیو فرکانسی دیسک کمر چقدر است؟
خود پروسه گرم کردن عصب بسته به شیوه مورد استفاده بین ۱ تا ۲ دقیقه طول می‌کشد. کل طول مدت بستری از زمان ورود به مطب یا کلینیک درد تا زمان ترخیص کمتر از ۲ ساعت است.
مراقبت‌های بعد از انجام رادیوفرکوئنسی اعصاب کمری چیست؟
پس از ترخیص بیمار باید توسط همراه به منزل برده شود. توصیه میکنیم که بیمار در راه برگشت به منزل رانندگی نکند. بیمار زمانی که به خانه رسید باید برای ۲۴ ساعت در منزل استراحت کند. در طول این ۲۴ ساعت نباید کارهای سنگین انجام دهد. پس از یک یا دو روز بیمار می‌تواند فعالیت‌های عادی خود را به آرامی از سر بگیرد. پس از ۲۴ ساعت دوش گرفتن منعی ندارد. پانسمان محل ورود سوزن را در انتهای روز انجام رادیوفرکوئنسی می‌توان برداشت.
احتمال دارد که در طی چند روز اول پس از انجام رادیوفرکوئنسی اعصاب کمری احساس درد یا اسپاسم را در کمر حس کنید. در این موارد استفاده از ضددردهای ساده مانند استامینوفن و یا بروفن منعی ندارد. در طی ۲۴ ساعت اول پس از تزریق می‌توان هر ۴ ساعت برای ۲۰ دقیقه روی ناحیه رادیوفرکوئنسی اعصاب کمری کیسه یخ قرار داد. پس از کاهش درد انجام فیزیوتراپی برای بازیابی قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات کمر بلامانع است.
مکانیسم اثر رادیوفرکوئنسی اعصاب کمری جهت کاهش درد چیست؟
رادیوفرکوئنسی عصب به دو روش انجام میشود. یا با تغییر عملکرد عصب از طریق امواج رادیویی و یا با سوزاندن عصب. امروزه برای بیشترین موارد رادیوفرکوئنسی از سوزاندن عصب استفاده میشود. امواج رادیویی زمانی که به بافت می‌رسد با ایجاد لرزش و حرکت در مولکول‌های بافت سبب تولید گرمای زیاد میشود. گرمای زیاد باعث فرایندی به نام ablation میشود که به آن سوزاندن عصب می‌گوییم. در این حالت عصب توانایی انتقال درد را ندارد و از این طریق درد بیمار کاهش پیدا می‌کند. زمانی که الکترود در نزدیکی عصب باشد تنها عصب گرم میشود و سایر بافت‌ها بدون آسیب باقی می‌ماند.
انجام رادیوفرکوئنسی در چه بیمارانی منع دارد؟
- در بیماران حامله
- بیمارانی که ضربان‌ساز قلبی دارند.
- بیمارانی که در محل ورود سوزن عفونت دارند.
- بیمارانی که اختلالات خونریزی‌دهنده دارند و یا نمی‌توانند داروهای رقیق کننده خون را قطع کنند.
مزایای رادیوفرکوئنسی عصب چیست؟
- کاهش مصرف داروهای ضد درد.
- کاهش نیاز به جراحی
- کاهش زمان ریکاوری و درد پس از درمان نسبت به جراحی
- بهبود عملکرد بیمار و بازگشت سریعتر بیمار به کار و فعالیت روزانه
عوارض و خطرات رادیوفرکوئنسی عصب چیست؟
- در صورتی که این روش درمانی به درستی استفاده شود عوارض نادری دارد. این عوارض عبارتند از:
- هماتوم محل سوزاندن عصب
- عفونت محل انجام رادیوفرکوئنسی
- احتمال آسیب به اعصابی غیر از اعصاب مدنظر جهت انجام رادیو فرکانسی دیسک کمر
- ضعف عضلات تثبیت‌کننده کمری مانند مولتی‌فیدوس
در صورتی که پس از انجام رادیوفرکوئنسی درد غیر قابل تحملی داشتید و یا در محل ورود سوزن قرمزی و تورم شدیدی را دیدید با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت ایجاد ضعف در عملکرد عضلات نیز تماس با پزشک ضروری است.
رادیوفرکوئنسی اعصاب چقدر موثر است؟
اکثر افراد پس از رادیوفرکانسی مقداری تسکین درد دارند، اما مقدار آن بر اساس علت درد و محل آن متفاوت است. تسکین درد می تواند در برخی افراد فوری باشد، در سایر افراد ظرف ۱۰ روز رخ می دهد یا در برخی دیگر ممکن است تا سه هفته طول بکشد. پس برای کاهش درد نباید عجله داشت. بعد از یک ماه مشخص میشود که آیا رادیو فرکانسی دیسک کمر موفق بوده است یا نه. کاهش درد می‌تواند ۶ ماه تا ۲ سال و یا حتی بیشتر طول بکشد. در صورت برگشت درد پس از مدت مورد نظر می‌توان بدون مشکل خاصی مجددا رادیوفرکوئنسی را انجام داد.
آیا رادیوفرکوئنسی جراحی محسوب می شود؟
رادیوفرکوئنسی یک جراحی محسوب نمی شود. این یک روش کم تهاجمی در نظر گرفته می شود. این به این معنی است که این کار با استفاده از روش هایی انجام می شود که با کمترین آسیب یا اختلال در پوست و بافت به بدن شما دسترسی پیدا می کند. به طور کلی، روش‌های درمانی کم تهاجمی خطر عفونت و سایر عوارض را کاهش می‌دهند. مدت بستری در بیمارستان را کاهش می‌دهند، میزان درد تجربه شده را کاهش می‌دهند و زمان بهبودی را کوتاه می‌کنند.
برای انجام رادیوفرکوئنسی ستون فقرات به چه متخصصی مراجعه کنم؟
انجام رادیوفرکوئنسی اعصاب در حال حاضر توسط برخی متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی، برخی از فلوشیپ‌های ستون‌فقرات و ضایعات نخاعی و برخی از فلوشیپ‌های درد انجام میشود. خوشبختانه پزشکان این مجموعه با بهره‌گیری از بهترین دستگاه ایجاد کننده امواج رادیویی یعنی Cosman G4 RF Generator این کار را برای شما انجام می‌دهند. برای مشاوره در خصوص انجام رادیوفرکوئنسی اعصاب کمری با ما در ارتباط باشید. بهترین مراکز رادیو فرکانسی دیسک کمر تهران، کرج، کرمانشاه و شهرستان‌ها را با جستجو در این سایت پیدا کنید.
ویزیت در کرمانشاه
ویزیت در آبادان
ویزیت در بجنورد
ویزیت در بندرعباس
ویزیت در بیرجند
ویزیت در تهران
ویزیت در دماوند
ویزیت در زنجان
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.