درد زانو علت و درمان
در این نوشته دکتر زینب بساق زاده در مورد درد زانو، تشخیص علت زانو درد، درمان درد زانو و انواع روش های تشخیص این عارضه توضیحاتی داده اند.
زانو درد
زانو یکی از بزرگ ترین مفاصل بدن به شمار میرود که هر روز و هر لحظه مورد استفاده ما قرار می گیرد. کار اصلی مفصل زانو خم و راست شدن، و تحمل وزن بدن همراه با مفاصل مچ پا و لگن است.
مشکلات و آسیبهای زانو بسیار شایع هستند و در تمام سنین ممکن است بروز کنند. بروز آسیب دیدگی یا بیماری در زانوها میتواند در روند زندگی شما اختلال ایجاد کند، از شرکت در فعالیتهای ورزشی گرفته تا کارهای عادی روزانه مانند بلندشدن از روی صندلی و راه رفتن.
قبل از بررسی علل درد زانو، بایستی با اجزای تشکیل دهنده (آناتومی) زانو آشنا شویم.
اناتومی زانو
قسمتهای اصلی زانو عبارتند از استخوان ها، رباط ها، تاندون ها، غضروف میان مفصلی و ماهیچه های اطراف زانو.
استخوان های زانو
مفصل زانو از چهار استخوان تشکیل شده است:
- استخوان تیبیا یا درشت نی
- استخوان فیبولار یا نازک نی
- استخوان فمور یا ران
- استخوان کشکک
وظیفهی استخوانهای زانو حفظ قدرت، ثبات و انعطاف پذیری زانو است.
رباط های زانو
شامل رباط جانبی داخلی و خارجی، رباط صلیبی قدامی و خلفی و رباط کشکک است.
وظیفه ی رباط های زانو، اتصال استخوان به استخوان و کمک به قدرت و ثبات زانو است.
تاندون های زانو
تاندونها بافتهای کششی هستند و ماهیچه را به استخوان متصل می کنند. تاندونها وظیفه ی ثبات مفصل زانو را بر عهده دارند.
غضروف زانو
ماهیچههای اطراف زانو
شامل عضلات چهار سر رانی و همسترینگ که موجب ثبات مفصل زانو ، حفظ راستای صحیح آن و کمک به حرکت کردن آن میشوند.
علل ایجاد درد زانو چه مواردی میباشد؟
عوامل مختلفی میتواند منجر به درد زانو شود. که این عوامل شامل موارد زیر می باشد:
- خم و راست کردن و استفاده بیش از حد از زانو: که میتواند منجر به ایجاد درد در بخش قدامی زانو شده که با دویدن، بالارفتن از پله، استفاده از دستشویی ایرانی و یا نشستن طولانی مدت درد تشدید می شود .
- کندرومالاسی یا نرمی کشکک زانو: این بیماری موجب درد و التهاب غضروف زیر کشکک زانو میشود. کندرومالاسی یکی از علل شایع زانودرد در افراد جوان است.
- آرتروز: که درحالت کلی به معنی التهاب و آسیب به مفاصل میباشد؛ و دارای انواع مختلفی بوده و رایجترین آن استئوآرتریت نامیده میشود و منجر به درد، خشکی و التهاب میشود. این بیماری بر اثر بالا رفتن سن و فرسایش تدریجی مفصل و تحلیل رفتن غضروف مفصلی ایجاد میشود.
- بورسیت: زمانی اتفاق میافتد که در اطراف زانو کیسههای مملو از مایع به نام بورس متورم شده و یا تحریک شوند.این مشکل بیشتر در بین افرادی مشاهده می شود که در حین کار زانو می زنند. برای مثال در این رابطه می توان از افراد باغبان یا قالی باف نام برد. بورسیت میتواند منجر به درد و التهاب شود.
- تجمع مایع در زانو که این حالت بعد از آسیب به زانو ایجاد میشود.
- پارگی منیسک زانو: منیسک به عنوان ضربه گیر برای غضروف بین استخوان ران و استخوان ساق پا عمل میکند.
- پارگی در رباط یا لیگامان: رباطها بافتهایی هستند که استخوانها را به یکدیگر متصل میکنند. آسیب دیدگی رباط می تواند در زمان انجام فعالیت های ورزشی و یا به دنبال آرتروز ایجاد شود و باعث ناراحتی و ناپایداری زانو گردد.
- کشیدگی ماهیچه: ماهیچههای مختلف در اندام تحتانی، مفصل زانو را حرکت میدهند. که منجر به خم و راست شدن زانو میشود. اگر یکی از این ماهیچهها به خوبی کار نکنند حرکت دادن زانو بسیار دردآور خواهد بود.
- آسیب به زانو
- روماتیسم مفصلی: روماتیسم یک بیماری خودایمنی است که باعث بروز آرتروز در بسیاری از مفاصل بدن از جمله زانو میشود. در صورتی که برای درمان روماتیسم اقدامی صورت نگیرد، این بیماری موجب آسیب دائمی به مفاصل بدن میشود.
- بیماری های سایر مفاصل: برای مثال مشکلات ایجاد شده در لگن که میتواند منجر به درد زانو شود.
تشخیص علت زانو درد
مهمترین راه تشخیص و درمان زانو درد، معاینه فیزیکی صحیح و دقیق است.پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، با معاینه اصولی سعی میکند علائمی چون التهاب، تورم، تغییرشکل، عدم ثبات و کاهش میزان حرکت را در زانوی آسیب دیده بررسی کند. عکس ساده و سیاه و سفید زانو در راستای معاینه میتواند بسیاری از بیماریها را مشخص کند. بعضی از بیماریهای زانو جهت تعیین درجه شدت آسیب، نیاز به MRI دارد.
نکاتی برای افرادی که دچار زانو درد هستند
آیا راهی وجود دارد که شخص با انجام آن احساس بهبودی بیابد؟ بله. جهت کاهش علائم بیماری شما میتوانید موارد زیر را انجام دهید:
کاهش وزن: کاهش وزن باعث کاهش درد، در نتیجه ی کاهش فشار وارد شده به مفاصل آسیب دیده می شود و به این ترتیب نقش با اهمیت در کاهش علائم بیماری دارد.
استفاده از ابزارهای کمکی برای راه رفتن: استفاده از عصا و چوب زیر بغل می تواند باعث کاهش درد زانو شود.
از سرویس بهداشتی فرنگی استفاده کنید: به هیچ عنوان روی زمین ننشینید و از صندلی های بلند برای راحت تر بلند شدن استفاده کنید .
روی صندلی نماز بخوانید: نماز خواندن روی صندلی وزن و بار اضافی برو روی زانو ها را کاهش میدهد.
استفاده نکردن از پله: تا جایی که ممکن است از پله بالا و پایین نروید . حتی سطوح دارای شیب زیاد و کم هم برای پیاده روی مناسب نیست. اگر به اجبار باید از پله استفاده کنید، هر پله را تکی پایین بیایید و یا بالا بروید . به پهلو سعی کنید پایین بیاید (نه مستقیم ). در هنگام بالا رفتن از عصا استفاده کنید .
قرار دادن یخ بر روی زانو جهت کاهش درد و تورم: از کیسههای یخ ، هر یک تا دو ساعت به مدت ۱۵ دقیقه استفاده کنید. همچنین یک حوله نازک را بین یخ و پوستتان قرار دهید.
تغییر موقیت پا: جهت کاهش ورم، موقعیت خود را به طور مکرر تغییر دهید، مثلا بنشینید و دراز بکشید و پاهایتان را بالاتر از سطح قلبتان نگه دارید.
استراحت زانو: به زانو استراحت دهید و از حرکاتی که باعث بدتر شدن دردتان میشود جلوگیری کنید. چمباتمه نزنید، دوزانو و چهارزانو ننشنید و ندوید. همچنین از وسایل ورزشی برقی یا وسایل ورزشی موجود در پارک ها استفاده نکنید. به جای آن میتوانید آهسته راه بروید و یا شنا کنید.
رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید: مصرف میوه ، سبزیجات و فیبر زیاد و مصرف گوشت ، چربی حیوانات و چربی های دیگر به میزان کم
داروهای ضددرد مصرف کنید: این داروها شامل استامینوفن، ایبوپروفن، دیکلوفناک و سلکسیب میباشند. همچنین می توانید از پمادهای موضعی ضددرد استفاده کنید.
آیا هنگام درد زانو باید به پزشک مراجعه کنم؟
در موارد زیر باید به پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه نمایید:
- قادر به حفظ وزنتان بر روی پاهایتان نباشید.
- درد حاد و شدید در زانو داشته باشید.
- احساس درد و تورم و التهاب در ناحیه زانو داشته باشید.
- درکنار تب، در ناحیه زانو درد، ورم و قرمزی داشته باشید.
- هنگام راه رفتن احساس قفل شدن یا خالی کردن زانو داشته باشید.
- بعد از درمانهای موجود درد زانو در شما بدتر شود.
درد زانو چگونه درمان میشود؟
روش درمانی مورد استفاده برای رفع زانودرد بستگی به دلیل ایجاد مشکل دارد. بنابراین، در این حالت مهمترین موضوع تشخیص علت، قبل از شروع یک برنامه درمانی می باشد. اگر شما نسبت به تشخیص مشکل مطمئن نیستید یا درباره شدت آن تردید دارید،لازم است قبل از شروع برنامه درمانی با پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مشورت کنید.بعضی از انواع درمان های مورد استفاده برای زانودرد در ادامه ذکر شده است. توجه داشته باشید که همه این روش های درمانی برای تمام شرایط قابل استفاده نیستند، اما می توانند برای درمان مشکلات خاص شما مفید و موثر باشند.
بستن زانوبند و یا کفی مناسب کفش در درمان زانو درد
زانوبند می تواند باعث کاهش درد، بهبود پایداری و کاهش خطر افتادن فرد شود.
فیزیوتراپی و ورزش درمانی برای درمان زانو درد
ورزش درمانی می تواند باعث کاهش و حتی از بین رفتن درد ناشی از آرتروز و سایر مشکلات مربوط به آن همچون سفتی و ورم مفاصل شود. ورزش کردن جهت تقویت ماهیچههایی که مفاصل را حرکت میدهند. از پزشک و یا پرستارتان درمورد نوع ورزشهایی که میتوانند در کاهش درد درشما سهیم باشند، سوال کنید.
تمرینات ورزشی در درمان شکستگی کشکک زانو
تمرینات توانبخشی بورسیت زانو در اطراف کشکک
تمرینات ورزشی در درمان جابجایی و شلی کشکک زانو
تمرینات ورزشی در درمان کشیدگی رباط کناری خارجی زانو
تمرینات ورزشی برای درمان درد زانو دونده ها
داروهای درمانی زانو درد
مسکنهای اصلی بدون نسخه ، استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن هستند. این داروها میتوانند به شما کمک کنند تا درد و التهاب مربوط به آرتروز زانو را کنترل کنید.باید این داروها را با احتیاط و فقط درصورتی که پزشک آنها را در برنامه درمان درد زانوی شما قرار داده باشد مصرف کنید.
تزریق کورتیکو استروئید در درمان زانو درد
تزریق مستقیم کورتیکواستروئید در مفاصل آسیب دیده می تواند در زمانی مفید باشد که التهاب و یا درد بیمار به مصرف داروهای مسکن خوراکی واکنش مناسب نشان ندهد. این تزریق در موارد زانودرد متوسط تا شدید استفاده می شود و یک روش جایگزین می باشد و می تواند علائم مربوط به التهاب را از بین ببرد. افراد بیمار می توانند از تزریق های کورتیکو استروئید در یک مفصل برای سه تا چهار بار در هر سال استفاده کنند.
تزریق اسید هیالورونیک یا آمپول ژله ای یا ژلاتینی
اسید هیالورونیک که یک ماده طبیعی در بدن است، می تواند برای درمان زانودرد مفید باشد.
درمان زانو درد با تزریقهای غنی از پلاکت (PRP)
تزریقهای غنی از پلاکت میتواند به طور چشمگیری باعث بهبودی بافت، از جمله بافتهای زانوی آسیب دیده یا تحلیل رفته شود. پلاکت ها حاوی فاکتورهای رشد هستند که ترمیم بافت را تحریک میکنند.
درمان با تزریقهای غنی از پلاکت با گرفتن نمونهای از خون شما و چرخش آن در سانتریفیوژ انجام میشود تا جایی که پزشک بتواند به راحتی پلاکتها را از سایر عناصر خون جدا کند. سپس پزشک سرم غنی از پلاکت جمع شده را مستقیماً به زانو تزریق می کند. مجموعهای از این تزریقها میتوانند روند طبیعی بهبودی شما را تسریع کنند.
عمل جراحی در درمان زانو درد
اغلب روشهای درمانی ذکر شده برای زانو درد در این مقاله، درد را بخوبی برطرف می کنند. اما، گاهی اوقات آسیب دیدگی مفصل به جراحی نیاز دارد. این جراحی میتواند یک جراحی خفیف مثل آرتروسکوپی یا جراحی تعویض مفصل باشد.
ویزیت در آبادان
ویزیت در بجنورد
ویزیت در بندرعباس
ویزیت در بیرجند
ویزیت در تهران
ویزیت در دماوند
ویزیت در زنجان
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.