زانوی پرانتزی ،درمان زانوی پرانتزی با آتل بندی،درمان پای پرانتزی با جراحی

زانوی پرانتزی

زانوی پرانتزی (ژنوواروم) در اطفال بسیار شایع است. زمانی که این کودکان بر روی پاهایشان می ایستند ، فاصله ای بین زانوها و ساق پاها ایجاد می شود. گاهی این ظاهر پرانتزی در حین راه رفتن بیشتر مشخص می گردد.

در اکثر موارد به طور طبیعی با رشد کودک ، زانوها شروع به پیداکردن زاویه ی نرمال می کنند. چنانچه زانوی پرانتزی پس از ۳ سالگی اصلاح نشود باید احتمال وجود بیماری هایی مانند “بیماری بلانت (blount disease)” یا ” بیماری ریکتز (Rickets)” را در نظر گرفت.

گهگاه در نوجوانان نیز زانوی پرانتزی مشاهده می شود که اکثر موارد این افراد دچار اضافه وزن قابل توجه می باشند.

عللپرانتزی شدن زانو

ژنوواروم فیزیولوژیک

در اکثر کودکان زیر ۲ سال ، زانوی پرانتزی یک وضعیت ظاهری نرمال است و اصطلاحا زانوی پرانتزی فیزیولوژیک نامیده می شود. در این کودکان ، حالت پرانتزی از حدود ۱۸ ماهگی به آهستگی شروع به اصلاح شدن می کند و با ادامه ی رشد کودک ؛ این روند اصلاح ، شدت می گیرد. در ۳ تا ۴ سالگی این اصلاح وضعیت کامل شده و زانوها فرم نرمال را پیدا می کنند.

بیماری بلانت

بیماری بلانت در نوپایان می تواند رخ دهد. این بیماری به دنبال رشد غیرطبیعی صفحه رشد در قسمت بالایی استخوان درشت نی (تیبیا) ایجاد می شود.
صفحات رشد در انتهای استخوان های دراز اطفال قرار گرفته اند. این مناطق می توانند طول و شکل استخوانها را در بزرگسالی مشخص سازند.

زانتوی پرانتزی - علل پرانتزی بودن زانو - متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

(سمت چپ) کودک نوپا با بیماری بلانت نوزاد که شامل پای چپ است.
(سمت راست) عکس ایکس ری زانوی چپ ناهنجاری Blount را در قسمت بالای استخوان ساق پا نشان می دهد.

در کودکانی که زیر ۲ سال قرار دارند ممکن است امکان افتراق بیماری بلانت از زانوی پرانتزی فیزیولوژیک غیرممکن باشد ، اگرچه در ۳ سالگی بیماری بلانت بدتر شده و مشکلات صفحه رشد را می توان در گرافی ساده ی بیمار مشاهد نمود.

بیماری ریکتز

ریکتز بیماری استخوانی است که می تواند منجر به زانوی پرانتزی و سایر بدشکلی های استخوانی گردد. کودکان مبتلا به این بیماری ، از دریافت کافی کلسیم ، فسفر یا ویتامین D ( موادی که برای رشد سلامت استخوان ها مهم هستند ) ، محروم بوده اند. این محرومیت می تواند به دلیل مقادیر ناکافی این مواد در تغذیه ی کودک و یا به دلیل نقایص ژنتیکی منجر به جذب ناکافی این مواد توسط بدن باشد.

علائم بیماری زانو پرانتزی

زانوی پرانتزی بیشتر حین ایستادن و راه رفتن کودک مشاهده می شود. شایع ترین علامت آن الگوی راه رفتن اردکی شکل می باشد گرچه نوپایان مبتلا به زانوی پرانتزی اغلب تاخیری در یادگیری راه رفتن نخواهند داشت. چرخش پاها به داخل نیز در نوپایان شایع بوده و اغلب همراه با زانوی پرانتزی دیده می شود. زانوی پرانتزی معمولا هیچگونه دردی ایجاد نمی کند. ولی چنانچه این بدشکلی در نوجوانی در زانوها باقی مانده باشد ،می تواند منجر به احساس ناراحتی در مفاصل لگن ، زانوها و مچ پا شود زیرا به این مفاصل استرس غیرطبیعی وارد می گردد.

علاوه بر این ، والدین کودک خصوصا زمانی که چرخش پاها به داخل نیز صورت گرفته باشد ، نگران افتادن های مکرر فرزند خود می باشند.

معاینه

پزشک بررسی خود را با گرفتن شرح حال و انجام معاینه ی فیزیکی شروع می کند. اگر کودک زیر دو سال سن دارد ، در سلامت کامل به سر برده و زانوها به صورت دو طرفه به حالت پرانتزی (به یک میزان مشابه ) باشند ؛ به احتمال بسیار زیاد به بررسی بیشتری نیاز نخواهد داشت. اگر وضعیت پرانتزی در یکی از زانوها شدیدتر از دیگری باشد ، ممکن است پزشک گرافی ساده از زانوهای کودک (در حالت ایستاده ) درخواست نماید که امکان بررسی بیماری بلانت و ریکتز فراهم می گردد. اگر کودک در اولین ویزیت بالای ۲ سال و نیم سن داشته باشد ، علی رغم قرینه بودن زانوها باید گرافی درخواست شود. در کودکانی که در گرافی زانوها شواهد بیماری ریکتز دیده شود ، جهت قطعی شدن تشخیص ، تست خونی نیز به عمل می آید.

درمان زانوی پرانتزی

سیر طبیعی پیشرفت بیماری

موارد فیزیولوژیک زانوی پرانتزی ، تقریبا همیشه با رشد کودک اصلاح می گردد. این اصلاح معمولا بین ۳ تا ۴ سالگی رخ می دهد. موارد درمان نشده ی بیماری بلانت و ریکتز در شیرخوارگی ، بعدها با افزایش سن کودک در نوجوانی و بزرگسالی بدتر می شود. این نوجوانان و بزرگسالان به دلیل استرس غیرطبیعی وارده بر مفاصل ، از درد اندام های تحتانی خصوصا زانودرد شکایت خواهند داشت.

پای نوجوان مبتلا به بیماری زانوی پرانتزی

یک نوجوان مبتلا به بیماری زانوی پرانتزی – درمان پاهای پرانتزی – دلیل پرانتزی شدن پا

درمان غیر جراحی زانو های پرانتزی

زانوی پرانتزی (ژنوواروم) فیزیولوژیک

این وضعیت به درمان خاصی نیاز ندارد ، تنها پزشک هر ۶ ماه یکبار زانوها را از نظر میزان اصلاح ویزیت می کند.

بیماری بلانت

چنانچه بیماری در مراحل ابتدایی خود باشد ، ممکن است بیمار به بریس (زانوبند) نیاز داشته باشد. بریس در بزرگسالان اثربخشی ندارد.

بیماری ریکتز

چنانچه کودک به ریکتز مبتلا باشد به فوق تخصص غدد و متابولیسم جهت ارزیابی و درمان ارجاع خواهد شد و بهتر است از نظر درگیری استخوانی ، پیگیری شود.

درمان جراحی

زانوی پرانتزی (ژنوواروم) فیزیولوژیک

در موارد نادری که زانوی پرانتزی فیزیولوژیک در نوپایان اصلاح نشود ، چنانچه به قدر کافی شدید باشد ؛ ممکن است بر اساس نظر پزشک به جراحی نیاز داشته باشد.

بیماری بلانت

اگر بیماری بلانت در کودک علی رغم استفاده از بریس پیشرفت کند ، ممکن است در ۴ سالگی به جراحی نیاز پیدا کند. جراحی در این سن می تواند از بدتر شدن زاویه و نیز از آسیب پایدار به استخوان درشت نی جلوگیری نماید.

در نوجوانان با بیماری بلانت ، حتما جراحی جهت اصلاح صورت می پذیرد.