آسیب تاندونهای روتاتور کاف شانه

آسیب تاندونهای روتاتور کاف شانه

آسیب تاندونهای روتاتور کاف شانه یکی از شکایات شایع بیماران درد شانه است.

شانه از چند مفصل به همراه چندین عضله و تاندون تشکیل شده است که این مجموعه اجازه دامنه حرکتی وسیعی به بازوی شما می دهد.

از آنجا که شانه از اجزاء متعدد تشکیل شده است، بنابراین مستعد آسیبهای متعدد و مختلفی است.

آسیب عضلات و تاندونهای اطراف شانه موسوم به روتاتور کاف (کلاهک چرخاننده شانه) یکی از علل شایع درد شانه است.

 

 

 

آناتومی شانه

شانه شما از سه استخوان تشکیل شده است: استخوان بازو (هومروس)، استخوان کتف (اسکاپولا) و استخوان ترقوه (کلاویکل).

سر استخوان بازو توسط  روتاتور کاف (که در بالا به آن اشاره شد) در حفره شانه حفظ می شود.

این عضلات و تاندونهای موسوم به روتاتور کاف از یک سمت به سر استخوان بازو متصل شده و پوششی را در اطراف آن ایجاد می کنند

و از سمت دیگر به استخوان کتف متصل می شوند.

بین قسمت بالایی استخوان کتف (به نام زائده آکرومیون) و تاندونهای روتاتور کاف، یک بالشتک کوچک حاوی مایع به نام بورس (bursa) برای کاهش اصطکاک بین تاندون و استخوان وجود دارد

که باعث می شود این تاندونها هنگام حرکات بازو آزادانه بلغزند و حرکت کنند.

 

توصیف بیماری روتاتور کاف شانه

روتاتور کاف یک منشاء شایع درد شانه است. درد ناشی از روتاتور کاف میتواند به علتهای زیر باشد:

• التهاب تاندون (تاندونیت): تاندونهای روتاتور کاف ممکن است دچار آزردگی یا آسیب شوند.
• التهاب بورس (بورسیت): بورس ممکن است ملتهب و متورم شده و باعث درد شود.
• گیرافتادگی تاندون (impingement): هنگام بالا بردن بازو تا ارتفاع شانه، فضای بین آکرومیون و تاندونهای روتاتور کاف تنگ می شود.
  در این وضعیت تاندون و بورس ممکن است زیر آکرومیون فشرده شده و دچار آزردگی و در نتیجه درد شوند.

 

علت آسیب تاندون روتاتور کاف

درد ناشی از روتاتور کاف هم در ورزشکاران جوان و هم در افراد میانسال شایع است.

ورزشکاران جوان به خصوص آنهایی که به ورزشهایی با حرکات بالای سر مانند شنا، بیس بال و تنیس می پردازند

و نیز افرادی که حرکات مکرر بالای سر و بلند کردن اجسام مانند نقاشی، کارهای ساختمانی و نصب کاغذ دیواری را انجام می دهند  مستعد آسیب روتاتور کاف می باشند.

گاهی هم درد به دنبال آسیبی جزئی ایجاد می شود و گهگاه نیز علت مشخصی ندارد.

 

علايم گیر افتادگی تاندون شانه

آسیب تاندونهای روتاتور کاف شانه معمولا باعث درد و تورم موضعی در جلوی شانه می شود. بالا بردن بازو ممکن است دردناک و سخت شود.

همچنین  پایین آوردن بازو از بالا می تواند باعث درد شود.

در ابتدا علائم ممکن است خفیف باشد. به همین علت بیماران معمولا در مراحل اولیه برای درمان مراجعه نمی کنند.

این علايم عبارتند از:

• درد خفیفی که هم در هنگام فعالیت و هم در حال استراحت وجود دارد
• دردی که از جلوی شانه به کنار بازو تیر می کشد
• درد ناگهانی هنگام بلند کردن و برداشتن اجسام
• در ورزشهای دارای حرکات بالای سر ممکن است هنگام پرتاب توپ یا سرویس زدن درد ایجاد شود

با تشدید مشکل علائم افزایش پیدا می کنند:

• درد هنگام شب
• کاهش قدرت و حرکت
• سختی در بردن دست به پشت کمر برای انجام کارهایی مانند بستن دکمه و زیپ

اگر درد به طور ناگهانی ایجاد شود، لمس شانه می تواند خیلی دردناک بوده و تمام حرکات شانه محدود و دردناک شود.

 

معاینه

شرح حال و معاینه بالینی

پس از اخذ شرح حال و سابقه پزشکی، پزشک شانه شما را معاینه می کند و نقاط دردناک را بررسی می کند.

برای اندازه گیری دامنه حرکتی شانه از شما خواسته می شود که شانه را در جهات مختلف حرکت دهید. همچنین قدرت بازوی شما معاینه می شود.

پزشک علاوه بر شانه، گردن شما را نیز معاینه می کند تا مطمئن شود که درد از مشکلات گردن مانند دیسک فشارنده بر عصب یا آرتروز نشات نمی گیرد.

 

تصویربرداری

سایر تستهایی که در تشخیص به پزشک کمک می کنند عبارتند از:

 

• رادیوگرافی ساده (x-ray)

  رادیوگرافی ساده، بافتهای نرم مانند روتاتور کاف را نشان نمی دهد.
  بنابراین در دردهای روتاتور کاف رادیوگرافی ساده معمولا نرمال است یا ممکن است یک زائده استخوانی کوچک را نشان دهد.
  یک جور نمای خاص رادیوگرافی به نام «outlet view» گاهی زائده استخوانی کوچکی را در لبه جلویی استخوان آکرومیون نشان می دهد.

 

 

• ام آر آی (MRI) و سونوگرافی

اینها روشهای خوبی برای بررسی بافتهای نرم مانند روتاتور کاف هستند
و می توانند تجمع مایع یا التهاب در بورس و روتاتور کاف را نشان دهند. در این بیماران گاهی پارگی ناکامل  روتاتور کاف هم دیده می شود.

 

درمان آسیب تاندونهای روتاتور کاف شانه

هدف درمان کاهش درد و بازگرداندن عملکرد طبیعی است.

سن، میزان فعالیت و وضعیت سلامت عمومی شما بر انتخاب برنامه درمانی موثر است.

درمان غیر جراحی

در اکثر موارد، ابتدا درمان غیر جراحی انجام می شود. با وجودیکه درمان غیر جراحی روتاتور کاف ممکن است چندین هفته تا چندین ماه طول بکشد،

بیشتر بیماران به تدریج رو به بهبودی می روند و به عملکرد عادی خود برمی گردند.

• استراحت : استراحت، تعدیل فعالیتها مانند پرهیزاز فعالیتهای بالای سر
• مسکن (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی) : داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن جهت کاهش درد و التهاب
• فیزیوتراپی : در فیزیوتراپی ابتدا بر بازگرداندن حرکات طبیعی شانه تمرکز می شود. ورزشهای کششی برای این منظور بسیار کمک کننده هستند.
  کشش مخصوص کپسول خلفی شانه، که می تواند دچار سفتی شده و باعث سختی در بردن دست به پشت کمر شود،
  در کاهش درد شانه بسیار موثر است (منظور از کپسول، لایه ای داخلی است که اطراف مفصل شانه را می پوشاند و منظور از خلفی، قسمت واقع در پشت شانه است).
  با بهبود درد، ورزشهای تقویتی عضلات روتاتور کاف آغاز می شود.
• تزریق کورتون : در صورتی که درد شما با استراحت، دارو وفیزیوتراپی بهتر نشود،
  تزریق کورتون همراه ماده بیحسی به داخل بورس زیر آکرومیون می تواند کمک کننده باشد و درد را برطرف کند.
  کورتون یک داروی ضد التهابی بسیار موثر است. همچنین تزریق کورتون می تواند باعث بهبود درد و علائم شود.

 

درمان جراحی

اگر درمان غیرجراحی موفقیت آمیزنباشد ممکن است درمان جراحی توصیه شود.

هدف از درمان جراحی ایجاد فضای بیشتر برای روتاتور کاف است. برای این منظور جراح قسمتی از بورس ملتهب را بر می دارد.

ضمنا ممکن است بخشی از استخوان آکرومیون هم برداشته شود (آکرومیوپلاستی قدامی).

به این جراحی، ساب آکرومیال دکامپرشن (subacromial decompression) هم گفته می شود.

 

جراحی به دو روش آرتروسکوپیک و جراحی باز قابل انجام است.

 

• روش آرتروسکوپیک : در این روش ابزار جراحی از طریق دو یا سه سوراخ کوچک که در اطراف شانه ایجاد می شود وارد شانه می شود.
  تصویر محل جراحی شانه  توسط دوربین فایبراپتیکی که از یک سوراخ وارد شده است روی یک صفحه نمایش مشاهده می شود.
  جراح در اکثر موارد قسمت جلویی آکرومیون به همراه قسمتی از بورس را خارج می کند.

همچنین اگرجراح مشکلات دیگری در شانه  مانند آرتروز مفصل بین ترقوه و آکرومیون،

التهاب تاندون عضله دو سر بازویی (تاندونیت بایسپس) یا پارگی نسبی روتاتور کاف مشاهده کند،در طی همین جراحی اقدام به درمان آن می کند.

• روش جراحی باز : در این روش برش کوچکی در قسمت جلوی شانه داده می شود تا آکرومیون و روتاتور کاف مستقیما مشاهده شوند.
• توانبخشی : پس از جراحی باید برای مدت کوتاهی از آویز شانه (sling) استفاده شود تا ترمیم تسریع شود.
  به محض اینکه درد شما اجازه دهد، اسلینگ برداشته می شود تا بتوانید ورزش و حرکات بازو را شروع کنید.

 

پزشک بر اساس نیاز شما و مشاهداتش در طی جراحی برنامه توانبخشی ای برای شما تجویزمی کند که شامل ورزشهایی برای بازگرداندن دامنه حرکتی مفصل شانه و قدرت بازو می باشد.

معمولا تا بهبود کامل درد ۲ تا ۴ ماه طول می کشد گه البته گاهی ممکن است تا یک سال هم به طول بینجامد.

 

 

 

منبع : سایت orthoinfo 

ترجمه شده توسط : دکتر مهرناز تبریزی