سندرم تونل کارپ تشخیص و درمان

سندرم تونل کارپ

درمان سندرم تونل کارپ : سندرم تونل کارپ یک وضعیت شایع است که باعث درد، بی حسی و گزگز دست و بازو می شود. این وضعیت زمانی که یکی از اعصاب مهم دست به نام عصب مدین هنگام عبور از کانال مچ تحت فشار قرار بگیرد ایجاد می شود.

در بیشتر بیماران سندروم تونل کارپ با گذر زمان بدتر می شود، لذا تشخیص و درمان سریع مهم است.  علایم اولیه با انجام اقداماتی ساده مانند پوشیدن آتل مچ دست یا اجتناب از فعالیت های خاص بهبود می یابند. اگر فشار روی عصب مدین ادامه پیدا کند، می تواند باعث آسیب عصبی و بدتر شدن علایم شود. برای جلوگیری از آسیب دائمی، جراحی جهت برداشتن فشار از روی عصب مدین در برخی بیماران توصیه می شود.

آناتومی تونل کارپ

تونل کارپ یک معبر باریک در ناحیه مچ دست است؛ به پهنای حدود یک اینچ. کف و طرفین تونل به وسیله استخوان های کوچک مچ تشکیل شده است. سقف تونل یک باند قوی همبندی به نام رباط عرضی کارپال است.

به خاطر محکم بودن مرزهای تونل کارپ، این تونل فضای کمی جهت کشش و افزایش اندازه دارد. عصب مدین یکی از مهمترین اعصاب دست است که از ریشه های گردنی منشا می گیرد. ریشه های عصبی با یکدیگر یک عصب واحد در بازو را تشکیل می دهند که بازو ، ساعد و تونل کارپ را طی مسیر می کند تا حس شصت و انگشتان سبابه، میانی و نصف انگشت حلقه را تامین کند.

این عصب همچنین کنترل عضلات اطراف شصت را به عهده دارد. نه تاندون که انگشتان دست را خم می کنند نیز از داخل این تونل عبور می کنند. این تاندون ها، تاندون های فلکسور (خم کننده) نامیده می شوند.

توصیف

سندرم تونل کارپ زمانی رخ می دهد که این تونل تنگ شود یا هنگامی که بافت های اطراف تاندون های فلکسور متورم و سبب فشار بر عصب مدین شوند. این بافت ها سینویوم نامیده می شوند. به صورت نرمال سینویوم تاندون های شما را لغزنده می کند، که حرکت انگشتان را راحت تر کند. هنگامی که سینوویوم متورم می شود، فضای بیشتری را در تونل کارپ اشغال می کند و به مرور زمان به عصب فشار می آورد. فشار غیر معمول بر عصب می تواند سبب درد، بی حسی، گزگز و ضعف در دست شود.

علل ایجاد بیماری سندرم تونل کارپ

بیشتر موارد سندروم تونل کارپ علت چندعاملی دارد. مطالعات نشان داده اند که بانوان و افراد مسن مستعد ابتلا به این وضعیت هستند.

سایر عوامل خطر بروز سندروم تونل کارپ شامل موارد زیر است:

• وراثت : این تونل در برخی افراد ممکن است کوچکتر باشد و یا تفاوت های آناتومیک باعث به وجود آمدن فضای کمتر برای عصب شود.
• استفاده مکرر از دست : تکرار حرکات مشابه دست و مچ یا فعالیت های طولانی ممکن است
  سبب آسیب تاندون های مچ شده و باعث تورم آنها شود که این مسائل باعث فشار روی عصب مدین می شود.
• وضعیت دست و مچ : انجام فعالیت هایی که سبب قرار دادن دست و مچ در وضعیت خمیده به بالا و پایین به مدت طولانی شود باعث فشار روی عصب می شود.
• حاملگی: تغییرات هورمونی حین حاملگی سبب تورم بافت های مچ دست می شود.
• شرایط پزشکی خاص : دیابت، روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) و عدم تعادل تیروئید وضعیت هایی هستند که با سندروم تونل کارپ همراهی دارند.

علائم بیماری سندرم تونل کارپ

• بی حسی، گزگز، سوزش و درد به صورت اولیه در شصت و انگشت سبابه، میانی و حلقه
• احساس گهگاهی شوک مانند که به انگشتان شصت، سبابه، میانی و حلقه انتشار یابد
• درد یا گزگز که به سمت ساعد یا شانه انتشار یابد
• ضعف در دست که سبب مشکل شدن انجام کارهای ریز مثل بستن دکمه می شود
• افتادن اشیا به علت ضعف، بی حسی یا از دست رفتن پروپریوسپشن (آگاهی از اینکه دست شما در کجای فضا قرار دارد)

در بیشتر بیماران، علائم سندروم تونل کارپ به آرامی شروع می شود، بدون اینکه علت اولیه ای داشته باشد.بسیاری از بیماران متوجه علائم متناوب می شوند. اما زمانیکه وضعیت بدتر شود، علائم با شدت بیشتری تکرار شده یا برای زمان بیشتری پایدار می مانند. علائم شبانه بسیار شایع هستند. علائم ممکن است بیماران را از خواب بیدار کند. علت این قضیه خوابیدن اکثر مردم در وضعیت خمیده مچ دست است.

علائم حین روز زمانی رخ می دهد که جسمی را برای زمانی طولانی نگه می دارید مانند استفاده از تلفن، رانندگی یا خواندن یک کتاب، بسیاری از بیماران می فهمند که علائمشان با تکان دادن دست بهتر می شود.

معاینه فیزیکی پزشکان برای سندرم تونل کارپ

معاینه بالینی: در حین بررسی شما، پزشک از سلامت عمومی ، سابقه بیماری های شما و علائم می پرسد.

پزشک به دقت دست و مچ شما را معاینه می کند و چند معاینه فیزیکی که شامل موارد زیر است را انجام می دهد:

• فشار دادن یا ضربه زدن روی عصب مدین در مچ دست جهت بررسی ایجاد بی حسی و گزگز در ناحیه (نشانه تینل)
• خم کردن و نگه داشتن مچ برای بررسی بی حسی یا گزگز در دست ( فالن)
• بررسی حساسیت حسی نوک انگشتان و دست شما زمانیکه چشم هایتان بسته است.
• بررسی ضعف عضلات اطراف شصت
• توجه به آتروفی عضلات اطراف شصت. در موارد پیشرفته این عضلات واضحا کوچک می شود.

معاینه پزشک برای تشخیص سندرم تونل کارپ

آزمایشات تشخیص سندرم تونل کارپ

• آزمایشات الکتروفیزیولوژیکال : این آزمایشات به پزشک کمک می کند که نحوه کارکرد عصب مدین و بروز فشار بالا روی آن را بررسی کند.
  این تست همچنین کمک می کند که آیا حالت دیگر عصبی مانند نوروپاتی یاتحت فشار قرار گرفتن عصب در نقطه دیگر باعث ایجاد علائم شده است یا خیر.
  این آزمایشات شامل موارد زیر است:
• مطالعات هدایت عصبی (NCS) : این آزماش سیگنال های انتقالی از اعصاب دست و بازوی شما را اندازه گیری می کند
  و بررسی می کند که آیا انتقال پیام عصبی موثر انجام می گیرد یا خیر؟
  این مطالعه به پزشک کمک می کند که روش درمان را تعیین و شدت بیماری شما را ارزیابی کند.
• الکترومیوگرام(EMG) : این تست فعالیت های عصبی عضله را محاسبه می کند.
  این مطالعه نشان می دهد که آیا آسیب عسبی و عضلانی وجود دارد یا خیر؟

بررسی عصب های دست با دستگاه الکترومیوگرام

• سونوگرافی : این تست از امواج صوتی با فرکانس بالا جهت ساخت تصویر استخوان و بافت ها استفاده می کند.
  پزشک ممکن است جهت یافتن نشانه های فشار بر عصب مدین سونوگرافی درخواست کند.
• تصویربرداری اشعه ایکس : گرافی عکس عناصر متراکم مانند استخوان را نشان می دهد.
  اگر شما محدودیت حرکت مچ یا درد مچ دارید، پزشک برای رد کردن سایر علل از جمله آرتریت، آسیب رباطی و یا شکستگی عکس ساده درخواست می کند.
• MRI : این مطالعه اطلاعات بهتری از بافت نرم نشان می دهد.
  پزشک برای بررسی سایر علل علائم شما و یا توجه به بافت های غیر نرمال که ممکن است به عصب مدین فشار بیاورند،
  ام آر آی درخواست می کند. این تست همچنین به پزشک کمک می کند که آیا مشکل در خود عصب وجود دارید یا خیر؟
  این مشکلات شامل اسکار یک ضایعه عصبی و تومور می باشد.

درمان سندرم تونل کارپ

گرچه این بیماری یک پروسه تدریجی است، بیشتر بیماران با سندروم تونل کارپ بدون درمان به تدریج بدتر می شوند.

به این خاطر مهم است که هرچه زودتر توسط پزشک خود بررسی و بیماری تشخیص داده شود.

در مراحل اولیه ممکن است بتوان جلوی پیشرفت بیماری را گرفت و یا آن را کند کرد.

درمان غیر جراحی سندرم تونل کارپ

اگر بیماری به موقع تشخیص و درمان انجام شود علائم بدون جراحی بهبود می یابند.

اگر علائم بیماری شما غیراختصاصی است پزشک درمان غیرجراحی را توصیه می کند.

این درمان ها شامل موارد زیر است:

• بریس یا آتل: پوشیدن یک بریس مانع از خم شدن مچ دست شما حین خواب می شود.
  قرار دادن مچ دست در حالت مستقیم فشار را بر عصب مدین در تونل کارپ کاهش می دهد.
  پوشیدن آتل در هنگام فعالیت های تشدید کننده درد توصیه می شود.
• داروی ضد التهاب غیراستروئیدی: داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند سبب کاهش درد و التهاب شما شوند.
• تغییر فعالیت ها: علائم زمانی تشدید می شوند که دست یا مچ شما مدت زمان طولانی در یک حالت خاص مانند خم به پایین یا بالا قرار گیرد.
  اگر شغل یا فعالیت تفریحی شما سبب تشدید علائمتان می گردد،
  تغییر یا بهینه سازی فعالیت ها می تواند جلوی پیشرفت بیماری را گرفته و حتی آن را متوقف کند.
  در بعضی موارد این کار شامل تغییر محل کار است.
• تمرینات سرخوردگی عصب: بعضی بیماران از تمرینات خاصی که سبب بهبود حرکت آزادانه عصب مدین در تونل کارپ می شود، سود می برند.
  تمرینات خاص توسط پزشک یا درمانگر تجویز می شود.
• تزریق استروئید: کورتیکواستروئید یا کورتیزون یک ضد التهاب قوی است که می تواند در تونل کارپ تزریق شود.
  اگرچه این تزریقات سبب کاهش علائم دردناک یا کاهش عود بیماری می شوند، اما گاهی اثر آن موقتی است.
  یک تزریق کورتیزون توسط پزشک می تواند جنبه تشخصی هم داشته یاشد.

درمان جراحی سندرم تونل کارپ

اگر درمان غیرجراحی پس از مدتی سبب بهبود علائم نشود، پزشک توصیه به جراحی می کند.
تصمیم به انجام جراحی بسته به شدت علائم بیماری و شدت درد و بی حسی دارد.
در موارد طول کشیده با بی حسی ثابت و از بین رفتن عضلات اطراف شصت، جراحی برای جلوگیری از آسیب دائم انجام می گیرد.

روش جراحی

این جراحی آزاد سازی تونل کارپ نامیده می شود.

دو تکنیک جراحی باز و آندوسکوپیک وجو دارد که هدف هردو کاهش فشار بر عصب مدین به وسیله برش رباط عرضی سقف کانال است.

جراحی سبب افزایش فضای تونل و کاهش فشار بر عصب می شود.

جراحی معمولا به صورت سرپایی انجام می شود. می توان از بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی ناحیه ای استفاده کرد.

نتایج جراحی باز و آندوسکوپیک مشابه است.

روند بهبودی پس از جراحی سندرم تونل کارپ

بلافاصله بعد از جراحی، بیمار تشویق به بالا بردن دست بالاتر از حد قلب و حرکت انگشتان جهت کاهش تورم و جلوگیری از خشکی مفصلی می شود.

شما انتظار مقداری درد، تورم و خشکی بعد از جراحی خواهید داشت. قرمزی کوچک در کف دست شما ممکن است هفته ها تا ماهها ادامه پیدا کند.

قدرت چنگ زدن و گرفتن اشیا دو تا سه ماه پس از جراحی باز می گردد.

اما اگر وضعیت عصب مدین شما بسیار بد باشد، قدرت گرفتن اشیا تا ۶-۱۲ ماه باز نمی گردد.

شما ممکن است نیاز به پوشیدن آتل برای چندین هفته داشته باشید.

اگرچه اجازه خواهید داشت که فعالیت های سبک مانند فعالیت های روزمره، بلند کردن اشیا سبک و مشت کردن دست را بلافاصله پس از جراحی را انجام دهید.

عوارض

اگرچه در اکثر جراحی ها عوارض تا حدودی وجود دارند ولی پزشک سعی در کاهش عوارض می کند. عوارض شایع شامل موارد زیر است:

• خونریزی
• عفونت
• آسیب عصبی

نتایج

علائم اکثر بیماران پس از جراحی بهبود می یابد. اگرچه بهبودی کامل تدریجی است و تا یک سال طول می کشد.

اگر درد و ضعف شدید بیش از دو ماه ادامه داشته باشد، پزشک شما را به یک کاردرمانگر جهت تسریع بهبودی ارجاع می دهد.

اگر وضعیت دیگری مانند آرتریت یا تاندونیت که سبب درد و خشکی مچ شده باشد دارید، سرعت بهبودی شما کاهش می یابد.

در موارد طول کشیده سندروم تونل کارپ با از بین رفتن حس شدید دست و از بین رفتن عضلات اطراف شصت بهبودی آرام تر است.

برای این بیماران بهبودی کامل ممکن نیست. گهگاه این سندروم عود می کند؛ اگرچه نادر است. اگر این اتفاق رخ دهد، نیاز به درمان اضافی و یا جراحی مجدد خواهید داشت.

سنجش تراکم استخوان

منبع : سایت orthoinfo  ( درمان سندرم تونل کارپ )

ترجمه شده توسط : دکتر محمد احمدی دستگردی