فلج ارب (فلج زایمانی شبکه بازویی)
فلج ارب (فلج زایمانی شبکه بازویی)
فلج ارب (فلج زایمانی شبکه بازویی) Erb’s palsy نوعی فلج شبکه بازویی از زمان تولد است.
نام این بیماری از نام یکی از پزشکانی که ابتدا این مشکل را توصیف کردند یعنی ویلهلم ارب گرفته شده است.
شبکه بازویی (brachial plexus) یک شبکه عصبی نزدیک گردن است که همه اعصاب اندام فوقانی،
یعنی اعصابی که حرکت و حس را به شانه، بازو، دست و انگشتان میدهند از آن منشعب می شوند.
Palsy به معنای ضعف است و فلج زایمانی شبکه بازویی باعث ضعیف شدن بازو و از دست رفتن حرکت آن می شود .
یک یا دو نفر از هر ۱۰۰۰ نوزاد به این مشکل مبتلا می شوند.
این وضعیت اغلب به دنبال کشیده شدن گردن نوزاد به یک سمت در طی یک زایمان دشوار ایجاد می شود.
در بیشتر کودکان مبتلا به فلج شبکه بازویی ارب، حرکت و حس بازوی آسیب دیده هر دو اغلب با تمرین‌های فیزیوتراپی روزانه بهبود خواهند یافت.
والدین نقش فعالی در کمک به فرزند خود در رسیدن به بیشترین عملکرد ممکن در بازوی آسیب دیده ایفا می کنند.
این نوزاد دچار فلج زایمانی شبکه بازویی است. بازو به داخل به سمت بدن چرخیده است و نوزاد نمیتواند بازو را به خوبی حرکت دهد.
آناتومی شبکه بازویی
برای تشکیل شبکه بازویی، عصبهای مربوط به شانه، بازو، دست و انگشتان ابتدا از نخاع شروع شده، از بین مهره های گردن عبور می کنند
و در طول قسمت جانبی گردن، نزدیک شانه، این اعصاب با هم ادغام می شوند .
سپس از آنها شاخه های متعدد منشعب می شود که این شاخه های عصبی با هم یک «سیستم بزرگراهی» یا «شبکه» اعصاب را تشکیل میدهند که به آن شبکه بازویی گفته می شود.
این سیستم اعصاب , از پشت استخوان ترقوه عبور کرده و وارد دست می شود.
از نظر موقعیت مکانی شاخه های مختلف شبکه بازویی در گردن، آن شاخه های عصبی که به شانه می‌روند
در محل بالاتری نسبت به عصبهای مربوط به دست و انگشتان قرار می گیرند.
اعصاب مربوط به حس و حرکت دست و انگشتان جایگاه پایینتری در گردن دارند و سپس در عمق زیر بغل جای می گیرند.
شبکه بازویی شبکه ای در هم تنیده از عصبهاست که حرکت و حس شانه، بازو و دست را کنترل می کنند.
توصیف بیماری فلج ارب
در بیشتر موارد فلج زایمانی شبکه بازویی، اعصاب قسمت بالایی شبکه بازویی دچار آسیب می شوند.
آسیب این قسمت شبکه به عنوان فلج ارب (Erb’s palsy) شناخته می شود.
در این آسیب ممکن است نوزاد قادر به حرکت شانه نباشد، اما توانایی حرکت انگشتان خود را دارد.
در صورتی که هم اعصاب قسمت بالایی و هم اعصاب قسمت پایینی شبکه بازویی دچار کشیدگی و آسیب شوند، وضعیت معمولا جدی تر از فلج ارب است
و به نام فلج زایمانی «کلی» یا «کامل» شبکه بازویی نامیده می شود.
این کودک نوپا دچار فلج زایمانی شبکه بازویی است که باعث ضعف بازوی راست شده است.
کودک نمیتواند برای گرفتن جسمی بالای سر بازوی راست خود را بالا ببرد.
به طور کلی چهار نوع آسیب عصبی وجود دارد. همه انواع می‌توانند هم زمان در یک نوزاد رخ دهند.
علایم آسیب عصبی در تمام انواع آسیب در فلج ارب (فلج زایمانی شبکه بازویی) یکسان بوده و شامل از دست رفتن حس، و فلج نسبی یا کامل می باشد.
این شدت آسیب است که هم بر تصمیمات درمانی و هم بر میزان بهبودی تاثیر می گذارد.
-
نورآپراکسی (Neurapraxia)
آسیب کششی که به عصب ” شوک ” وارد می کند اما آن را پاره نمی کند متداول‌ترین نوع آسیب عصب است و
نورآپراکسی نامیده می شود. این آسیب‌ها معمولا ظرف ۳ ماه به خودی خود بهبود می یابند.
این نوع آسیب شبکه بازویی میتواند در بزرگسالان و نیز در نوزادان اتفاق بیفتد. برای مثال، این اتفاق ممکن است
در طی بازی برای بازیکنان فوتبال رخ دهد که اصطلاحا به آن آسیب «برنر» یا «استینگر» می‌گویند.
-
نوروما (Neuroma)
آسیب کششی که به برخی از الیاف عصبی آسیب وارد کند ممکن است منجر به ایجاد بافت جوشگاه (بافت اسکار) شود.
این بافت زخمی میتواند بر روی قسمت باقیمانده سالم عصب فشار وارد کند. این نوع آسیب نوروما نا میده می شود.
این موارد معمولا با بهبودی نسبی، نه کامل، همراه هستند.
-
پارگی (Rupture)
پارگی، یک آسیب کششی است که باعث می شود عصب از هم گسسته شود (پاره‌شود).
این نوع آسیب به خودی خود بهبود نخواهد یافت.
-
کندگی عصب (Avulsion)
کندگی عصب به معنی کنده شدن عصب از نخاع است. پارگی عصب و کندگی عصب جدی ترین انواع آسیب‌های عصبی هستند.
پارگی عصب را ممکن است بتوان توسط پیوند عصب از عصب دیگری از کودک،
ترمیم کرد اما ترمیم کندگی عصب از نخاع امکانپذیر نیست.
در برخی موارد، شاید این امکان وجود داشته باشد که با استفاده از یک عصب از ماهیچه دیگری به عنوان دهنده ، بخشی از عملکرد بازو را احیا کرد.
علت فلج ارب (فلج زایمانی شبکه بازویی)
آسیب کششی شبکه بازویی در نوزادان معمولا در حین زایمان دشوار،
مانند زایمان یک نوزاد درشت، زایمان بریچ (وارونه) ، یا زایمان طول کشیده رخ می‌دهد.
همچنین ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که در طی زایمان عارضه ای ایجاد شود که نیاز باشد هر چه سریعتر نوزاد خارج شود
و در نتیجه فردی که به زایمان کمک می کند برای تسریع کار مقداری نیرو برای بیرون کشیدن نوزاد از مجرای تولد بکار گیرد.
اگر یک طرف گردن نوزاد کشیده شود، اعصاب موجود در آن سمت گردن نیز ممکن است کشیده شده و آسیب ببینند.
علائم فلج زایمانی شبکه بازویی
علائم آسیب زایمانی شبکه بازویی عبارتند از:
- ضعف در یک اندام فوقانی
- از دست دادن حس آن اندام فوقانی
- فلج نسبی یا کامل بازوی مبتلا
معاینه
فلج شبکه بازویی در نوزاد معمولا توسط متخصص اطفال با توجه به معاینه کودک و وجود ضعف در بازو تشخیص داده می شود.
پزشک ممکن است درخواست رادیوگرافی، سونوگرافی و یا سایر روشهای تصویربرداری مانند MRI نماید
تا بفهمد آیا آسیبی به استخوان‌ها و مفاصل گردن و شانه وارد شده است یا خیر. آسیب عصب میتواند بر رشد و تکامل شانه تاثیر بگذارد.
همچنین ممکن است برای بررسی شدت آسیب عصب تست نوار عصب و عضله (EMG-NCS) انجام شود.
درمان بیماری فلج ارب (فلج زایمانی شبکه بازویی)
از آنجا که اغلب نوزادان با آسیب زایمانی شبکه بازویی خود به خود بهبود می‌یابند،
پزشک کودک شما را مکررا پیگیری و معاینه خواهد کرد تا ببیند آیا اعصاب آسیب دیده در حال بهبود هستند یا نه.
رشد و بهبودی عصب خیلی به آهستگی صورت میگیرد، به همین دلیل ممکن است بهبودی کامل تا ۲ سال به طول بینجامد.
درمان غیر جراحی
فیزیوتراپی روزانه روش درمانی اصلی برای فلج ارب است .
از آنجا که یک نوزاد نمیتواند بازوی آسیب‌دیده را به تنهایی حرکت دهد،
والدین می بایست نقش فعالی در حفظ انعطاف پذیری مفاصل و عملکرد عضلات سالم ایفا کنند.
پزشک یا فیزیوتراپیست به شما یاد می‌دهد که چگونه با کودک تمرین کنید تا بازوی کودک را در شرایط خوب نگه دارید .
فیزیوتراپی روزانه و ورزشهای دامنه حرکتی از سن حدود سه هفتگی نوزاد شروع می شود
و در طی روز به دفعاتی که امکانپذیر است انجام می شود.
این تمرینات دامنه حرکتی را در شانه، آرنج، مچ و دست حفظ کرده و مانع از خشک شدن و سفتی مفاصل می شوند .
درمان جراحی
اگر در ۳ تا ۶ ماه اول هیچ بهبودی اتفاق نیفتد، پزشک شما ممکن است برای بهتر شدن پیامد، جراحی بر روی اعصاب را پیشنهاد دهد.
میکروسرجری
در میکروسرجری جراحان اغلب از میکروسکوپهای با قدرت بالا و ابزارهای تخصصی ظریف استفاده می کنند.
جراحی عصب معمولا باعث برگشت کامل و نرمال عملکرد اندام نمی شود و معمولا در شیرخواران بزرگتر کمک کننده نیست .
- پیوند عصب: بسته به آسیب عصب، ممکن است بتوان پارگی عصب را با استفاده از یک گرافت عصبی از یک عصب دیگر کودک، ترمیم نمود.
- انتقال عصب: در برخی موارد ممکن است این امکان وجود داشته باشد که با استفاده از یک عصب از ماهیچه دیگری به عنوان دهنده، بخشی از عملکرد بازو را احیا کرد .
از آنجا که اعصاب خیلی کند بهبود می‌یابند، ممکن است ماهها یا حتی سالها طول بکشد
تا اعصاب آسیب دیده ای که در ناحیه گردن ترمیم شده اند به عضلات ساعد و دست برسند.
بعد از عمل جراحی، پزشک یا فیزیوتراپیست به شما تمرینات توان بخشی را جهت انجام در منزل آموزش میدهند تا قدرت و دامنه حرکت بازوی کودک بهتر شود.
سایر روشهای جراحی
دیگر روشهای جراحی که در درمان فلج زایمانی شبکه بازویی ممکن است به کار روند شامل موارد زیر است :
آزاد کردن مفاصل دچار خشکی: وقتی مفاصل دچار خشکی شده باشد میتوان با آزاد کردن بافت نرم سفت و ضخیم
در اطراف مفاصل شانه و آرنج امکان حرکت بیشتری به این مفاصل داد.
انتقال تاندون: برای بهبود توانایی بالا بردن بازو ،
تاندون یک عضله سالم از محل اتصال طبیعی خود جدا شده و در عوض به ناحیه شانه منتقل و متصل می شود .
پیامد فلج ارب (فلج زایمانی شبکه بازویی)
در بسیاری از کودکان با آسیب‌های شبکه بازویی نهایتا میزانی از ضعف در شانه، بازو یا دست باقی خواهد ماند.
ممکن است در سیر درمان روشهای جراحی دیگری جهت بهتر کردن عملکرد کودک قابل انجام باشند.
با رشد کودک، پزشک گزینه‌های مختلف درمان را با شما در میان خواهد گذاشت و اقدامی مناسب براساس شرایط خاص کودک در نظر خواهد گرفت.
این کودک که دچار فلج زایمانی شبکه بازویی بوده است همچنان دچار ضعف در شانه، بازو و دست است.
زندگی با فلج ارب
در برخی کودکان، بازوی آسیب دیده به طور قابل توجهی کوچکتر از بازوی سالم است.
این اتفاق به این دلیل می‌افتد که اعصاب بر رشد عضو تاثیر دارند.
اگرچه بازوی آسیب دیده همچنان همزمان با رشد کودک رشد می کند ،
ولی سرعت رشد آن کمتر است و تفاوت اندازه دو بازو با بالا رفتن سن کودک بیشتر نمایان می شود .
کودکان بسیار انطباق پذیر هستند. به عنوان والدین کودک،
حمایتگر و مشوق باشید و بر روی آن چه که فرزندتان میتواند انجام دهد تمرکز کنید.
این کار به کودک شما کمک می کند تا عزت‌نفسی سالم داشته باشد و کمتر تحت تاثیر محدودیتهای فیزیکی خود قرار گیرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.