پی آر پی زانو (PRP) درمان غیرجراحی آرتروز، آسیب منیسک و رباط زانو

آمادگی های قبل از تزریق پی آر پی (PRP)

• رعایت نکات تغذیه ای: بهتر است از حدود یک هفته قبل از تزریق غذاها و مکمل هایی با خواص رقیق کنندگی خون مثل ویتامین E، ویتامین A، سیر، تخم کتان، روغن جگر ماهی و مولتی ‌ویتامین‌ها را مصرف نکنید و نیز از مصرف غذاها و ترکیبات دارویی تهیه شده از زردچوبه و زنجبیل که خواص ضد التهابی دارند، پرهیز کنید. مصرف مکمل های ویتامین دی و آهن منعی ندارد و می تواند مفید هم باشد.
• مصرف داروهای مسکن از دسته ضد التهاب های غیراستروئیدی (NSAID) مثل دیکلوفناک (ولتارن)، ناپروکسن، ایبوپروفن (ادویل، ژلوفن و نوافن)، ایندومتاسین، مفنامیک اسید، ملوکسیکام، پیروکسیکام، کتورولاک، سلکوکسیب (سلبرکس) از پنج روز قبل از تزریق استفاده نشود.

مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی قبل از انجام PRP ممنوع است

• داروهای رقیق کننده خون مثل آسپرین، وارفارین، هپارین، پلاویکس و … نیز با مشورت پزشک تجویز کننده پنج روز قبل و بعد از تزریق استفاده نشود.
• کورتیکواستروئید های تزریقی مثل بتامتارون، دگزامتازون، متیل پردنیزولون، تریامسینولون و خوراکی مثل پردنیزولون یک هفته قبل از تزریق قطع شود و تا یک هفته بعد از تزریق نیز استفاده نشود.
• در روز تزریق آب و مایعات فراوان بنوشید و ناشتا نباشید و بهتر است، مواد قندی مثل شکلات همراه داشته باشد.
• مصرف استامینوفن و داروهای مسکن مخدری منعی ندارد.
• پوشیدن لباس راحت و نیز همراه داشتن همراه در روز تزریق را فراموش نکنید.

مراقبت های بعد از تزریق پی آر پی زانو (PRP)

• داروهای و مواد غذایی ذکر شده در بالا تا یک هفته بعد از تزریق استفاده نشوند؛ البته داروهای ضد انعقاد در بیماران قلبی می توان ۷۲ ساعت بعد از تزریق مصرف شود.
• ممکن است بعد از پی آر پی به صورت موقت درد افزایش یابد؛ برای کاهش این درد بهتر است ۴۸ ساعت بعد از تزریق به مدت هر دو الی سه ساعت از کمپرس یخ به مدت ده الی بیست دقیقه در زانو و اطراف آن استفاده کرد. استفاده از یخ و گرما در دو روز اول توصیه نمی شود.
• کنترل درد باید از طریق روش های فیزیکی مثل کمپرس یخ و یا داروهایی مثل استامینوفن و مسکن های مخدری صورت پذیرد.
• بریس یا زانوبند، به مدت یک هفته بعد از تزریق هم نتایج درمان را بهتر می کند و هم از احتمال دردهای بعد از تزریق می کاهد.
• وزن گذاری روی مفصل در دو روز اول بعد از تزریق به حداقل ممکن برسد و فعالیت فرد به کارهای ضروری محدود گردد. بعد از دو روز هم تا ده روز فعالیت شدید و پیاده روی ها سنگین و فعالیت های ورزشی ممنوع است و نتایج تزریق پی آر پی را تحت تاثیر قرار میدهد.
• دو هفته بعد از تزریق باید فعالیت های روزانه به حالت قبل برگردد و با تجویز و تحت نظارت پزشک متخصص، ورزش های مخصوص جهت تقویت و توانبخشی زانوها شروع شود.
• بعد از ۲۴ ساعت از تزریق می توان پانسمان محل تزریق را برداشت و استحمام کرد؛ اما باید توجه داشت که مفصل تزریق شده نباید در معرض آب داغ قرار گیرد.
• مصرف کافئین و سیگار کشیدن قبل و بعد از تزریق به حداقل ممکن کاهش داده شود.
• رانندگی در سه روز اول مطلقا و بعد از آن تا یک هفته به صورت محدود و کوتاه مدت انجام شود.
• رعایت هرچه بیشتر بهداشت زانو، مثل دو زانو چهار زانو ننشستن، استفاده از توالت فرنگی، پیاده روی نکردن در سطوح شیب دار و نا هموار می تواند به تاثیر بیشتر این روش درمانی و اثر طولانی تر و ماندگارتر آن کمک بسزایی کند.

عوارض تزریق PRP (پی آر پی) چیست؟

• پی آر پی مثل هر تزریق مفصلی دیگری با ریسک عفونت همراه است. البته اگر مراحل آماده سازی PRP و تزریق در شرایط استاندارد و استریل صورت گیرد، ریسک عفونت بسیار بسیار کم است؛ اما تورم و قرمزی و درد شدید مفصل به خصوص اگر به صورت تاخیری و با فاصله چند روزه از تزریق اتفاق بیوفتد، می تواند از علائم عفونت باشد و باید با مراجعه به پزشک خود، این مساله بررسی گردد.
• شایعترین عارضه بعد از تزریق پی آر پی مفصلی، درد و خشکی موقت مفصلی است، که البته در کمتر از ۵۰ درصد موارد تزریق پی آر پی این خشکی و درد اتفاق می افتد. با رعایت این مراقبت ها و استراحت بعد از تزریق که در بالا اشاره شد، می توان وقوع این درد و خشکی را به حداقل رساند و در صورت وقوع نیز آن را کنترل کرد.
• واکنش های حساسیتی و درد و قرمزی محل سوزن مثل هر تزریق دیگری ممکن است، دیده شود.

محدودیت ها و ممنوعیت های تزریق پی آرپی

• انجام پی آرپی در افرادی که دچار عفونت فعال سیستمی و یا عفونت در محل تزریق هستند، ممنوع است.
• تزریق پی آر پی در افراد مبتلا به سرطان و کسانی که مدت کوتاهی از درمان سرطانشان گذشته است، ممنوع است.
• پی آر پی در افرادی که دچار اختلالات خونریزی دهنده و اختلال عملکرد پلاکتی دارند، ممنوع است.
• پی آر پی در افرادی که دچار کم خونی شدید هستند، ممنوع است.
• پی آر پی در افراد مبتلا به پارکینسون و فلج مغزی ممنوع است.

پاسخ به پرسش های رایج تزریق پی آر پی زانو

انجام مراحل پی آر پی چقدر به طول می انجامد؟

از شروع خونگیری تا آماده سازی پلاسمای غنی از پلاکت تا تزریق نهایی فرآورده در مفصل زانو بین ۱ تا یک و نیم ساعت به طول می انجامد.

چه مدت بعد از تزریق پی آر پی می توان اثر ان را دید؟

بر خلاف سایر تزریق های داخل مفصلی مثل کورتون و ژل هیالورونیک، اثر درمانی تزریق مفصلی پی آر پی کندتر بوده و از ده روز بعد از تزریق آغاز می شود و برای مشاهده حداکثر اثر تزریق بیش از یکی دو ماه زمان نیاز است.

ماندگاری اثر درمانی تزریق پی آر پی در آرتروز زانو چقدر است؟

بسته به شدت بیماری (درجه آرتروز) و نیز عواملی چون پاسخ دهی بدن بیمار و مهمتر از آن مراقبت های بعد از تزریق و توانبخشی و ورزش درمانی بعد از تزریق اثر پی آر پی به طور میانگین می تواند بین ۹ ماه تا یکسال دوام داشته باشد. در موارد کشیدگی و آسیب رباط صلیبی و منیسک و نرمی کشکک در صورت توانبخشی مناسب، می توان چندین سال را بدون نیاز به تکرار تزریق طی کرد.

چه تعداد نوبت پی آر پی مفصلی نیاز است و فواصل تزریق چقدر است؟

تعداد تزریق بسته به میزان پاسخ دهی بیمار به درمان و شدت و نوع بیماری متفاوت است، اما معمولا بین یک تا سه تزریق انجام می شود و اکثر بیماران با دو تزریق بهبود کافی و قابل توجهی را ذکر می کنند. فواصل تزریق بین سه هفته تا یک ماه است.

آیا پی آر پی همان تزریق سلول بنیادی است؟

خیر، پی آر پی با توجه به استفاده از سلول های پلاکت، نوع سلول درمانی است. اما سلول درمانی با سلول بنیادی متفاوت است و متاسفانه گاهی از این اصطلاح غلط و غیر علمی برای تزریق پی آر پی استفاده می شود. تزریق سلول های بنیادی در آرتروز هنوز در مراحل تحقیقاتی است و با توجه به ریسک بالای سرطان و نیز هزینه بسیار بالا، مورد تایید و استقبال قرار نگرفته است.

برای تزریق پی آر پی به چه پزشک متخصصی مراجعه کنیم؟

پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، متخصص طب ورزشی، متخصص ارتوپدی و فوق تخصص روماتولوژی می توانند، تزریق های مفصلی همچون PRP را انجام دهند؛ اما با توجه به اهمیت توانبخشی و ورزش بعد از تزریق پی آر پی، پزشکان متخصص طب فیزیکی و پزشکی ورزشی گزینه های مناسب تری برای انجام این تزریق می باشند.

آیا پی آر پی باعث کم خونی می شود؟

خیر. خونگیری در تزریق PRP بین ۳۰ تا ۶۰ سی سی است و این مقدار، به زودی توسط بدن جایگزین خواهد شد.

هزینه تزریق پی آر پی زانو چقدر است؟

بسته به نوع و قیمت کیت مصرفی برای آماده سازی PRP در زمان نگارش این مطلب (سال ۱۴۰۱) هزینه تزریق پی آر پی (PRP) در مفصل زانو با احتساب قیمت کیت، بین یک و نیم تا دو میلیون تومان برای هر مفصل در هر جلسه می باشد.

آیا تزریق پی آر پی در زانو درد دارد؟

با توجه به بی حسی موضع تزریق و نیز استفاده از سونوگرافی در تزریق مفصلی در تعیین محل دقیق تزریق، تزریق اولیه با درد مختصری همراه است. اما همانطور که قبل تر توضیح داده شد، برخی بیماران در چند روز اول بعد از تزریق، افزایش درد و خشکی در مفصل را تجربه می کنند، که برای رعایت آمادگی های بعد از تزریق به حداقل رسیده و خیلی زود رفع خواهد شد.

چه مدت بعد از پی آر پی می توان فعالیت ورزشی را آغاز کرد؟

بعد از گذشت حدود یک ماه از تزریق کم کم می توان به فعالیت عادی برگشت و ورزش را شروع کرد؛ برای شروع ورزش بخصوص ورزش حرفه ای، مشورت با پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و یا پزشکی ورزشی ضروری است.

آیا بیمه ها هزینه پی آر پی را پرداخت می کنند؟

بیمه های پایه پرداختی جهت تزریق پی آر پی ندارند، اما برخی بیمه های تکمیلی و نیز بیمه بانک ها این خدمت را پوشش داده و هزینه آن را به بیماران پرداخت خواهند کرد.

بهترین مرکز در تهران و کرج برای انجام پی آر پی زانو کجاست؟

در تهران و در کلینیک درد مداوا همچنین کلینیک استقلال تهران، تزریق پی آر پی توسط دکتر محمد رسول نظام آبادی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و فلوشیپ ستون فقرات، با بالاترین کیفیت و استاندارد و تحت هدایت سونوگرافی تزریق می گردد. در کلینیک درد مداوا، ماهانه بیش از ۱۰۰ تزریق پی آر پی مفصلی انجام می شود و یکی از مراکز پیشگام و پیشرو در این زمینه است. همچنین دکتر نظام آبادی در فردیس کرج برای بیماران استان البرز در مرکز جامع طب فیزیکی و توانبخشی نشاط، بزرگترین و مجهزترین مرکز جامع توابخشی کشور، این تزریق را انجام می دهند.