درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی
درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی شامل چندین روش موثر است که میتواند به کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل کمک کند. یکی از اصلیترین روشها کاهش وزن و تغییر در سبک زندگی است که فشار روی زانو را کاهش میدهد. ورزشهای ملایم مانند پیادهروی، شنا و تمرینات تقویتی عضلات اطراف زانو میتوانند به بهبود انعطافپذیری و استحکام مفصل کمک کنند. مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب آرتروز مفید است. فیزیوتراپی و تمرینات خاص زیر نظر متخصص فیزیوتراپی نیز به بهبود حرکت و کاهش درد کمک میکند.
استفاده از زانو بند و کفیهای طبی برای کاهش فشار و حمایت از مفصل توصیه میشود. تزریق کورتیکواستروئید یا اسید هیالورونیک، پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به داخل مفصل میتواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند. روشهای مکمل مانند طب سوزنی، ماساژ و استفاده از مکملهای غذایی مانند گلوکوزامین و کندرویتین نیز ممکن است مفید باشد. تغذیه مناسب با مصرف مواد غذایی ضدالتهاب مانند ماهیهای چرب، سبزیجات و میوهها به بهبود علائم کمک میکند. مشاوره منظم با پزشک و پیگیری درمانهای توصیهشده میتواند به مدیریت موثر آرتروز زانو و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند. در این نوشته دکتر روژین نیک رای در مورد درمان آرتروز زانو بدون جراحی ، علائم و نشانههای آرتروز زانو توضیحاتی داده اند.
درمان ساییدگی زانو بدون جراحی
درمان ساییدگی زانو بدون جراحی مطلبی است که در این مقاله به آن می پردازیم. آرتروز زانو یکی از شایعترین مشکلات اسکلتی و عضلانی در بین افراد میانسال و سالمند میباشد. بر اساس مطالعات، شیوع آرتروز در جامعه ایرانی حدود بیست درصد است. با توجه به افزایش میانگین سنی جامعه، افزایش شیوع چاقی و سبک زندگی بدون تحرک، شاهد افزایش شیوع آرتروز زانو در سالهای آتی خواهیم بود. به همین منظور روش های گوناگون درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی توسعه یافته اند.
آرتروز میتواند تمام مفاصل بدن را درگیر کند اما زانو، لگن، ستون فقرات و دست بیش از سایر مفاصل دچار آرتروز میشوند. مفصل زانو از اتصال استخوانهای ران، درشت نی و کشکک ایجاد شده است. برای حرکت بهتر مفصل، انتهای این استخوان ها توسط غضروف مفصلی پوشیده شده تا یک سطح صاف و لغزنده به وجود آید. در آرتروز، غضروف مفصلی تخریب شده و باعث ساییده شدن استخوانها بر روی هم میشود که در نهایت منجر به درد، تورم، خشکی مفصل و ایجاد مشکل در انجام فعالیتهای روزانه میگردد.
علائم و روش تشخیص آرتروز زانو
تشخیص آرتروز زانو بر اساس معاینه بالینی توسط پزشک و همچنین عکس رادیوگرافی ساده میباشد. در معاینه و رادیولوژی میتوان آرتروز زانو را از سایر تشخیصها مثل اسگود شلاتر افتراق داد. تصویربرداریهای بیشتر مانند ام آر آی (MRI) در تشخیص آرتروز کاربردی ندارند و در صورت صلاحدید پزشک، برای بررسی سایر علل درد زانو و رد سایر اختلالات استفاده میشوند. معمولا علائم و نشانههای آرتروز به آهستگی پیشرفت میکند و با گذشت زمان بدتر میشود. علائم شایع آن عبارتند از:
- درد در حین فعالیت و بعد از آن
- مشکل شدن بعضی از فعالیتهای روزانه مانند بلند شدن از روی صندلی و توالت، بالا و پایین رفتن از پله
- احساس خشکی در مفصل که معمولا صبح بعد از بیدار شدن از خواب و یا بعد از بی تحرکی ایجاد میشود و کمتر از نیم ساعت ادامه دارد.
- کاهش دامنهی حرکت طبیعی مفصل
- تغییر شکل مفصل زانو و پرانتزی شدن پاها
- تورم و گرمی مختصر مفصل یا بافت نرم اطراف آن
چه عواملی در ایجاد آرتروز زانو نقش دارند؟
عوامل گوناگونی در ایجاد آرتروز زانو نقش دارند. با اطلاع از این عوامل میتوان در پیشگیری از ابتلا به آن اهتمام بیشتری ورزید.
- سن: با افزایش سن میزان بروز آرتروز در افراد بیشتر میشود. هرچند بسیاری از افراد میانسال که روند آرتروز در آنها آغاز شده، ممکن است هیچ گونه علامتی نداشته باشند. اما به تدریج و با بالاتر رفتن سن تغییرات مربوط به آرتروز بیشتر نمایان میشود.
- ژنتیک: یکی دیگر از فاکتورهای موثر بر ایجاد آرتروز، زمینهی ژنتیکی در خانواده می باشد که با افزایش بروز و همچنین افزایش شدت علائم آرتروز همراه است. نقش ژنتیک در آرتروز مفاصل دست بارزتر از سایر مفاصل میباشد.
- بیماریهای زمینهای: افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی که موجب ورم زانو می شود و یا بعضی بیمارهای متابولیک خاص (مانند اضافه بار آهن) بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز قرار دارند.
- جنس: به طور کلی آرتروز در خانمها بیشتر از آقایان دیده میشود.
- چاقی: اضافه وزن و چاقی از عوامل مهم و تاثیر گذار درابتلا به آرتروز محسوب میشود و باعث تشدید علائم در فرد مبتلا می گردد. همچنین در افرادی که وزن پایینتری دارند پاسخ به درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی و حتی جراحی تعویض مفصل زانو بهتر و طولانیتر از سایر بیماران میباشد.
- آسیبهای مکرر زانو: این مورد درباره بعضی مشاغل سنگین که شامل زانوزدنهای مکرر و بلند کردن اجسام سنگین میباشد، صادق است. در این افراد به دلیل فشار زیادی که به زانو وارد میآید احتمال ابتلا به آرتروز زانو بیشتر است. این افراد ممکن است در سن کمتری نسبت به همسالان خود دچار آرتروز شوند.
روش های درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی
روش های درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی قطعی نیستند و تا قبل از عمل آرتروز زانو و جراحی تعویض مفصل، گزینههای درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی با هدف کاهش درد، بهبود عملکرد و همچنین افزایش تحرک بیمار انجام میشود. گزینههای اولیه شامل درمانهای غیر دارویی و اصلاح سبک زندگی بیمار مانند رژیم غذایی سالم، کاهش وزن و افزایش فعالیت فیزیکی میباشد. همانطور که در بیرون زدگی دیسک تزریق اپیدورال قبل از جراحی انجام میشود، در آرتروز زانو هم ترجیح انجام درمان های غیرجراحی قبل از انجام جراحی است.
درمانهای بعدی عبارتند از انواع داروهای خوراکی و موضعی، ورزش درمانی، فیزیوتراپی، تجویز کفش و کفی مناسب، بریس و زانو بند، استفاده از مدالیتههای فیزیکی پیشرفته مانند لیزر پرتوان، تکار تراپی، مگنت تراپی و همچنین انواع تزریقهای داخل مفصل زانو شامل ترکیبات کورتون، هیالورونیک اسید، گاز ازن و پلاسمای غنی از پلاکت. باتوجه به شدت علائم و شرایط هر بیمار، یک و یا ترکیبی از این درمانها انتخاب میشود.
عوامل تسکین دهنده درد آرتروز زانو
عوامل تسکین دهنده درد آرتروز زانو زیاد هستند. با رعایت نکات زیر التهاب شما تا اندازه زیادی کم خواهد شد و میتوانید به زندگی روزمره خود ادامه دهید:
- زمانی که احساس درد شدید دارید، به مدت چند دقیقه استراحت کنید. نباید به مدت طولانی استراحت کنید. چراکه بی حرکتی طولانی مدت، ممکن است ماهیچههای شما را ضعیف تر و درد شما را بیشتر کند.
- اگر اضافه وزن دارید، حتما وزنتان را کمتر کنید. سنگین وزن بودن، فشار اضافی را بر روی مفاصل قرار میدهد. وزن مناسب و کم کردن آن در صورتی که اضافه وزن موجود باشد، علاوه بر فواید زیادی که برای سلامتی دارد، در پیشگیری از بروز آرتروز و کم کردن سرعت پیشرفت آن موثر است. کم کردن وزن، درد آرتروز مفاصل ران، زانوها و کمر را کاهش میدهد. بهترین راه کم کردن وزن، کاهش میزان مصرف کالری و افزایش فعالیت های بدنی مناسب می باشد.
- ورزش درمانی انجام دهید. داشتن ماهیچههای قوی، از فشار وارد شده بر روی مفاصل جلوگیری میکند و میتواند در دراز مدت درد را کاهش دهد؛ اگرچه ممکن است اوایل درد شدیدی احساس شود
- انجام روش های سلول درمانی مثل پی آر پی زانو همراه موارد فوق بهترین تنیجه را دربر خواهد داشت.
- درنظر داشتن درمان مشکلات کمر با روش های جدید مانند تزریق اپیدورال خود میتواند تا حدی درد اندام تحتانی و زانو را نیز کاهش دهد.
ورزش و تقویت عضلات چهارسر ران
هدف از ورزش افزایش میزان فعالیت فیزیکی و تقویت عضلات اطراف زانو است. بهترین و در دسترسترین ورزش، پیاده روی در سطوح هموار با استفاده از کفش مناسب میباشد که علاوه بر بهبود علائم آرتروز باعث پیشگیری از بیماریهای قلبی-عروقی، فشارخون و دیابت نیز میگردد. پیادهروی بر روی تردمیل با سطح صاف و بدون شیب هم برای این افراد توصیه میشود. نوع دیگر ورزش برای آرتروز زانو که مورد توجه قرار گرفته، استفاده از دوچرخه ثابت میباشد که بهتر است برای کاهش فشار وارده به زانو، ارتفاع صندلی افزایش یابد. در افرادی که به دلیل درد زیاد و یا اضافه وزن قادر به پیاده روی نیستند ورزشهای آبی مانند پیادهروی در آب جایگزین مناسبی است. تمرینات تقویتی عضلات اطراف زانو به کاهش درد، بهبود عملکرد و افزایش پایداری مفصل زانو کمک میکند.
تقویت عضلات چهار سر ران در درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی از اهمیت ویژهای برخوردار است. همچنین تمرینات کششی در کنار تمرینات هوازی و قدرتی باعث افزایش انعطاف پذیری بافت نرم و افزایش دامنهی حرکت مفصل زانو میشود. تجویز برنامهی ورزشی مناسب تحت نظر متخصص طب فیزیکی و توانبخشی باعث کنترل درد و بهبود عملکرد بیمار شده و باعث استفادهی کمتر از درمانهای دارویی و تزریق های داخل مفصلی و به تعویق انداختن جراحی تعویض مفصل میشود. در این سایت می توانید عکس ورزش برای آرتروز زانو و تمرینات جامع برای درمان آرتروز زانو را مشاهده کنید. لازم به ذکر است بیمارانی که تحت برنامهی ورزشی و توانبخشی مناسبی باشند پاسخ بهتری به تزریقهای داخل مفصل و حتی تعویض مفصل زانو میدهند.
کاهش وزن برای درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی
کاهش وزن برای درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی بسیار موثر است. هر کیلوگرم کاهش وزن میتواند فشار زیادی را از روی مفاصل زانو بردارد، که این کاهش فشار به کاهش درد و التهاب کمک میکند. با کاهش وزن، فشار کمتری بر غضروفهای زانو وارد میشود و روند تخریب آنها کندتر میشود. کاهش وزن یکی از موثرترین روش های غیرجراحی برای درمان آرتروز زانو و نیز درمان دیسک کمر بدون جراحی است. ترکیب یک رژیم غذایی سالم با ورزشهای ملایم مانند پیادهروی و شنا میتواند به کاهش وزن و تقویت عضلات اطراف زانو کمک کند.
این اقدامات به بهبود حرکت و کاهش علائم آرتروز منجر میشود و کیفیت زندگی بیماران را بهبود میبخشد. مطالعات نشان دادهاند که کاهش وزن حتی به میزان کم میتواند تفاوت قابل توجهی در درد زانو ایجاد کند. مشاوره با یک متخصص تغذیه میتواند برنامهریزی مناسبی برای کاهش وزن فراهم کند. همچنین در بیمارانی که کاندید جراحی تعویض مفصل زانو میباشند در صورت کاهش وزن و انجام سایر روش های درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی نتایج مطلوبتری از تعویض مفصل خواهند گرفت.
داروهای ضد درد و ضد التهاب
شایعترین داروهای ضد درد و ضد التهاب در درمان آرتروز استامینوفن، ایبوبروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک هستند. داروی آرتروز زانو اکثرا علاوه بر خاصیت مسکنی خاصیت ضد التهابی هم دارند و التهاب ثانویه به آرتروز را کاهش میدهند و از تخریب مفصل جلوگیری میکنند. درصورت مصرف بیشتر از ده روز دارو و عدم بهبود علائم زانو درد بهتر است به پزشک مراجعه شود تا درصورت لزوم داروهای ضد التهاب قویتر تجویز شود.
مصرف خودسرانه و طولانی مدت این داروها با افزایش بروز عوارض جانبی همراه است و بهتر است از آن اجتناب شود. همچنین داروهای خوراکی شامل ترکیبات گلوکزآمین، کندروئیتین، زردچوبه، یا سویا-آووکادو، سنجد و زنجبیل میتوانند به کاهش درد در بعضی از بیماران کمک کنند. بهتر است مصرف این داروها تحت نظارت پزشک معالج صورت گیرد. داروهای موضعی مانند پماد فلفل (کپسایسین) و ترکیبات حاوی رزماری، منتول و گیاه پنجه شیطان هم در تسکین درد بیماران موثر هستند.
وسایل کمک حرکتی برای درمان آرتروز زانو بدون عمل
وسایل کمک حرکتی برای درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی مثل بریس و کفی میتواند به کاهش علائم و درد و هم چنین بهبود تحرک بیمار کمک کند. در بیماران با درد شدید یا تغییر شکل زانو و یا عدم تعادل حین راه رفتن، توصیه می شود هنگام راه رفتن از وسایل کمک حرکتی مانند عصا و یا واکر استفاده کنند. بهتر است استفاده از کفی و بریس تحت نظارت پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی باشد تا از صرف هزینهی اضافی و نابجا و یا حتی بدتر شدن علایم جلوگیری گردد. انتخاب کفش مناسب میتواند به کاهش علائم و درد حین راه رفتن کمک کند و همچنین پیاده روی برای بیمار قابل تحمل تر میشود.
فیزیوتراپی در درمان آرتروز زانو بدون جراحی
استفاده فیزیوتراپی در درمان آرتروز زانو بدون جراحی مانند سرما درمانی، گرما درمانی، الکتروتراپی و اولتراسوند از درمانهای شایع در زمان تشدید درد و عدم پاسخ به استراحت و داروهای خوراکی میباشند. امروزه دستگاههای جدید و گوناگونی برای کاهش درد و التهاب وجود دارند مانند لیزر، تکار، شاک ویو، مگنت و دستگاههای ترکشن مانند تراکشن گردن که بسیار کمک کننده هستند. تعداد جلسات فیزیوتراپی طبق تجویز پزشک معالج میباشد و ممکن است نیاز باشد بیمار بیشتر از یک دوره ۱۰ جلسهای فیزیوتراپی را انجام دهد. علاوه بر استفاده از این مدالیتهها، تمرین های تعادلی، تقویتی و کششی در هر جلسه درمان فیزیوتراپی تجویز شده و هم چنین روشهای مناسب جهت انجام فعالیتهای روزانه به گونهای که کمتر باعث درد شوند در جلسات فیزیوتراپی آموزش داده می شوند.
استفاده از لیزر پرتوان
استفاده از لیزر پرتوان یکی دیگر از مدالیتههای پر کاربرد در زمینه درمان آرتروز زانو است. لیزر (Laser) مخفف عبارت “Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation” میباشد. به بیان دیگر لیزر دستگاهی است که نور گسیل شده از اتمها و مولکولها را به صورت موازی و هم جهت درآورده و در نهایت یک موج نور متمرکز و قوی تشکیل میدهد. لیزر یک روش درمانی غیر تهاجمی است، اثرات ضد درد آن نیاز به مصرف مسکن ها را کاهش می دهد، به راحتی قابل استفاده بوده ودر صورتی که توسط فرد متخصص و آموزش دیده انجام شود، عوارضی ندارد. به طور خلاصه لیزر باعث تحریک تکثیر سلولی شده و با افزایش تشکیل عروق، خون رسانی به بافت ها را تقویت میکند. علاوه بر این لیزر دارای اثرات ضد التهابی بوده و به ترمیم بافت های آسیب دیده کمک میکند و از این جهت یکی از درمان های مفید فیزیکی در درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی است.
پیش از این، بیشتر دستگاه های لیزر درمانی مورد استفاده در بیماری های اسکلتی-عضلانی جزو گروه کم توان (Low Level Laser Therapy) بوده اند اما اخیرا گروهی از این لیزرها با کارایی بیشتر معرفی شده اند که به آنها لیزر پرتوان (High Intensity Laser Therapy) گفته می شود. لیزر پرتوان باعث تحریک میتوکندری ها (مرکز سوخت و ساز سلولی)، کاهش ادم (ورم) بافتی و افزایش خون رسانی به بافت آسیب دیده شده و با تحریک پایانه های عصبی، اثرات ضد درد خود را اعمال میکند. تعداد جلسات درمانی معمولا بین ۵ تا ۷ جلسه است، اما بر اساس تصمیم پزشک میتواند متغیر باشد. انجام جلسات لیزر درمانی در کنار سایر توصیه های پزشک معالج، اعم از مصرف دارو، ورزش و غیره به دستیابی به بهترین نتایج کمک میکند.
مگنت تراپی روش جدید درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی
مگنت تراپی یکی دیگر از درمانهای آرتزو زانو بدون عمل جراحی است. طی آن بدن در معرض یک میدان مغناطیسی با فرکانس پایین قرار میگیرد. بدن ما به طور طبیعی دارای میدان الکتریکی و مغناطیسی میباشد. سلول های بدن حاوی یون هایی هستند که میتوانند تحت تأثیر نیروهای مغناطیسی قرار بگیرند. هنگامی که بافت در معرض میدان مغناطیسی پالسی قرار میگیرد، جریان الکتریکی ضعیفی ایجاد شده و تمام سلول هایی که در معرض آن قرار دارند فعال میشوند. اساس مگنت درمانی بر مبنای تحریک بافتی و سلولی است. باور بر این است که اگر یک میدان مغناطیسی نزدیک بدن قرار گیرد، میتواند عملکرد میدان های مغناطیسی بدن را همسو و متعادل کند.
میدانهای الکترومغناطیسی پالسی با بهبود نفوذپذیری غشای سلولی باعث ایجاد اثرات ضد التهابی، کاهش تورم و کاهش درد بیمار میشوند. همچنین با اتساع عروق خونی و در نتیجه افزایش خونرسانی موضعی، به ریلکس شدن عضلات و بافتهای اطراف کمک میکند. مگنت تراپی نه تنها درد را کاهش میدهد بلکه زمان لازم برای بهبود آسیب را نیز کاهش میدهد. مگنت تراپی یک درمان نسبتا بدون عارضه و به خوبی قابل تحمل می باشد و اغلب بیماران در طول درمان هیچ احساس ناخوشایندی را تجربه نمی کنند. تعداد جلسات درمانی و مدت آن برای هر بیمار با توجه به تشخیص پزشک، متفاوت است. تعداد جلسات مگنت تراپی معمولاً بین ۵ تا ۱۰ جلسه است و هر جلسه با توجه به نوع بیماری و شدت و قدرت جریان مغناطیسی، حدود ۱۰ تا ۳۰ دقیقه به طول می انجامد.
درمان زانو درد بدون عمل جراحی با تکارتراپی
درمان زانو درد بدون عمل جراحی با تکارتراپی از روش های جدید است. واژه تِکار (TECAR) مخفف Transfer Energy Capacitive And Resistive است و یکی از جدیدترین روشهای کاهش درد به شمار میآید و در آن از امواج رادیوفرکانس جهت انتقال انرژی به بافت استفاده می شود. فواید درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی با تکار تراپی روی بدن توسط اثرات غیرگرمایی و گرمایی اعمال میشود. اثرات غیر گرمایی با ورود امواج رادیو فرکانس به بافت و انتقال جریان الکترومغناطیسی ایجاد میشود.
جریان الکترومغناطیسی در تکار تراپی باعث حرکت سریع تر یون های موجود در بافت و در نتیجه افزایش فعالیت سیستم لنفاوی شده که اثرات مطلوبی مانند کاهش تورم و التهاب را به دنبال دارد. اترات گرمایی تکار تراپی بر مبنای اتساع عروق است و با افزایش جریان خون در بافت هدف، منجر به افزایش رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت تحت درمان و در نتیجه تسریع بهبود بافتی، کوتاه شدن مدت زمان ریکاوری، کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفاصل میشود.هر جلسه تکار تراپی بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان میبرد و تعداد جلسات و فواصل آن توسط پزشک متخصص تعیین میگردد.
تزریق داخل مفصلی کورتون
تزریق داخل مفصلی کورتون در صورت عدم پاسخ درد زانو به درمانهای گفته شده و یا در بیمارانی که به صورت حاد دچار تشدید درد، تورم و گرمی در مفصل زانو شدهاند، به بهبود سریع علائم کمک میکند. بسیاری از بیماران به دلیل نگرانی از ایجاد پوکی استخوان به دنبال تزریق داخل مفصلی کورتون، از پذیرفتن این مدل درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی اجتناب میکنند در حالی که تزریق داخل مفصلی نسبت به مصرف خوراکی و یا تزریق عضلانی ترکیبات کورتونی، عوارض بسیار ناچیزی دارد و سبب ایجاد و یا تشدید پوکی استخوان نمیشود.
به طورکلی تزریق کورتون با فواصل تزریق سه ماهه در هر مفصل بلامانع است و باعث کاهش قابل توجه و سریع درد میشود ولی این کاهش علائم به طور معمول حداکثر بین یک تا سه ماه طول میکشد. در صورت وجود تورم مفصلی قابل توجه، تخلیهی مایع مفصل توسط پزشک به کنترل بهتر و سریعتر علائم کمک میکند. اما مجددا باید تاکید کرد همانطور که مثلا در تزریق دیسکوژل در درمان بیرون زدگی دیسک کمر، در مرحله بعد ورزش درمانی بسیار مهم است، در انواع تزریق های زانو هم ورزش درمانی نقش اصلی و اساسی دارد. امروزه علاوه بر داروهای کورتونی، از ترکیبات جدیدتری برای تزریق داخل مفصل زانو استفاده میشود. با توجه به نگرانی های موجود نسبت به تزریق داروهای کورتونی، استفاده از این ترکیبات جدید، روز به روز مورد توجه و استقبال بیشتری از جانب بیماران قرار میگیرد. این ترکیبات در ادامه معرفی می شوند.
تزریق هیالورونیک اسید
تزریق هیالورونیک اسید با افزایش لغزندگی و کاهش اصطکاک در مفصل زانو، به تسکین درد و کاهش التهاب کمک میکنند. این تزریق در درمان آرتروز زانو و دیگر آرتروزها مثل آرتروز انگشت شست دست یکی از روشهای مؤثر برای کاهش درد و بهبود حرکت مفصل است. هیالورونیک اسید به عنوان یک ماده طبیعی در مایع مفصلی وجود دارد و تزریق آن میتواند به بازسازی و تقویت بافت مفصل کمک کند. این روش به ویژه برای بیمارانی که به درمانهای دیگر پاسخ ندادهاند یا به دنبال درمان آرتروز زانو بدون جراحی هستند، مفید است. معمولاً چندین تزریق در طول چند هفته انجام میشود تا نتایج مطلوب به دست آید.
پلاسما درمانی زانو
پلاسما درمانی زانو باعث تسهیل حرکت گلبول های قرمز و سفید درون رگ میشود. خون از دو قسمت پلاسما و سلول های خونی تشکیل شده است. پلاسما بخش مایع خون ماست که از آب و پروتئین تشکیل شده است. پلاکتها ذرات کوچکی هستند که در تشکیل لخته خون و ترمیم بافتی مشارکت دارند.
برای تهیهی پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی ابتدا ۳۰ تا ۴۰ سی سی خون از بیمار گرفته شده و سپس به وسیله دستگاهی به نام سانتریفیوژ پلاسمای خون که غنی از پلاکت است از سلولها جدا میشود. این پلاسما که بعد از این مراحل پی آر پی نامیده میشود به وسیله سرنگ از داخل لوله برداشته شده و برای تزریق آماده است. به دنبال تزریق پی آر پی، پلاکت های موجود در آن در محل آسیب پراکنده شده و مواد ترمیم کننده ترشح می کنند و پروسه ترمیم بافتی شروع می شود. در هر دوره درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی معمولا دو تزریق با فاصله دو تا چهار هفته انجام میشود. این روش تاثیر بسزایی در کاهش درد و بهبود عملکرد بیمار دارد و اثرات آن در مقایسه با سایر روش های تزریقی مدت زمان بیشتری ادامه مییابد.
درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی با تزریق گاز اوزون
درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی با تزریق گاز اوزون از روشهای جدید و موثر است. ازن یک گاز بی رنگ است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده و عملکرد اصلی آن حفاظت در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید میباشد. علیرغم برخی عوارض نامطلوب مانند اثرات سمی بر سیستم تنفسی، گاز ازن اثرات درمانی بسیار زیادی نیز دارد. در سالهای اخیر استفاده از ازن تراپی در کنترل درد و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به بیماری های اسکلتی-عضلانی مورد توجه قرار گرفته و با توجه به این که خاصیت ضد التهابی بالایی دارد، نسبتا سریع الاثر است و محدودیتهای تزریق کورتون را ندارد، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. از شایعترین بیماریهای اسکلتی عضلانی که ازن تراپی در آن کاربرد دارد میتوان به آرتروز زانو و اوزون تراپی دیسک کمر اشاره کرد.
به دنبال تزریق داخل مفصلی در فرد مبتلا، گاز ازن در مایع مفصلی حل شده سپس از آزادسازی مواد التهابی و آنزیمهای تخریب کنندهی غضروف جلوگیری کرده و با متوقف ساختن چرخه درد و التهاب، اثرات ضد التهابی خود را بدون اینکه منجر به تخریب غضروف شود، اعمال میکند. همچنین گاز ازن با تحریک فیبروبلاست ها و آنزیم های آنتی اکسیدان، اثر محافظتی بر روی غضروف مفصل دارد و قابلیت بازسازی و ترمیم نسبی در غضروف مفصل ایجاد میکند که در نهایت منجر به بهبود عملکرد و افزایش کیفیت زندگی بیماران میشود.
برای تهیه گاز ازن، از یک ژنراتور استفاده میشود که گاز اکسیژن خالص را به گاز ازن با حجم و غلضت معین تبدیل میکند. با توجه به شدت درگیری مفصل، علائم بیمار و تشخیص پزشک، تعداد جلسات تزریق گاز ازن، متغیر است و در صورت نیاز هر ۶ ماه یا یک سال تکرار میشود. اثربخشی این روشها در افرادی که کنترل وزن بهتری دارند و از برنامهی ورزشی مناسب پیروی میکنند به طور قابل توجهی بیشتر است.
درمان غیر جراحی آرتروز زانو
درمان غیر جراحی آرتروز زانو فقط هنگامی که بیماری هنوز پیشرفت نکرده مفید است. همانطور که گفته شد آرتروز یک بیماری مزمن با پیشرفت آهسته است که میتواند زندگی و فعالیت روزانه فرد را دچار مشکل کند. از آنجایی که هیچ درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارد، تمرکز بر اصلاح سبک زندگی، کاهش وزن و برنامهی ورزشی منظم به ویژه ورزش برای درد زانو و کمر اهمیت زیادی در کنترل علائم، بهبود عملکرد بیمار و پاسخ به درمان ها دارد. همچنین توانبخشی مناسب بیماران قبل از جراحی تعویض مفصل و ادامهی آن بعد از دورهی نقاهت، به اثربخشی بیشتر جراحی و بهبود عملکرد روزانهی فرد منتهی میگردد. پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی نقش مهمی در این زمینه ایفا میکنند. درمان آرتروز زانو بدون جراحی را میتوان با کمک متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی شروع کرد.
چه زمانی بیمار کاندید جراحی تعویض مفصل زانو میشود؟
در موارد آرتروز شدید همراه با تغییر شکل قابل توجه زانو و درد و خشکی شدید مفصل که به درمانهای گفته شده پاسخ نمیدهد و باعث اختلال در انجام فعالیتهای روزانه میشود، بیمار کاندید عمل جراحی تعویض مفصل میگردد. نکته حائز اهمیت این است که قبل از تصمیم برای جراحی آرتروز زانو یا جراحی دیسک کمر بیمار تحت درمان غیر جراحی و توانبخشی حداکثری قرار گرفته باشد و درصورت عدم پاسخ به درمان، جهت جراحی انتخاب شود.
با توجه به عمر محدود مفصل مصنوعی، بهتر است جراحی تعویض مفصل تا حد ممکن به تاخیر بیفتد و بیمار تحت توانبخشی و درمان آرتروز زانو بدون عمل جراحی قرار بگیرد. سن مناسب برای تعویض مفصل حدود ۶۰ تا ۶۵ سال است تا نیاز به تعویض مجدد مفصل به حداقل برسد هرچند درموارد آرتروز شدید و اختلال عملکرد واضح فرد علی رغم درمانهای حمایتی، ممکن است جراحی تعویض مفصل در سنین پایینتر نیز انجام پذیرد. برای کسب بهترین نتایج از جراحی تعویض مفصل، کاهش وزن و برنامهی ورزشی منظم و منسجم قبل و بعد از جراحی ضروری میباشد.
ویزیت در بجنورد
ویزیت در آبادان
ویزیت در بندرعباس
ویزیت در بیرجند
ویزیت در دماوند
ویزیت در تهران
ویزیت در زنجان
سلام ۵۵ سال سن دارم حدود ۴۰ روز پیش در اثر ضربه دچار پارگی ناقص تاندون زانو شدم و درد فراوانی دارم متأسفانه شلوغی مطب دکتر و کلینیک رادیولوژی باعث شد دیر وقت معاینه و ام آر آی بدست آورم ، اکنون پزشکی میگوید فقط تزریق ژل کن ، دکتر دیگر فیزیو تراپی و دکتر دیگر بستن آتل و بی حرکتی زانو و دارو را تجویز کرده ، واقعا مانده ام کدام را انجام دهم ، بالا رفتن از پله و حتی نشستن در ماشین برایم سخت است چون حرکت اتومبیل باعث ایجاد ضربه های کوچک و تشدید درد میشود ، در ضمن سابقه آرتریت پسوریازیس و مصرف فراوان کورتون را دارم . ممنون میشوم راهنمایی کنید چکار کنم و این که کلینیک شما جه کمکی به من میکند . با تشکر
سلام مقاله فوق عالی بود .فقط در زمانی که مینیکس زانو پاره شده باشه در پای راست و پای چپ هم آرتزوز شدید زانو داشته باشه باز هم روهایی مثل PRP و ازن تراپی و غیره تاثیر خواهد داشت ؟
با سلام تا آرتروز درجه سه میشود از PRP استفاده کرد؛ البته مثل درجه یک و دو موثر نیست اما اگر کسی نخواهد جراحی کند یکی از روش های موجود است. رادیوفرکوئنسی که با آن اعصاب انتقال دهنده درد سوزانده می شود در این شرایط موثرتر است.